Wyrok NSA z dnia 27 marca 2019 r., sygn. II FSK 1190/17

Art. 106 § 3 p.p.s.a. wprowadza odstępstwo od zasady orzekania przez wojewódzki sąd administracyjny na podstawie akt sprawy (art. 133 § 1 zd. pierwsze p.p.s.a.), a więc na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego przez organy administracji publicznej w toku całego postępowania toczącego się przed tymi organami.

Teza od Redakcji

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Aleksandra Wrzesińska-Nowacka, Sędzia NSA Andrzej Jagiełło (sprawozdawca), Sędzia WSA (del.) Dominik Gajewski, Protokolant Paweł Koluch, po rozpoznaniu w dniu 27 marca 2019 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Poznaniu od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 7 lutego 2017 r. sygn. akt I SA/Po 136/16 w sprawie ze skargi R.K. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 2 listopada 2015 r. nr [...] w przedmiocie przywrócenia terminu do wniesienia odwołania oraz uchybienie terminu do wniesienia odwołania oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

II FSK 1190/17

Uzasadnienie

1.1 Wyrokiem z 27 lutego 2017 r., sygn. akt: I SA/Po 136/16, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu uchylił zaskarżone przez R.K. postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 2 listopada 2015 r., w przedmiocie odmowy przywrócenia terminu do wniesienia odwołania oraz stwierdzenia uchybienia terminu do wniesienia odwołania oraz zasądził zwrot kosztów postępowania. 1.2 Ze stanu sprawy przedstawionego przez Sąd pierwszej instancji wynika, że Dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej w Poznaniu decyzją z 12 maja 2015 r. określił R.K. (dalej: podatnik, strona, skarżący) wysokość zobowiązania podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2010 rok w kwocie 79.416,00 zł. Powyższa decyzja została wysłana podatnikowi na adres: [...]. Przesyłka zawierająca decyzję nadana została za pośrednictwem InPost S.A. 12 maja 2015 r. InPost S.A. dwukrotnie awizował przesyłkę: 18 maja 2014 r. i 26 maja 2015 r. Po 14 dniach przechowywania przedmiotowej przesyłki, z racji jej nieodebrania przez podatnika, InPost S.A. zwrócił ją do nadawcy (Dyrektorowi Urzędu Kontroli Skarbowej w P.) w dniu 3 czerwca 2015 r. Decyzja została uznana za doręczoną z upływem 1 czerwca 2015 r. i pozostawiona w aktach sprawy zgodnie z przepisem art. 150 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2015 r., poz. 613 ze zm.) - dalej O.p. Wnioskiem z 19 sierpnia 2015 r. podatnik, reprezentowany przez adwokata, wniósł o przywrócenie terminu do wniesienia odwołania. Wraz z wnioskiem strona złożyła odwołanie od decyzji Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej w P. z 12 maja 2015 r. Postanowieniem z 2 listopada 2015 r. nr [...] Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu odmówił podatnikowi przywrócenia terminu do wniesienia odwołania od decyzji Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej w P. z dnia 12 maja 2015 r. określającej wysokość zobowiązania podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2010 rok w wysokości 79.416,00 zł. Organ stwierdził, że odwołanie od ww. decyzji zostało wniesione z uchybieniem terminu, o którym mowa w art. 223 § 2 pkt 1 O.p., a strona nie uprawdopodobniła okoliczności uzasadniających jego przywrócenie. 1.3 Skarżący w skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu na powyższe postanowienie wniósł m.in. o uwzględnienie skargi i uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości, a także o zasądzenie zwrotu kosztów postępowania. Zaskarżonemu postanowieniu zarzucił naruszenie - przepisów postępowania mogące mieć istotny wpływ na wynik sprawy, tj. art. 162 § 1 i 2 O.p. w zw. z art. 223 § 2 pkt 1 O.p. poprzez odmówienie przez organ przywrócenia terminu do wniesienia odwołania od przedmiotowej decyzji Dyrektora UKS w P., w sytuacji gdy skarżący wypełnił obowiązki do przywrócenia tego terminu i uprawdopodobnił, że uchybienie nastąpiło bez jego winy; - przepisów postępowania mogące mieć istotny wpływ na wynik sprawy, tj. art. 123 § 1 O.p. poprzez pozbawienie skarżącego czynnego udziału w postępowaniu przed organem II instancji, gdzie organ ten rozpoznając zasadność do przywrócenia terminu do wniesienia odwołania