Wyrok NSA z dnia 30 marca 2017 r., sygn. II OSK 1906/15

Nie ma uzasadnienia prawnego różnicowanie działania powiatu przez radę powiatu i zarząd powiatu, pozbawiając radę powiatu kompetencji kontroli samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej. Takich podstaw nie daje regulacja prawna w zakresie stosunku zwierzchnictwa służbowego, a zwłaszcza możliwości odwołania kierownika podmiotu leczniczego. Dalej bowiem idącą konsekwencją prawną jest przyznanie radzie powiatu kompetencji do likwidacji podmiotu leczniczego od kompetencji obsady personalnej podmiotu leczniczego.

Teza od Redakcji

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Barbara Adamiak (spr.) Sędziowie Sędzia NSA Andrzej Wawrzyniak Sędzia del. WSA Jakub Zieliński Protokolant asystent sędziego Anna Górska po rozpoznaniu w dniu 30 marca 2017 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej Powiatu G. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 9 marca 2015 r. sygn. akt VII SA/Wa 2996/14 w sprawie ze skargi Wojewody Mazowieckiego na uchwałę Rady Powiatu G. z dnia [...] czerwca 2013 r. nr [...] w przedmiocie kontroli Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w G. I. uchyla zaskarżony wyrok i oddala skargę, II. zasądza od Wojewody Mazowieckiego na rzecz Powiatu G. kwotę 360 zł (trzysta sześćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

Wyrokiem z 9 marca 2015 r., sygn. akt VII SA/Wa 2996/14 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie stwierdził, że zaskarżona przez Wojewodę Mazowieckiego uchwała Rady Powiatu G. z [...] czerwca 2013 r., nr [...] w przedmiocie kontroli Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w G. została wydana z naruszeniem prawa.

Powyższy wyrok zapadł w następującym stanie faktycznym i prawnym.

Wojewoda Mazowiecki w skardze z dnia 23 września 2013 r. wniósł o stwierdzenie nieważności uchwały nr [...] Rady Powiatu G. z dnia [...] czerwca 2013 r. w sprawie kontroli Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w G. Zaskarżonej uchwale Wojewoda zarzucił istotne naruszenie przepisów: art. 121 ust. 3, art. 122 ust. 1 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. z 2013 r., poz. 217) i § 6 ust. 1 i 3 pkt 5 i pkt 7 oraz § 4 ust. 3 Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 20 grudnia 2012 r. w sprawie sposobu i trybu przeprowadzenia kontroli podmiotów leczniczych (Dz. U. z 2012 poz. 1509). W uzasadnieniu skargi wyjaśniono, że jako podstawę prawną uchwały wskazano art. 121 ust. 3 i 4 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. ustawy o działalności leczniczej oraz § 3, § 4, ust. 6, § 6 ust. 2 i § 16 ust. 1 i 3 Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 20 grudnia 2012 r. w sprawie sposobu i trybu przeprowadzenia kontroli podmiotów leczniczych. Na podstawie przedmiotowej uchwały Rada Powiatu G. zarządziła kontrolę w Samodzielnym Publicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej w G. (w § 1), zatwierdziła program kontroli (w § 2) oraz udzieliła upoważnienia do kontroli radnym: N. T. W., P. O. oraz A. J. Z. (w § 3). Z treści uchwały wynika, że kontroli mieli dokonać wskazani w treści uchwały radni (na co dzień wchodzący w skład Komisji Rewizyjnej Rady Powiatu) jako zespół kontrolny, a nie Komisja Rewizyjna Rady Powiatu G. Organ podniósł, ze pomimo, iż przepisy art. 121-122 powołanej ustawy nie wskazują, który organ podmiotu tworzącego może prowadzić kontrolę sp zoz w trybie i na podstawie tej ustawy, to nie można założyć, że ustawodawca pozostawił dowolność w wykonaniu kompetencji kontrolnych określanych w w/w przepisach przez obydwa organy organu tworzącego (organ uchwałodawczy i wykonawczy), w szczególności, że mogłoby to doprowadzić do sporu kompetencyjnego, powielania uprawnień kontrolnych, a nawet faktycznego paraliżu działalności sp zoz-u. W opinii skarżącego organem podmiotu tworzącego upoważnionym do przeprowadzenia kontroli w trybie ustawy o działalności leczniczej i na podstawie w/w przepisu art. 121 ust. 3 i 4 tejże ustawy jest wyłącznie organ wykonawczy, a przesądza o tym charakter prawoustrojowy regulacji zawartych w ustawie o samorządzie powiatowym oraz brzmienie kolejnego 5 ustępu art. 121 ustawy. Rada powiatu może przeprowadzić kontrolę w sp zoz na podstawie art. 16 ust. 1 i 4 oraz art. 19 o samorządzie powiatowym poprzez komisję rewizyjna lub inna komisję, a nie zespół kontrolny. Zgodnie z przyjętymi w ustawie o samorządzie powiatowym rozwiązaniami, podmiotami uprawnionymi do sprawowania nadzoru i kontroli nad samorządowymi jednostkami organizacyjnymi są: organ uchwałodawczy (rada) sprawujący nadzór poprzez odpowiednie komisje rady i organ wykonawczy (zarząd). Uprawnienia kontrolne rady powiatu w stosunku do zarządu starosty oraz powiatowych jednostek organizacyjnych nie są zależne od żadnych innych działań kontrolnych podejmowanych na mocy odrębnych przepisów przez inne organy. Ponadto naruszono art. 122 ustawy, który stanowi, że kontrolę można przeprowadzać wyłącznie na podstawie prawidłowego upoważnienia. Poprzez wystawienie upoważnień niezgodnych z w/w przepisami doszło do istotnego naruszenia przepisów art. 122 ust. 1 ustawy oraz § 6 ust. 3 pkt 1, 5, 7 rozporządzenia. Ponadto przeprowadzenie kontroli powinno poprzedzać opracowanie programu kontroli, który zgodnie z § 4 ust. 3 rozporządzenia powinien uwzględniać wyniki wcześniejszych kontroli, czynniki mające wpływ na działalność jednostki kontrolowanej oraz informacje dotyczące działalności jednostki kontrolowanej.