Wyrok NSA z dnia 21 lutego 2020 r., sygn. I OSK 828/19

Pomoc społeczna

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Aleksandra Łaskarzewska (spr.) Sędziowie: Sędzia NSA Jolanta Rudnicka Sędzia del. WSA Jolanta Górska po rozpoznaniu w dniu 21 lutego 2020 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej I. R. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 22 listopada 2018 r. sygn. akt II SA/Lu 720/18 w sprawie ze skargi I. R. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Z. z dnia [...] maja 2018 r. nr [...] w przedmiocie opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej oddala skargę kasacyjną

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie wyrokiem z dnia 22 listopada 2018 r., sygn. akt II SA/Lu 720/18 oddalił skargę I. R. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Z. z dnia [...] maja 2018 r. nr [...] w przedmiocie opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej.

W uzasadnieniu wyroku Sąd I instancji przyjął następujące okoliczności faktyczne i prawne:

Ojciec skarżącego - C. R. został umieszczony w DPS w M. w dniu 6 grudnia 2017 r. na czas nieoznaczony, z uwagi na brak zapewnienia mu opieki w miejscu zamieszkania. Koszt utrzymania w DPS od 1 kwietnia 2017 r. wynosił 2.985 zł miesięcznie, natomiast od 1 kwietnia 2018 r. - 3.076 zł miesięcznie. C. R. ponosi odpłatność w wysokości 70% swojego dochodu, tj. aktualnie 731,40 zł miesięcznie. Ponieważ C. R. nie ma możliwości poniesienia pełnej odpłatności za pobyt w DPS, decyzją z 23 kwietnia 2018 r. Burmistrz S., na podstawie art. 61 ust. 2 pkt 2 lit. b) ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2018 r., poz. 1508, ze zm.; dalej jako: u.p.s.) zobowiązał C. R. do ponoszenia miesięcznej opłaty za pobyt ojca w DPS w wysokości 1.890,11 zł za okres od 6 grudnia 2017 r. do 31 grudnia 2017 r., w wysokości 2.253 zł od 1 stycznia 2018 r. do 31 marca 2018 r. oraz w wysokości 2.344,60 zł od 1 kwietnia 2018 r.

Po rozpatrzeniu odwołania skarżącego, decyzją z [...] maja 2018 r., Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Z. utrzymało w mocy decyzję organu I instancji. W uzasadnieniu Kolegium wskazało, że C. R. jest osobą rozwiedzioną, zatem zgodnie z kolejnością wskazaną w art. 61 ust. 1 u.p.s. osobą zobowiązaną do wniesienia opłaty jest jego syn - C. R. Z ustaleń poczynionych w sprawie wynika, że C. R. nie ponosi pełnej odpłatności za pobyt w DPS. Kolegium stwierdziło, że skarżący wraz z żoną C. R. stanowią rodzinę w rozumieniu art. 6 pkt 14 u.p.s. Łączny dochód 2-osobowej rodziny wyniósł 12.219,33 zł, czyli 6.109,66 zł na osobę. Od otrzymanej w ten sposób kwoty należało następnie odjąć trzykrotność kryterium dochodowego na osobę w rodzinie, ustalonego na podstawie odrębnych przepisów - tj. kwotę 1.542 zł. W ten sposób uzyskuje się maksymalną kwotę opłaty 4.567,66 zł, jaką ewentualnie można obciążyć skarżącego w związku z pobytem jego ojca w domu pomocy społecznej. Ustalenie odpłatności wobec skarżącego za pobyt ojca w DPS we wskazanej w decyzji organu I instancji wysokości znajduje uzasadnienie w przepisach ustawy o pomocy społecznej. Odnosząc się do podniesionych w odwołaniu argumentów dotyczących sytuacji rodzinnej skarżącego, Kolegium stwierdziło, że w przypadku ustalenia opłaty za pobyt w DPS nie mają znaczenia wzajemne relacje i stosunki panujące w rodzinie, a także fakt czy przed umieszczeniem w DPS osoby zobowiązane nie utrzymywały kontaktów z podopiecznym, czy też nie mogły liczyć na wywiązywanie się z ciążącego na rodzicu obowiązku alimentacyjnego. Z kolei wniosek skarżącego o częściowe zwolnienie z obowiązku ponoszenia opłaty za pobyt ojca w DPS Kolegium uznało za przedwczesny, gdyż zwolnienia można udzielić wyłącznie osobom wnoszącym opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej, a do tej kategorii nie można zaliczyć podmiotów, co do których nie doszło jeszcze do skonkretyzowania ich obowiązku w decyzji ostatecznej.