Postanowienie NSA z dnia 5 lipca 2018 r., sygn. II FZ 323/18

Odrzucenie skargi

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący, Sędzia NSA Andrzej Jagiełło (spr.), , , po rozpoznaniu w dniu 5 lipca 2018 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Finansowej zażalenia P.K. od postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 6 grudnia 2017 r. sygn. akt III SA/Wa 328/17 w zakresie odrzucenia skargi w sprawie ze skargi P.K. na postanowienie Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 4 listopada 2016 r. nr [...] w przedmiocie niedopuszczalności zażalenia postanawia: uchylić zaskarżone postanowienie i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie.

Uzasadnienie

II FZ 323/18

Uzasadnienie

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 6 grudnia 2017 r., Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, sygn. akt: III SA/Wa 328/17, odrzucił skargę P.K. (skarżący) na postanowienie Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 4 listopada 2016 r., w przedmiocie stwierdzenia niedopuszczalności zażalenia. Zarządzeniem z dnia 3 lutego 2017 r., wezwano skarżącego do uiszczenia wpisu sądowego od skargi w kwocie 100 zł stosownie do § 2 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2003 r. w sprawie wysokości oraz szczegółowych zasad pobierania wpisu w postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 221, poz. 2193), w terminie 7 dni od daty doręczenia odpisu zarządzenia o wezwaniu do uiszczenia wpisu, pod rygorem odrzucenia skargi. Powyższe zarządzenie zostało doręczone skarżącemu w dniu 28 lutego 2017 r., co wynika ze zwrotnego potwierdzenia odbioru (karta 17 akt sądowych). W odpowiedzi na zarządzenie skarżący złożył wniosek o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych. Starszy referendarz sądowy zarządzeniem z dnia 8 czerwca 2017 r. wniosek ten pozostawił bez rozpoznania, z powodu nieuzupełnienia braków formalnych wniosku. Na ww. postanowienie skarżący złożył sprzeciw, po rozpoznaniu którego, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie postanowieniem z dnia 21 lipca 2017 r. utrzymał w mocy zaskarżone zarządzenie. Powyższe postanowienie zostało doręczone skarżącemu w dniu 7 sierpnia 2017 r., (zwrotne potwierdzenie odbioru karta 36 akt sądowych). Następnie na podstawie zarządzenia przewodniczącego z dnia 18 września 2017 r., skarżący został wezwany do wykonania prawomocnego zarządzenia z dnia 3 lutego 2017 r. o wezwaniu do uiszczenia wpisu sądowego od skargi. Sąd uznał, że wezwanie to zostało odebrane przez skarżącego w dniu 22 września 2017 r. (zwrotne potwierdzenie odbioru karta 39 akt sądowych) oraz że skarżący do 23 listopada 2017 r., nie uiścił należnego wpisu od skargi, o czym świadczy znajdująca się w aktach sprawy informacja z 1 grudnia 2017 r. (karta 40 akt sądowych). Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wskazał, że zgodnie z art. 230 § 1 i § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2016 r. poz. 718 ze zm.; dalej: "p.p.s.a.") od pism wszczynających postępowanie przed sądem administracyjnym w danej instancji pobiera się wpis stosunkowy lub stały. Pismem takim jest skarga. Sąd, w myśl art. 220 § 1 p.p.s.a. w związku z art. 220 § 3 p.p.s.a. nie podejmie żadnej czynności na skutek pisma, od którego nie zostanie uiszczona należna opłata. Jeśli należny wpis nie zostanie uiszczony, wzywa się wnoszącego skargę do jego uiszczenia. W myśl natomiast art. 220 § 3 p.p.s.a. skarga, od której pomimo wezwania nie został uiszczony należny wpis podlega odrzuceniu przez sąd. Sąd stwierdził, że skoro z akt sądowych sprawy wynika, że zarządzenie o wezwaniu do uiszczenia wpisu sądowego od skargi zawierało prawidłowe pouczenie o skutkach niezastosowania się do wezwania w wyznaczonym terminie i zostało skutecznie