Postanowienie NSA z dnia 6 listopada 2019 r., sygn. I OW 170/19

Inne

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Marek Stojanowski, Sędzia NSA Jan Paweł Tarno (spr.), Sędzia NSA Marian Wolanin, po rozpoznaniu w dniu 6 listopada 2019 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej wniosku Wójta Gminy D. o rozstrzygnięcie sporu o właściwość pomiędzy Wójtem Gminy D. a Prezydentem Miasta Z. w przedmiocie wskazania organu właściwego do rozpoznania wniosku E. H. o przyznanie pomocy finansowej w formie zasiłku celowego na zakup żywności oraz zasiłku celowego na wykup leków postanawia: oddalić wniosek.

Uzasadnienie

Pismem z 1 lipca 2019 r. Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w D., działający z upoważnienia Wójta Gminy D., wystąpił z wnioskiem o rozstrzygnięcie sporu o właściwość pomiędzy nim a Prezydentem Miasta Z. w przedmiocie wskazania organu właściwego do rozpoznania wniosku E. H. o przyznanie pomocy finansowej w formie zasiłku celowego na zakup żywności oraz zasiłku celowego na wykup leków. W uzasadnieniu wniosku wskazano, że pismem z 12 kwietnia 2019 r. E. H. zwrócił się do Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej (dalej jako: "GOPS") w D. z wnioskiem o potwierdzenie prawa do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych na zasadach określonych w ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej, a w dniu 24 kwietnia 2019 r. zwrócił się z wnioskiem o pomoc finansową na zakup leków oraz żywności. Po przeprowadzeniu wywiadu środowiskowego 16 kwietnia 2019 r. oraz 26 kwietnia 2019 r., Kierownik GOPS w D. uznał E. H. za osobę bezdomną w rozumieniu art. 6 pkt 8 ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej. Ponieważ wniosek osoby bezdomnej o udzielenie pomocy finansowej na pokrycie kosztów zakupu leków oraz żywności, miał charakter przypadku określonego w art. 101 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej, tj. przypadku szczególnie uzasadnionego sytuacją osobistą osoby ubiegającej się o świadczenie w sprawach niecierpiących zwłoki oraz zaliczał się do szczególnych przypadków przydzielenia pomocy - Kierownik GOPS w D. przyznał pomoc w formie zasiłku celowego na wykup leków oraz zakup żywności. Jednocześnie pismem z 14 maja 2019 r. przekazał wniosek E. H. o przyznanie świadczenia z pomocy społecznej do Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie (dalej jako: "MOPR") w Z., powołując się na art. 101 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej określający, że w przypadku osoby bezdomnej właściwą miejscowo zobowiązaną do rozpoznania sprawy dotyczącej świadczenia z pomocy społecznej jest gmina ostatniego miejsca zameldowania osoby na pobyt stały. Ostatnim miejscem stałego zameldowania E. H. jest Z. ul. G. [...] m. [...]. MOPR w Z. pismem z 27 maja 2019 r. uznał się organem niewłaściwym do załatwienia sprawy i przekazał sprawę GOPS w D. W treści przedmiotowego pisma przywołano art. 101 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, ustalający właściwość miejscową gminy według miejsca zamieszkania osoby ubiegającej się o świadczenia. W opinii GOPS w D. E. H. jest osobą bezdomną w rozumieniu art. 6 pkt 8 ustawy o pomocy społecznej. Przebywa on w miejscowości M. (gmina D.) prawdopodobnie od 8 lutego 2019 r. W dniu 31 lipca 2018 r. został zwolniony z zakładu karnego w Niemczech, po odbyciu kary 11 lat pozbawienia wolności. Następnie został dwukrotnie deportowany z Niemiec do Polski, ostatecznie z zakazem powrotu do Niemiec został dowieziony do Polski 20 listopada 2018 r. Obecnie tymczasowo przebywa w budynku, gdzie ma zapewnione miejsce do spania w wieloosobowym pokoju, z dostępem do wspólnej kuchni i łazienki. Budynek ten (jak wynika z oświadczeń właścicieli) przeznaczony jest do krótkotrwałego wynajmu pokoi, a zatem należy wnioskować, że jest on przeznaczony do czasowego zamieszkiwania. Również z oświadczenia właściciela nieruchomości wynika, że pobyt E. H. jest tymczasowy oraz nieodpłatny. Wcześniej E. H. przebywał na dworcu w W. oraz krótkotrwale w Schronisku dla Bezdomnych Mężczyzn. Sam także uważa się za osobę bezdomną, na co wskazywał we wniosku z 8 lutego 2019 r., skierowanym do Kancelarii Prezydenta Rzeczpospolitej Polski. Z uwagi na problem bezdomności E. H., w planie pracy proponowano jako jedną z form udzielenia pomocy pobyt w schronisku dla osób bezdomnych, jednakże odmówił przyjęcia tej formy pomocy z uwagi na nieodpowiadające mu tam warunki i tym samym nie zaprzeczał oraz nie kwestionował statusu osoby bezdomnej. Z wywiadu środowiskowego wynika, że przed złożeniem wniosku w GOPS w D. krótkotrwale przebywał w Schronisku dla Bezdomnych Mężczyzn w W., wskazywał również na epizody przebywania w miejscach nie będących lokalami mieszkalnymi m.in. klatki schodowe, dworce kolejowe. W ocenie GOPS w D. E. H. jest osobą bezdomną w rozumieniu przepisów ustawy o pomocy społecznej - niezamieszkującą w lokalu mieszkalnym w rozumieniu przepisów o ochronie praw lokatorów i mieszkaniowym zasobie gminy i niezameldowaną na pobyt stały - obecne miejsce pobytu ma bowiem charakter krótkotrwały, przeznaczenie nieruchomości, w której ma udostępnione miejsce do spania ma charakter hotelu (pomimo, iż budynek nie jest zarejestrowany pod prowadzenie działalności gospodarczej związanej z usługami hotelarskimi czy pozostałym zakwaterowaniem), brak umowy najmu pomiędzy E. H. a właścicielem nieruchomości, która mogłaby wskazywać na dłuższy pobyt, brak opłat wynikających z pobytu, obecne miejsce pobytu jest zatem doraźnym rozwiązaniem na czas uregulowania sytuacji życiowej. E. H. nie posiada zameldowania na terenie gminy D. Ostatnim jego miejscem zameldowania na pobyt stały była miejscowość Z., ul. G. [...] m. [...]. Od czasu wymeldowania z miejscowości Z. nie posiadał ani nie posiada innego miejsca zameldowania. Na terenie gminy D. przebywa czasowo. Ponadto, nie wiąże on swoich planów życiowych z pobytem na terenie gminy D., w wywiadzie środowiskowym podał informację, że posiada adwokata z urzędu w Niemczech, który prowadzi jego sprawy w zakresie cofnięcia deportacji, jak i załatwiania spraw dot. emerytury. Jednocześnie 7 czerwca 2019 r. zostało przedłożone oświadczenie właściciela budynku przy ul. K. [...] w M., które potwierdza, że E. H. przebywa w pokoju, w budynku przeznaczonym do tymczasowego pobytu, co prowadzi do przekonania, że pobyt ten jest pozbawiony cech trwałości pobytu, w tym koncentracji działalności życiowej w danej miejscowości. Wobec powyższego należy przyjąć, że ww. jest osobą bezdomną, gdyż nie zamieszkuje w lokalu mieszkalnym przeznaczonym na pobyt stały w celu zaspokajania jego potrzeb mieszkaniowych oraz nie jest nigdzie zameldowany na pobyt stały. Ostatnim miejscem zameldowania na pobyt stały jest miejscowość Z. Z powyższych względów bezzasadne jest twierdzenie Dyrektora MOPR w Z., że ww. nie jest osobą bezdomną, ponieważ wynajmuje pokój na terenie miejscowości należącej do gminy D.