Postanowienie NSA z dnia 14 czerwca 2018 r., sygn. I OZ 559/18

Przywrócenie terminu

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Jan Paweł Tarno po rozpoznaniu w dniu 14 czerwca 2018 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia A. W. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 16 kwietnia 2018 r. sygn. akt VIII SA/Wa 488/17 o odmowie przywrócenia terminu do wniesienia skargi w sprawie ze skargi A. W. na decyzję Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia [...] kwietnia 2017 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji postanawia: oddalić zażalenie.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie postanowieniem z 16 kwietnia 2018 r., VIII SA/Wa 488/17, odmówił przywrócenia terminu do wniesienia skargi w sprawie ze skargi A. W. na decyzję Ministra Infrastruktury i Budownictwa z [...] kwietnia 2017 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji. W uzasadnieniu Sąd I instancji podniósł, że skarżąca pismem z 17 lipca 2017 r. (data wpływu do Sądu) wniosła o przywrócenie terminu do wniesienia skargi. W uzasadnieniu wniosku wskazała, że z doręczonej przez Sąd odpowiedzi organu na skargę dowiedziała się, że skarga została złożona po terminie. We wniosku o przywrócenie terminu wyjaśniła, że decyzja została odebrana przez jej syna z uwagi na fakt, że w tym okresie nie przebywała w miejscu zamieszkania. Syn przekazał jej przedmiotową przesyłkę po kilku dniach informując, że odebrał ją 24 kwietnia 2017 r. Na tej podstawie uznała, że termin do wniesienia skargi upływa 24 maja 2017 r. i dlatego 23 maja 2017 r. wysłała skargę. W ocenie Sądu I instancji skarżąca spełniła przesłanki wynikające z art. 87 § 1 i § 4 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, ze zm.; dalej jako: "p.p.s.a."), jednakże nie została spełniona przesłanka braku winy w uchybieniu czynności, wynikająca z art. 87 § 2 p.p.s.a. Skarżąca twierdzi bowiem, że zaskarżona decyzja została doręczona jej synowi, który błędnie poinformował ją o dacie jej odbioru. Natomiast zgodnie z art. 43 k.p.a., jeżeli doręczający nie zastanie adresata w mieszkaniu, może doręczyć pismo dorosłemu domownikowi, a gdyby go nie było - sąsiadowi lub dozorcy, jeżeli podjęli się oddania mu pisma. Konsekwencją przyjętego rozwiązania jest możliwość skutecznego doręczenia pisma procesowego, w tym decyzji organu administracji, do rąk dorosłego domownika przebywającego w miejscu zamieszkania strony. Z niniejszego przepisu wynika jednocześnie domniemanie, że przekazanie pisma adresatowi następuje w dniu odbioru pisma przez dorosłego domownika. Dokonane w tych okolicznościach doręczenie oparte jest na domniemaniu, że pismo dotarło do rąk adresata i wyznacza początek biegu terminu do podjęcia czynności prawnej. Adresat przesyłki może obalić to domniemanie wykazując, że doręczenie zastępcze było wadliwe, albo też pismo w ogóle nie dotarło do rąk adresata. Sam fakt, że dorosły domownik, który dokonał odbioru korespondencji nie przekazał jej do rąk adresata we właściwym czasie z informacją o faktycznej dacie odbioru korespondencji, nie wyłącza winy tego ostatniego. Nieuwagi lub zaniedbania nie można bowiem kwalifikować jako braku winy, będącego przesłanką przywrócenia uchybionego terminu (postanowienie NSA z 25 listopada 2011 r., II FZ 623/11). Warunkiem doręczenia przesyłki osobie niebędącej adresatem jest to, że odbierający pismo zobowiąże się do jej przekazania odbiorcy. Strona będzie ponosić konsekwencje, jakie wynikają z doręczenia pisma nawet wówczas, gdy pismo jest doręczane podczas jej nieobecności w miejscu zamieszkania (postanowienie NSA z 10 marca 2009 r., I OZ 174/09 i z 25 lutego 2011 r., II FZ 60/11). Należy wskazać, że jedynie w sytuacji gdy osoba, która odebrała pismo, a nie wywiązała się z obowiązku oddania go adresatowi z przyczyn od niej niezależnych, można ewentualnie rozważać tę okoliczność jako uzasadniającą przywrócenie terminu do dokonania czynności procesowej. Tymczasem okoliczności takich skarżąca w żaden sposób nie uprawdopodobniła. Nie można uznać za wystarczającego oświadczenia K. W., że błędnie wskazał datę odbioru decyzji. Niedochowanie należytej staranności przez osobę uprawnioną przez ustawodawcę do odbioru poczty i zobowiązującej się do przekazania adresatowi przesyłki nie stanowi okoliczności mającej wpływ na bieg terminów w postępowaniu. Ewentualne zaniedbania, nieuwaga, przeoczenie takiej osoby (dorosłego domownika), czy też popełnienia przez nią oczywistej omyłki, spowodowane czynnikami subiektywnymi, nie mogą być kwalifikowane jako brak winy adresata (por. wyrok WSA w Bydgoszczy z 11 grudnia 2013 r., II SA/Bd 1173/13).