doręczone skarżącemu, to należało przyjąć, że siedmiodniowy termin do uiszczenia wpisu rozpoczął bieg następnego dnia po doręczeniu wezwania, tj. w dniu 23 września 2017 r. Termin ten upłynął zaś z dniem 29 września 2017 r. (piątek), zgodnie z zasadami obliczania terminów przewidzianymi w art. 83 § 1 i § 2 p.p.s.a. Skoro natomiast z dokumentów księgowych Sądu wynika, że do dnia 23 listopada 2017 r. nie odnotowano wpływu wpisu, należało uznać, że skarżący nie uiścił wpisu sądowego w wyznaczonym terminie. W świetle powyższego Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie działając na podstawie art. 220 § 3 p.p.s.a. postanowił o odrzuceniu skargi. Skarżący w zażaleniu na powyższe postanowienie zaskarżył je w całości. Zarzucił mu naruszenie art. 220 § 1 i § 3 p.p.s.a. oraz podniósł, że nie został prawidłowo wezwany do uiszczenia wpisu od skargi. Wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości oraz o przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji jak również o zasądzenie zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego. Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje. Zażalenie ma usprawiedliwione podstawy. Skarżący w zażaleniu podnosi zarzut nieskutecznego doręczenia mu wezwania z dnia 19 września 2017 r., do wykonania prawomocnego zarządzenia przewodniczącego z dnia 3 lutego 2017 r., wzywającego do uiszczenia wpisu od skargi. Przypomnieć należy, że w myśl art. 73 § 1 p.p.s.a., w razie niemożności doręczenia pisma w sposób przewidziany w art. 65-72, pismo składa się na okres czternastu dni w placówce pocztowej w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 roku - Prawo pocztowe, albo w urzędzie gminy, dokonując jednocześnie zawiadomienia określonego w § 2. Stanowi on, że zawiadomienie o złożeniu pisma wraz z informacją o możliwości jego odbioru w placówce pocztowej albo w urzędzie gminy w terminie siedmiu dni od dnia pozostawienia zawiadomienia, umieszcza się w oddawczej skrzynce pocztowej, a gdy to nie jest możliwe, na drzwiach mieszkania adresata lub w miejscu wskazanym jako adres do doręczeń, na drzwiach biura lub innego pomieszczenia, w którym adresat wykonuje swoje czynności zawodowe. Wreszcie w myśl art. 73 § 3 p.p.s.a., w przypadku niepodjęcia pisma w terminie, o którym mowa w § 2, pozostawia się powtórne zawiadomienie o możliwości odbioru pisma w terminie nie dłuższym niż czternaście dni od dnia pierwszego zawiadomienia o złożeniu pisma w placówce pocztowej albo w urzędzie gminy. W takiej sytuacji, doręczenie uważa się za dokonane z upływem ostatniego dnia okresu, o którym mowa w § 1, o czym stanowi art. 73 § 4 p.p.s.a. Z kolei w myśl art. 65 § 1 p.p.s.a., sąd dokonuje doręczeń przez operatora pocztowego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 roku - Prawo pocztowe (Dz. U., poz. 1529), przez swoich pracowników lub przez inne upoważnione przez sąd osoby lub organy. Stosownie do art. 65 § 2 p.p.s.a., do doręczania pism w postępowaniu sądowym przez operatora pocztowego, stosuje się tryb doręczania pism sądowych w postępowaniu cywilnym, jeżeli przepisy niniejszego działu nie stanowią inaczej. Oznacza to, że aby w sposób prawidłowy, zgodnie z art. 65 § 2 p.p.s.a. doręczyć pismo sądowe należy, zastosować tryb, o jakim mowa w przepisach rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 12 października 2010 roku w sprawie szczegółowego trybu i sposobu doręczania pism sądowych w postępowaniu cywilnym (t.j., Dz. U. z 2015 r., poz. 1222 ze zm.,) dalej rozporządzenie. Z uwagi na skutki procesowe, jakie wiążą się dla strony z zastosowaniem trybu doręczeń przesyłek sądowych, szczególnie rygorystycznie należy przestrzegać procedury wymienionej we wskazanych powyżej przepisach ustawy oraz rozporządzenia (por. postanowienie NSA z dnia 15 lutego 2016 r., II