Wyrok NSA z dnia 24 marca 2017 r., sygn. I FSK 1062/15

W stanie prawnym obowiązującym od 1 stycznia 2011 r. świadczenie kompleksowe polegające na zaprojektowaniu, dopasowaniu oraz montażu komponentów w sposób tworzący wraz z elementami konstrukcyjnymi obiektu budowlanego lub jego części trwałą zabudowę meblową, wykonywane w obiektach budowlanych zaliczanych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym stanowi usługę modernizacji opodatkowaną stawką obniżoną podatku od towarów i usług na podstawie art. 41 ust. 12 w związku z ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Teza od Redakcji

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Maria Dożynkiewicz, Sędzia NSA Janusz Zubrzycki (sprawozdawca), Sędzia WSA del. Izabela Najda-Ossowska, Protokolant Katarzyna Nowik, po rozpoznaniu w dniu 24 marca 2017 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Ministra Finansów (obecnie Szefa Krajowej Administracji Skarbowej) od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z dnia 3 marca 2015 r. sygn. akt I SA/Rz 119/15 w sprawie ze skargi W. D. na indywidualną interpretację Ministra Finansów z dnia 15 października 2014 r. nr [...] w przedmiocie podatku od towarów i usług 1) oddala skargę kasacyjną, 2) zasądza od Szefa Krajowej Administracji Skarbowej na rzecz W.D. kwotę 180 (sto osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

1. Wyrok Sądu pierwszej instancji i przedstawiony przez ten Sąd tok postępowania przed organami.

1. Wyrokiem z dnia 3 marca 2015 r. w sprawie I SA/Rz 119/15 ze skargi W. D. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie uchylił interpretację indywidualną przepisów prawa podatkowego Ministra Finansów z dnia 15 października 2014 r. w przedmiocie podatku od towarów i usług, stwierdzając, że nie podlega ona wykonaniu oraz zasądził na rzecz Skarżącego zwrot kosztów postępowania sądowego.

2. Przedstawiając stan faktyczny sprawy Sąd pierwszej instancji podał, że W. D. we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej wskazał, że zajmuje się produkcją mebli do zabudowy i szaf wykonywanych na wymiar, a także świadczeniem kompleksowych usług, polegających na instalacji zabudowy meblowej, kuchennej, wnękowej bądź łazienkowej, wykonywanej w miejscu wskazanym przez klienta wewnątrz obiektów budowlanych, zaliczanych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym - zgodnie z definicją wskazaną w art. 41 ust. 12 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm., dalej powoływana jako "u.p.t.u."). Wnioskodawca podał, że na realizację usługi kompleksowej składają się takie czynności jak: wykonanie pomiaru, projektu realizacji, produkcji elementów składowych, następnie dopasowanie i montaż w miejscu przeznaczenia komponentów w sposób tworzący wraz z elementami konstrukcyjnymi obiektu budowlanego lub jego części trwałą zabudowę meblową. Istotne znaczenie ma konstrukcja każdej zabudowy meblowej, w której elementy konstrukcji budynku stanowią jednocześnie element konstrukcji mebli w ten sposób, że ściany budynku stanowią jednocześnie ściany boczne elementów konkretnej zabudowy (szafy) wyznaczając w ten sposób wymiar i kształt danej zabudowy meblowej. Półki wewnętrzne szaf często montowane są bezpośrednio do ściany budynku. W wypadku gdy na życzenie klienta, półki lub blaty stanowiące element zabudowy meblowej są wykonane z betonu, niezbędne jest ich zespolenie ze ścianami budynku. Blaty meblowe mogą jednocześnie pełnić funkcję parapetów, gdyż w takich wypadkach są one zakuwane w ściany, oparcie dla blatu stanowi ściana budynku. Ponadto poszczególne elementy montowane są na listwach montażowych w sposób trwale związany z podłogą, sufitem - co uniemożliwia ich przesuwanie. Natomiast demontaż zabudowy wiąże się z uszkodzeniem elementów konstrukcji budynków (ścian, sufitów, podłogi). Do ściany lub uprzednio położonych płytek montowane jest szkło ozdobne stanowiące jednocześnie element konstrukcji zabudowy meblowej. Konstrukcja zabudowy oraz technologia montażu sprawia, że zabudowa meblowa nie może istnieć bez jej zespolenia z elementami konstrukcji budynku, które stają się jednocześnie elementami zabudowy. Sam montaż nie ogranicza się do zwykłego przytwierdzenia mebli do ściany za pomocą np. haków czy dybli. Po montażu niezbędne jest wykonanie prac wykończeniowo-budowlanych, polegających m.in. na wpasowaniu lub połączeniu zabudowy z podwieszonym sufitem, uzupełnienie tynków itp. Zabudowa jest wykonywana z wszelkich dostępnych elementów: drewna, płyt drewnopodobnych, szkła - w zależności od oczekiwań klienta. Wnioskodawca wskazał, że czynności związane z montażem są czasochłonne i w całości odbywają się w miejscu zlecenia a nie w warsztacie. Większość elementów zabudowy jest docinana i dopasowywana u klienta do konkretnego pomieszczenia, konkretnej ściany. Prace w warsztacie określić można jako przygotowawcze, natomiast główne czynności związane z realizacją zlecenia odbywają się u klienta. Wnioskodawca podkreślił, że nie jest możliwe zamówienie przez klienta poszczególnych elementów mebli bez ich zaprojektowania i montażu. Przedmiotową usługę można nabyć wyłącznie jako całość i tylko w takim zakresie ma ona znaczenie w aspekcie czynionego użytku. Komponenty meblowe do czasu kompleksowego zrealizowania usługi nie przejawiają żadnego waloru użytkowego, a sama usługa nie może zostać zrealizowana bez wykorzystania elementów konstrukcji danego budynku - zgodnie z przygotowanym projektem na podstawie uprzedniego pomiaru. Także z tych względów same komponenty nie stanowią przedmiotu sprzedaży. Montaż elementów meblowych stanowiących trwałą zabudowę w innym miejscu nie jest możliwy z uwagi na dostosowanie projektu do indywidualnych parametrów obiektu budowlanego. W odniesieniu do mebli kuchennych czy łazienkowych ich montaż wiąże się z pracami dodatkowymi polegającymi na podłączeniu instalacji wodnych czy kanalizacyjnych. Wnioskodawca dodatkowo wskazał, że usługa kompleksowa świadczona jest na podstawie zawieranej z klientem umowy cywilnoprawnej, obejmującej wszelkie czynności realizatorskie od pomiaru, przygotowania projektu, aż do montażu w miejscu przeznaczenia, spełniającym wymogi budownictwa społecznego. Cena usługi określona jest jedną kwotą i obejmuje zespół ww. czynności mających charakter modernizacji budynku lub lokalu, podwyższającą jego wartość. Za element dominujący umowy należy uznać czynności polegające na opracowaniu projektu zabudowy, dopasowaniu elementów i ich montażu w sposób trwały w obiekcie budowlanym lub jego części. Za czynności pomocnicze uznaje się transport i podłączenie instalacji. W zależności od specyfiki zamówienia, udział wartości materiałów w ogólnej kwocie przychodu z tytułu wykonanej usługi jest bardzo zróżnicowany. Wynosi od 30% do 80 % w zależności od stopnia skomplikowania zabudowy, projektu, użytych materiałów, wielkości zabudowy. Przedmiotowa zabudowa meblowa różni się od typowych mebli wolnostojących m.in. tym, że po ich trwałym zamontowaniu klient nie ma możliwości zmiany aranżacji wnętrza. Klient bez odpowiedniej wiedzy i narzędzi nie jest w stanie samodzielnie wykonać montażu zabudowy a sama zabudowa bez wykorzystania elementów konstrukcji budynku nie może realizować gospodarczego przeznaczenia.