Wyrok NSA z dnia 6 lipca 2018 r., sygn. II FSK 1444/18

Niezachowanie właściwej formy przy uzupełnieniu lub zmianie umowy spowoduje te same skutki, które były przewidziane na wypadek niezachowania wymagań formalnych dla zawarcia umowy. W razie zachowania przy zawarciu umowy formy zastrzeżonej ad solemnitatem, a niezachowania jej w odniesieniu do zmiany umowy, zmiana będzie nieważna. Ważna pozostanie natomiast zawarta umowa, i to w jej pierwotnym brzmieniu.

Teza od Redakcji

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Aleksandra Wrzesińska-Nowacka, Sędzia NSA Jolanta Sokołowska (sprawozdawca), Sędzia WSA (del.) Mirella Łent, Protokolant Justyna Bluszko-Biernacka, po rozpoznaniu w dniu 6 lipca 2018 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej L. S.A. z siedzibą w K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 28 listopada 2017 r. sygn. akt I SA/Kr 855/17 w sprawie ze skargi L. S.A. z siedzibą w K. na decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Krakowie z dnia 26 czerwca 2017 r. nr [...] w przedmiocie zobowiązania podatkowego w podatku dochodowym od osób prawnych za 2006 r. 1) oddala skargę kasacyjną, 2) zasądza od L. S.A. z siedzibą w K. na rzecz Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Krakowie kwotę 4050 (słownie: cztery tysiące pięćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 28 listopada 2017 r., sygn. akt I SA/Kr 855/17, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie oddalił skargę L. S. A. z siedzibą w K. (dalej: "spółka" lub "skarżaca") na decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Krakowie z dnia 26 czerwca 2017 r. w przedmiocie zobowiązania podatkowego w podatku dochodowym od osób prawnych za 2006 r.

Sąd pierwszej instancji przedstawił następujący stan faktyczny sprawy:

Decyzją z dnia 29 listopada 2012 r. Dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej w K. określił spółce wysokość zobowiązania podatkowego w podatku dochodowym od osób prawnych za 2006 r. na kwotę 3.083.733,00 zł. Organ stwierdził, że spółka niezasadnie ujęła w kosztach uzyskania przychodów m.in. kwotę 424.796,65 zł stanowiącą wynagrodzenie za usługi prawne. Organ wskazał, że w dniu 11 października 2004 r. pomiędzy spółką jako zleceniodawcą, a prawnikami - wspólnikami Kancelarii Prawnej L. s.c. (dalej: "Kancelaria Prawna") jako zleceniobiorcą zawarta została umowa o obsługę prawną, która obejmowała świadczenie obsługi prawnej w sprawie sądowej przeciwko Skarbowi Państwa o wydanie nieruchomości i uzgodnienie treści księgi wieczystej, dotyczącej nieruchomości objętych umową sprzedaży z 16 grudnia 1949 r. W dniu 22 grudnia 2004 r. pomiędzy spółką a Kancelarią Prawną zawarta została umowa o obsługę prawną, która obejmowała świadczenie obsługi prawnej w zakresie spraw związanych z działalnością spółki. Zlecenie obejmowało w szczególności udzielanie konsultacji, sporządzanie opinii prawnych, prowadzenie negocjacji z osobami trzecimi, reprezentowanie zleceniodawcy w sprawach sądowych i przed innymi właściwymi organami oraz we wszelkich innych sprawach mieszczących się w zakresie działalności firmy prawniczej, w sprawach związanych z przedmiotem zlecenia. Umowa ta nie obejmowała spraw objętych umową o obsługę prawną z dnia 11 października 2004 r. Wynagrodzenie zleceniobiorcy w sprawach związanych z przedmiotem umowy, zgodnie z umową, zostało określone w Euro za godzinę pracy radcy prawnego lub adwokata, asystenta prawnego oraz za godzinę podróży poza K. Ponadto w dniu 22 grudnia 2004 r. spółka skierowała do Kancelarii Prawnej ofertę dotyczącą dodatkowego wynagrodzenia wynikowego w wysokości 10% wartości korzyści majątkowej, które uzyska zleceniodawca w związku z prowadzeniem spraw opisanych w umowie o świadczenie obsługi prawnej z dnia 22 grudnia 2004 r. Na poczet dodatkowego wynagrodzenia wynikowego zaliczone miały być kwoty wynagrodzenia, otrzymanego wcześniej na podstawie umowy o świadczenie obsługi prawnej. W przypadku, w którym dodatkowe wynagrodzenie wynikowe związane będzie z korzyścią majątkową uzyskaną przez zleceniodawcę w formie niepieniężnej, wynagrodzenie to miało być należne na rzecz zleceniobiorcy w dacie uzyskania tej korzyści w formie pieniężnej. Na podstawie opisanych umów Kancelaria Prawna co miesiąc wystawiała faktury VAT z tytułu czynności wykonanych w ramach obsługi prawnej. W 2006 r. koszty spółki związane z czynnościami wykonanymi przez Kancelarię Prawną wyniosły 95.581,83 zł. Ponadto Kancelaria Prawna wystawiła w 2006 r. dwie faktury z tytułu dodatkowego wynagrodzenia wynikowego w łącznej kwocie netto 612.747,50 zł. W dniu 11 września 2006 r. Kancelaria Prawna wystawiła dla spółki fakturę VAT za "Obsługę prawną dotyczącą nieruchomości" w kwocie netto 424.796,65 zł i kwocie VAT 93.455,26 zł (dalej: "Faktura"). Zgodnie z wyjaśnieniem z dnia 2 października 2007 r., złożonym przez spółkę w Urzędzie Skarbowym oraz wyjaśnieniem z dnia 31 maja 2012 r. złożonym w toku postępowania prowadzonego przez Dyrektora UKS, faktura została wystawiona przez Kancelarię Prawną w związku z obsługą prawną. Podstawą wypłaty wynagrodzenia była oferta z dnia 22 grudnia 2004 r. złożona Kancelarii Prawnej przez spółkę. Wypłacona kwota stanowiła część wynagrodzenia jakie byłoby należne w związku z zakończeniem świadczenia usługi prawnej dotyczącej nieruchomości objętych przedwstępną warunkową umową sprzedaży nieruchomości zawartą z U. Sp. z o.o. w formie aktu notarialnego Rep. [...] z dnia 12 kwietnia 2006 r. Według wyjaśnienia spółki uzyskana korzyść majątkowa polegała na tym, że po otrzymaniu w dniu 4 września 2006 r. decyzji Ministra Budownictwa z dnia 18 sierpnia 2006 r. stwierdzającej nieważność decyzji Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej Miasta K. z dnia 25 maja 1971 r. o wywłaszczeniu nieruchomości objętych przedwstępną warunkową umową sprzedaży nieruchomości z dnia 12 kwietnia 2006 r., spółka odzyskała własność tych nieruchomości. Uzyskanie decyzji stwierdzającej nieważność decyzji wywłaszczeniowej było pierwszym etapem działań zmierzających do odzyskania majątku, przy czym sprawa odzyskania tego majątku toczyła się dalej, a wypłata części wynagrodzenia dla Kancelarii Prawnej nastąpiła przed zakończeniem świadczenia usługi.