FZ 16/16, www.cbosa.nsa.gov.pl). Analiza akt rozpoznawanej sprawy wskazuje na istnienie wątpliwości czy powyższy tryb doręczania spornej przesyłki zawierającej wezwanie do wykonania prawomocnego zarządzenia przewodniczącego wzywającego do uiszczenia wpisu od skargi został zachowany. Sąd pierwszej instancji w zaskarżonym postanowieniu uznał, że wezwanie z dnia 19 września 2017 r., stanowiące wykonanie zarządzenia przewodniczącego z dnia 18 września 2017 r., do wykonania prawomocnego zarządzenia z dnia 3 lutego 2017 r., o wezwaniu skarżącego do uiszczenia należnego wpisu od skargi zostało doręczone skarżącemu w dniu 22 września 2017 r. Tymczasem ze znajdującego się w aktach sprawy dokumentu zwrotnego potwierdzenia odbioru (karta 39) nie wynika kiedy, to jest w jakim dniu, skarżący odebrał wezwanie z dnia 19 września 2017 r. Na dokumencie tym widnieje jedynie podpis skarżącego potwierdzający fakt odbioru przesyłki, bez wskazania daty jej odebrania. Jednocześnie, z tego samego dokumentu wynika, że przesyłkę doręczono "upoważnionemu pracownikowi" to jest P.K. (punkt 1). Poniżej jednak (w punkcie 2) znajduje się adnotacja, że przesyłki nie doręczono w sposób określony w pkt 1 oraz że pozostawiono ją w placówce pocztowej [...], o czym w dniu 22 września 2017 r., umieszczono zawiadomienie w oddawczej skrzynce pocztowej. Z kolei z punktu 4 analizowanego dokumentu wynika, że przesyłki nie doręczono z powodu, najprawdopodobniej, nieobecności adresata. Jednocześnie dokument opatrzony jest datą 22 września 2017 r., oraz podpisem doręczającego/wydającego przesyłkę. Na dokumencie widnieje również pieczęć asystenta, A.B. wraz z jej podpisem, przy którym widnieje data 5 października 2017 r. Jednocześnie zauważyć należy, że datownik pocztowej placówki oddawczej wskazuje na datę 5 października 2017 r., jako dzień nadania nadawcy zwrotnego potwierdzenia odbioru przesyłki przez jej adresata. Dokument ten wpłynął do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie w dniu 17 października 2017 r. W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego, analiza znajdującego się w aktach sprawy dokumentu jakim jest zwrotne potwierdzenie odbioru spornej przesyłki nie pozwala w sposób nie budzący wątpliwości ustalić czy i kiedy skarżącemu doręczono wezwanie z dnia 19 września 2017 r., do wykonania prawomocnego zarządzenia z dnia 3 lutego 2017 r., wzywającego do uiszczenia wpisu od skargi. W konsekwencji, przedwczesnym było uznanie przez Sąd, że sporną przesyłkę doręczono w dniu 22 września 2017 r., i tym samym że w tej dacie rozpoczął bieg termin do uiszczenia wpisu oraz że upłynął on bezskutecznie. Przedwczesne było też uznanie, że wpis od skargi mimo wezwania nie został uiszczony oraz odrzucenie na tej podstawie skargi w oparciu o art. 220 § 3 p.p.s.a. Oznacza to, że nie można ponad wszelką wątpliwość stwierdzić, że wezwanie z dnia 19 września 2017 r., zostało skarżącemu doręczone skutecznie oraz że bezskutecznie upłynął termin do uiszczenia wpisu od skargi, a także że skargę należało odrzucić jako pismo od którego mimo wezwania nie uiszczono wpisu. Ponownie rozpoznając sprawę Sąd powinien podjąć czynności w celu ustalenia ponad wszelką wątpliwość czy oraz kiedy wezwanie z dnia 19 września 2017 r., zostało skarżącemu skutecznie doręczone z zastosowaniem przedstawionego powyżej trybu doręczania przesyłek sądowych w toku postępowania sądowoadministracyjnego. Wskazując na powyższe, Naczelny Sąd Administracyjny działając na podstawie art. 185 § 1 p.p.s.a. w związku z art. 197 § 1 i 2 tej ustawy, postanowił jak w sentencji. Sąd nie wydał rozstrzygnięcia o kosztach postępowania, ponieważ ustawa Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi nie przewiduje możliwości zasądzenia zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego.