Wyrok NSA z dnia 11 maja 2017 r., sygn. I FSK 1386/15

Interpretacje podatkowe; Podatek od towarów i usług

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Sylwester Marciniak (sprawozdawca), Sędzia NSA Marek Kołaczek, Sędzia WSA del. Mirella Łent, Protokolant Marek Kleszczyński, po rozpoznaniu w dniu 21 kwietnia 2017 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Stowarzyszenia [...] z siedzibą w W. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 19 marca 2015 r. sygn. akt III SA/Wa 2589/14 w sprawie ze skargi Stowarzyszenia [...] z siedzibą w W. na interpretację indywidualną Ministra Finansów (obecnie Szefa Krajowej Administracji Skarbowej) z dnia 15 kwietnia 2014 r. nr [...] w przedmiocie podatku od towarów i usług 1) uchyla zaskarżony wyrok w całości, 2) uchyla zaskarżoną interpretację, 3) zasądza od Szefa Krajowej Administracji Skarbowej na rzecz Stowarzyszenia [...] z siedzibą w W. kwotę 820 (słownie: osiemset dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Uzasadnienie

1. Wyrok sądu pierwszej instancji (k. 49 i 59-65 akt)

1.1. Zaskarżonym wyrokiem z dnia 19 marca 2015 r., sygn. akt III SA/Wa 2589/14, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie (dalej: sąd pierwszej instancji), oddalił skargę Stowarzyszenia [...] (dalej: Stowarzyszenie) na interpretację indywidualną Ministra Finansów (dalej: organ podatkowy) z dnia 15 kwietnia 2014 r. w przedmiocie podatku od towarów i usług.

1.2. Z uzasadnienia powyższego wyroku wynika, że wniosek o wydanie interpretacji dotyczył kwestii momentu powstania obowiązku podatkowego z tytułu świadczonych przez Stowarzyszenie, posiadające status organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi (dalej: OZZ), usług dotyczących korzystania z praw do eksploatacji utworów audiowizualnych lub wideogramów (m.in. z tytułu reemisji kablowej i satelitarnej utworów, nadawania utworów w telewizji lub poprzez inne środki publicznego udostępniania utworów). Stowarzyszenie wskazało, że w ramach zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub pokrewnymi działa w oparciu o konstrukcję powierniczą, tj. występuje we własnym imieniu, lecz na rzecz uprawnionych (autorów i producentów utworów audiowizualnych lub wideogramów), pobierając od użytkowników (podmiotów wykorzystujących utwory) należne uprawnionym wynagrodzenie za korzystanie z praw do utworów i wypłacając je uprawnionym po potrąceniu kosztów związanych z wykonywaniem zbiorowego zarządzania prawami, tj. kosztów zainkasowania i wypłaty wynagrodzeń oraz kosztów związanych z realizacją pozostałych zadań statutowych Stowarzyszenia. Wskazując na specyfikę swojej działalności Stowarzyszenie zwróciło uwagę, że wysokość wynagrodzenia pobieranego od użytkowników co do zasady może zostać ustalona dopiero na podstawie informacji dostarczonej Stowarzyszeniu przez użytkowników o zakresie wykorzystania określonego prawa oraz o wysokości uzyskanych przychodów związanych z wykorzystaniem tego prawa. Raporty użytkowników w tym zakresie przekazywane są jednak czasem z dużym opóźnieniem (albo nie są przekazywane w ogóle), co prowadzi do sytuacji, w której wysokość wynagrodzenia za usługi nie jest znana z upływem umownego okresu rozliczeniowego (np. miesiąca, kwartału), ale dopiero w chwili otrzymania raportu lub płatności od użytkownika. Stowarzyszenie nie ma przy tym żadnej możliwości samodzielnego ustalenia wysokości należnego wynagrodzenia za dany okres (nie są Stowarzyszeniu znane przychody użytkownika z określonej działalności). Zdaniem Stowarzyszenia ze wskazanych powodów prawidłowe jest określenie przez nie momentu powstania obowiązku podatkowego z tytułu świadczonych usług z chwilą, gdy znana jest podstawa do ustalenia kwoty należnego wynagrodzenia, nawet jeśli umowny okres rozliczeniowy upłynął wcześniej, tj. dopiero gdy Stowarzyszenie otrzyma od użytkownika bądź raport bądź zapłatę (w zależności od tego, które z tych zdarzeń będzie wcześniejsze). W ocenie Stowarzyszenia dopiero wtedy spełnione będą przesłanki do uznania, że Stowarzyszenie świadczyło odpłatną usługę, a także będą znane wszystkie elementy konieczne dla zaistnienia zobowiązania podatkowego.