Wyrok NSA z dnia 8 listopada 2016 r., sygn. I OSK 723/16

Zauważa się przede wszystkim, że jakkolwiek czynność procesowa sporządzenia pisemnego uzasadnienia dokonywana już po rozstrzygnięciu sprawy i ma sprawozdawczy charakter, a więc sama przez się nie może wpływać na to rozstrzygnięcie jako na wynik sprawy, to niemniej tylko uzasadnienie spełniające określone ustawą warunki stwarza podstawę do przyjęcia, że będąca powinnością sądu administracyjnego kontrola działalności administracji publicznej pod względem jej zgodności z prawem rzeczywiście miała miejsce i że prowadzone przez ten sąd postępowanie odpowiadało przepisom prawa.

Teza od Redakcji

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Małgorzata Borowiec Sędziowie: Sędzia NSA Jan Paweł Tarno (spr.) Sędzia del. WSA Dorota Jadwiszczok Protokolant: specjalista Edyta Pacewicz po rozpoznaniu w dniu 8 listopada 2016 roku na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej P. K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 2 listopada 2015 r. sygn. akt IV SA/Gl 225/15 w sprawie ze skargi P. K. na decyzję Rektora Politechniki C. z dnia [...] stycznia 2015 r. nr [...] w przedmiocie stypendium doktoranckiego oddala skargę kasacyjną

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach wyrokiem z 2 listopada 2015 r., IV SA/Gl 225/15 oddalił skargę P. K. na decyzję Rektora Politechniki C. z [...] stycznia 2015 r., nr [...] w przedmiocie stypendium doktoranckiego. W uzasadnieniu Sąd podniósł, że za bezprzedmiotowy uznał zarzut pozbawienia skarżącej prawa do sądu, gdyż mimo braku stosownego pouczenia wniosła ona skargę w przewidzianym prawem terminie i została ona rozpoznana. Popełnione przez organ uczelniany uchybienie pozostało zatem bez wpływu na wynik sprawy.

Pozostałe zarzuty proceduralne skargi są bezzasadne z tej przyczyny, że sedno sporu między stronami tkwi w interpretacji przepisów prawa materialnego, a nie w różnicach między prezentowanymi przez nie wersjami stanu faktycznego. Nawet przy całkowitym przyjęciu okoliczności faktycznych przedstawionych przez skarżącą, jej wniosek o przyznanie zwiększenia stypendium doktoranckiego nie mógł być pozytywnie załatwiony. Mianowicie zgodnie z art. 200a ust. 1 ustawy z 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym (j.t. Dz. U. z 2012 r., poz. 572, ze zm., dalej "p.s.w.") tryb zwiększenia stypendium doktoranckiego określa regulamin określony przez rektora. W Politechnice C. obowiązuje Regulamin z 28 marca 2012 r. W § 2 powierza on wydziałowej komisji doktoranckiej kompetencje do ustalania rankingu najlepszych doktorantów w ramach puli 30% doktorantów przewidzianej w cyt. art. 200a ust. 1. Na wydziale, na którym studiuje skarżąca te 30% stanowi liczbę 6 doktorantów. Wydziałowa komisja doktorancka nie umieściła skarżącej w tej szóstce, a w konsekwencji nie wskazała jej, stosownie do § 2 ust. 4 Regulaminu, jako osoby, której przysługuje zwiększenie stypendium. W świetle § 1 ust. 9 Regulaminu było to równoznaczne z negatywnym zaopiniowaniem wniosku skarżącej. Jest to opinia wewnątrzzakładowa, do której nie ma zastosowania art. 106 k.p.a. Przy wydawaniu decyzji w przedmiocie zwiększenia stypendium doktoranckiego Rektor Politechniki zobowiązany jest przestrzegać Regulaminu, a zatem zasadniczo opinia komisji jest dla niego wiążąca, chyba, że sama narusza postanowienia ustawowe lub regulaminowe, albo gdy rekomendacja nie wyczerpuje limitu wyznaczonego art. 200a ust. 1 i 2 p.s.w. Również kontrola sądu administracyjnego może obejmować zgodność działania organów uczelni z regulaminami w niej obowiązującymi i nie oznacza to przekroczenia zasady autonomii uczelni, gwarantowanej przez art. 70 ust. 5 Konstytucji RP. W rozpatrywanej sprawie stanowisko komisji wydziałowej nie naruszyło jednak Regulaminu oraz nie pozostawiło Rektorowi możliwości rozszerzenia listy doktorantów uprawnionych do zwiększenia stypendium doktoranckiego. Skarżąca zarzuca, że sprzecznie z Regulaminem ustalono grupę 30% najlepszych doktorantów. Gdyby poprzestać na postanowieniach § 2 ust. 2 - 4 Regulaminu to zarzut ten byłby usprawiedliwiony, skoro z akt administracyjnych i dokumentów dołączonych w toku postępowania sądowego wynika, że skarżącej i jeszcze jednej doktorantce przyznano więcej punktów niż dwóm doktorantkom umieszczonym w rankingu wśród sześciu najlepszych doktorantów, których wnioski stypendialne zostały zaopiniowane pozytywnie. Jednakże, postanowienia regulaminowe nie mogą pozostawać w sprzeczności z przepisami ustawowymi. Otóż, art. 200a ust. 1 p.s.w. przyznaje prawo do zwiększenia stypendium doktorantom wyróżniającym się w pracy naukowej i dydaktycznej. Użytą w tym przepisie koniunkcję należy rozumieć dosłownie, a zatem doktorant musi się wyróżniać zarówno w pracy naukowej, jak i dydaktycznej. Jest to uzasadnione zakresem obowiązków doktoranta określonym w art. 197 p.s.w., obejmującym obie te sfery działalności. Na potrzeby związane z przyznawaniem omawianych świadczeń, sposób oceny zaangażowania doktoranta w pracę dydaktyczną został przedstawiony w załączniku nr 4 do Regulaminu. Zarówno kryteria tej oceny, jak i sama ocena należą już jednak do autonomicznej sfery uczelni i nie podlegają kontroli sądu administracyjnego. W wymienionym załączniku minimalna punktacja za pracę dydaktyczną wymaga wykonania samodzielnie 10 godzin pracy dydaktycznej. Każda mniejsza liczba godzin nie zwiększa ogólnej punktacji. Zatem, zero punktów za zaangażowanie w pracę dydaktyczną nie pozwala na przyjęcie, że doktorant, którego ta punktacja dotyczy, może być uznany za osobę wyróżniającą się w pracy dydaktycznej, a więc nie przysługuje mu zwiększenie stypendium na podstawie art. 200a ust. 1 i 2 p.s.w. Skoro skarżąca za pracę dydaktyczną otrzymała zero punktów (sama przyznaje, iż wykonała samodzielnie jedynie 4 godziny pracy dydaktycznej), a zasadność tej punktacji pozostaje poza kognicją Sądu, to nie spełnia ona kryterium dydaktycznego zwiększenia stypendium. Bez znaczenia są przy tym podnoszone przez skarżącą okoliczności tłumaczące ten stan rzeczy.