od przedmiotowej zaskarżonej decyzji nie informował skarżącego o przeprowadzanych bieżących czynnościach, lecz tylko ograniczył się wyłącznie do powiadomienia o przedłużeniu terminu do załatwienia sprawy i nie powiadomił o zapoznaniu się z materiałem w sprawie i możliwości wypowiedzenia się w sprawie tuż przed wydaniem ostatecznego rozstrzygnięcia w sprawie, czym uniemożliwił stronie czynnego brania udziału w toczącym się postępowaniu; - naruszenie przepisów postępowania mogące mieć istotny wpływ na wynik sprawy, tj. art. 121 § 1, art. 122, art. 180 § 1, art. 181, art. 187 § 1, art. 188, art. 191, art. 192, art. 193 i art. 194 O.p., przez odstąpienie od gromadzenia w sprawie istotnego materiału dowodowego, w szczególności nieprzeprowadzenie wnioskowanych dowodów na okoliczność, że uchybienie terminu nastąpiło bez winy skarżącego, tj. o przesłuchanie domowników z domu jednorodzinnego w P., gdzie doręczane miały być przesyłki o numerach: [...] oraz [...]: Z.K. (ojca), J.K. (matka), J.K. (brata), G.O. (babci) oraz skarżącego, na wnioskowane okoliczności "przywrócenia terminu do odwołania", a zatem podnoszone w załączonych do odwołania oświadczeniach wnioskowanych świadków, z 14 sierpnia 2015 r., oraz związanych z doręczaniem przesyłek przez InPost S.A. pod tym adresem, czy też wcześniejszym odbieraniu przesyłek przez niektórych domowników, a z pewnością nieodebrania dwóch przesyłek czy powiadomień (tzw. awiz) o ich doręczaniu, w tym niejasności wynikających z załączonych do doręczanych decyzji "potwierdzeń odbioru przesyłek" stosowanych przy doręczaniu tych przesyłek. Jednocześnie strona wniosła o przeprowadzenie dowodu z załączonych do skargi dokumentów. W skardze pełnomocnik skarżącego poinformował także, że 19 grudnia 2015 r. złożył do InPost S.A. w Krakowie pisemną reklamację na niedoręczenie dwóch przesyłek listowych nr [...] oraz [...], wraz potwierdzeniem nadania reklamacji listem poleconym. Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w odpowiedzi na skargę wniósł o jej oddalenie. Skarżący pismem procesowym z 4 marca 2016 r., działając przez pełnomocnika, nadesłał dwa pisma z Firmy lnPost S.A. w Krakowie: 1. odpowiedź z 14 stycznia 2016 r. na reklamację doręczania do skarżącego przesyłki nr [...], 2. odpowiedź z dnia 14 stycznia 2016 r. na reklamację doręczania do skarżącego przesyłki nr [...] - zgodnie ze zgłoszonym wnioskiem dowodowym złożonym w skardze. 1.4 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu uznał skargę za uzasadnioną. Sąd nie odniósł się do kwestii wykazania braku winy w niedochowaniu przez skarżącego terminu do wniesienia odwołania. Podkreślił natomiast, że skarżący dopiero w skardze podniósł istotną dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczność stosownie do której, doręczyciel nieprawidłowo doręczał przesyłki nr [...] i nr [...], co wynika z niejasnych i nieprecyzyjnych zapisów na zwrotnym potwierdzeniu odbioru. Sąd zaznaczył dalej, że pełnomocnik skarżącego do pisma z 4 marca 2016 r. dołączył dwie odpowiedzi z Firmy lnPost S.A. w Krakowie: odpowiedź z 14 stycznia 2016 r. na reklamację doręczania do skarżącego przesyłki nr [...] oraz odpowiedź z 14 stycznia 2016r. na reklamację doręczania do skarżącego przesyłki nr [...]. Z pism tych wynikało, że firma doręczająca dwie przesyłki do skarżącego InPost S.A. z/s w Krakowie, w tym jedną z przedmiotową zaskarżoną decyzją, potwierdziła zasadność reklamacji i stwierdziła, iż usługa pocztowa w tych dwóch przypadkach doręczeń wykonana została nienależycie w myśl Regulaminu świadczenia usług InPost S.A. Zdaniem Sądu, w tej sytuacji konieczne było zbadanie przez organ tej okoliczności. W ocenie Sądu organ w zaskarżonym postanowieniu naruszył więc art. 162 § 2 w zw. z art. 122 i art. 187 § 1 O.p. w stopniu mogącym mieć istotny wpływ na wynik sprawy, co uzasadniało uchylenie zaskarżonego postanowienia. 2.1 W skardze kasacyjnej wywiedzionej od tego wyroku Dyrektor Izby Administracji Skarbowej w Poznaniu zaskarżył go w całości, wnosząc o jego uchylenie i oddalenie skargi, ewentualnie o jego uchylenie w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji oraz zasądzenie zwrotu kosztów postępowania. Organ oparł zarzuty skargi kasacyjnej na następujących podstawach kasacyjnych: