Wyrok NSA z dnia 2 października 2015 r., sygn. II OSK 257/14

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Małgorzata Miron (spr.) Sędziowie Sędzia NSA Leszek Kamiński Sędzia del. WSA Jerzy Bortkiewicz Protokolant asystent sędziego Michał Zawadzki po rozpoznaniu w dniu 2 października 2015 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej F.T. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 17 lipca 2013 r. sygn. akt II SA/Bd 513/13 w sprawie ze skargi F.T. na decyzję Wojewody Kujawsko-Pomorskiego z dnia [...] marca 2013 r. nr [...] w przedmiocie zatwierdzenia projektu budowlanego i udzielenia pozwolenia na budowę oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 17 lipca 2013 r., sygn. akt II SA/Bd 513/13 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy oddalił skargę F. T. na decyzję Wojewody Kujawsko-Pomorskiego z dnia [...] marca 2013 r. nr [...] w przedmiocie zatwierdzenia projektu budowlanego i udzielenia pozwolenia na budowę.

W uzasadnieniu orzeczenia Sąd pierwszej instancji przedstawił następujący stan faktyczny i prawny sprawy.

Decyzją z dnia [...] stycznia 2013 r., nr [...], Prezydent Miasta Bydgoszczy, na podstawie art. 28, art. 33 ust. 1, art. 34 ust. 4, art. 36, art. 80 ust. 1 pkt 1, art. 81 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2010 r., Nr 243, poz. 1623 ze zm.) i art. 2 pkt 7 ustawy z dnia 13 października 1998 r. - przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną (Dz. U. z 1998 r., Nr 133, poz. 872 z późn. zm.), zatwierdził projekt budowlany i udzielił L. i M. M. pozwolenia na budowę budynku mieszkalnego jednorodzinnego wolnostojącego (wraz z wewnętrzną infrastrukturą techniczną: wod. - kan., c.o., gaz. i elektr.) na terenie dz. nr ew. [...], obręb [...], przy ul. [...] w B. Uzasadniając powyższe rozstrzygnięcie organ I instancji podniósł, iż teren objęty inwestycją znajduje się w granicach obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania "Miedzyń - Wiśniowa" w Bydgoszczy, zatwierdzonego Uchwałą Nr LXIX/1079/10 Rady Miasta Bydgoszczy z dnia 28 lipca 2010 r., opubl. w Dz.Urz.Woj. Kuj. - Pom. Nr 187, poz. 2496 z dnia 2 grudnia 2010 r., a planowana inwestycja spełnia wszystkie zawarte w nim wymogi. Po przeanalizowaniu złożonej dokumentacji projektowej orzekający organ stwierdził, iż projektowany budynek stanowić będzie budynek mieszkalny o trzech kondygnacjach naziemnych, o powierzchni zabudowy 118,6 m², powierzchni użytkowej 135,2 m² i powierzchni całkowitej 263,41 m², przy czym dla przedmiotowego terenu dopuszczalny jest wskaźnik 50% powierzchni zabudowy kubaturowej w stosunku do powierzchni działki budowlanej, przy jednoczesnym zapewnieniu nie mniej, niż 30% powierzchni terenu niezabudowanego, a przedmiotowa inwestycja kubaturowa planowana jest na 21,9% powierzchni działki o nr ew. [...] (obliczane zgodnie z PN-ISO 9836:1997 Właściwości użytkowe w budownictwie - określanie i obliczanie wskaźników powierzchniowych i kubaturowych). Powierzchnia biologicznie czynna stanowi 50,4%. W związku z powyższym planowana zabudowa w stosunku do powierzchni działki spełnia w ocenie organu powyższe wymogi. Wskazano, że zgodnie z warunkami m.p.z.p. na przedmiotowym terenie obowiązuje wysokość zabudowy nieprzekraczająca trzech kondygnacji nadziemnych; wysokość budynków nie większa niż 12,0 m, a projektowany budynek o wysokości 8,2 m uwzględnia ten wymóg, natomiast zaprojektowana ilość miejsc postojowych w granicach działki o nr ew. [...] wynika z minimalnych wskaźników w zakresie komunikacji, właściwych dla zurbanizowanego obszaru zabudowy, wskazanych w m.p.z.p. i wynosi nie mniej niż 2 miejsca parkingowe na 1 mieszkanie. Przewidziano usytuowanie ścian budynku w odległości od granicy północnej 4,0 m, od granicy południowej 8,5 m, od granicy zachodniej 3,0 i 4,15 m oraz od granicy wschodniej 3,0 m i 4,0 m. Wielkość i kształt działki inwestorów oraz lokalizacja budynków na działkach sąsiednich w ocenie organu sprawia, że proponowana lokalizacja budynku jest najbardziej korzystna z punktu widzenia zachowania odległości od poszczególnych elementów istniejącej zabudowy na działkach sąsiednich. Dokonując oceny ewentualnego naruszenia interesów właścicieli nieruchomości sąsiednich, organ wyjaśnił, iż wzięto pod uwagę stan zabudowy tych nieruchomości, gdyż istniejący budynek gospodarczy na działce nr ew. [...], obręb [...], przy ul. [...] w B. znajdujący się na granicy z przedmiotową działką posiada ścianę murowaną wyniesioną ponad dach 30 cm. Spełnia ona wymagania ściany oddzielenia przeciwpożarowego zgodnie z § 271 - 273 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, w zakresie usytuowania budynków ze względu na bezpieczeństwo przeciwpożarowe (opinia rzeczoznawcy). Ponadto zwrócono uwagę, że zgodnie z powyższą opinią, wymagania przeciwpożarowe są spełnione również w odniesieniu do budynku mieszkalnego zlokalizowanego na działce nr ew. [...] z uwagi na to, że ściana budynku mieszkalnego zlokalizowanego na działce nr ew. [...] od strony projektowanego budynku jest ścianą bez otworów, murowaną spełniającą zatem wymagania ściany oddzielenia przeciwpożarowego. Organ orzekający wyjaśnił, że ze względu na lokalizację zabudowy na sąsiednich działkach, docieplenie ścian zewnętrznych projektowanego budynku od strony działek nr ew. [...] i [...] zaprojektowano z wełny mineralnej. Zastosowano także dla zabezpieczenia w zbliżeniu poniżej 8,0 m do budynku mieszkalnego na działce nr ew. [...] okna przeciwpożarowe zapewniające spełnienie klasy odporności ogniowej El 30. W ścianach piwnic zbliżonych na 3,0 m do działek sąsiednich otwory okienne wypełniono luksferami zapewniającymi klasę odporności ogniowej El 30. Dla zapewnienia spełnienia wymagań w odniesieniu do budynku mieszkalnego na działce [...] rzeczoznawca zaproponował zastosowanie okien narożnikowych (parter i piętro) jako okien przeciwpożarowych w klasie odporności ogniowej El 30, przy czym dopuszcza się też zastosowanie do zamknięcia otworów okiennych na parterze i piętrze (do odległości 8,0 m od zbliżenia z dachem budynku mieszkalnego na działce [...]) przeciwpożarowych kurtyn okiennych o klasie odporności ogniowej EW 30/E 120 uruchamiających się samoczynnie w przypadku zadymienia lub wzrostu temperatury w otoczeniu. Wskazano, że projektowany obiekt jest budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym, należy do kategorii zagrożenia ludzi ZL IV oraz jest budynkiem niskim, dlatego zgodnie z rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 lipca 2009 r. w sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę dróg pożarowych nie ma obowiązku doprowadzenia drogi pożarowej o utwardzonej powierzchni, a usytuowanie budynku pozwala na prawidłowy dojazd jednostek ratowniczych w sytuacjach awaryjnych. Obiekt będzie miał dostęp do wszystkich mediów, natomiast wodę do zewnętrznego gaszenia pożaru zapewniają hydranty podziemne DN 80 zlokalizowane przy ulicy [...] i [...] na sieci wodociągowej o przekroju 225 i 110. Organ orzekający podkreślił też, że zgodnie z opinią rzeczoznawcy do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych usytuowanie działki i jej wielkość nie pozwalają na wykonanie zamierzonej budowy zgodnie z obowiązującymi przepisami co do zachowania wymaganych w § 12 i 271 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, odległości od granicy działek sąsiednich i budynków zlokalizowanych na tych działkach. Natomiast spełnienie uwarunkowań wskazanych w opinii rzeczoznawcy do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych z dnia 6 grudnia 2012 r. pozwala na stwierdzenie, że projektowana lokalizacja budynku, mimo braku zachowania w pełnym zakresie odległości od granicy i istniejących budynków niezgodnej z wymogami § 271 ust. 1 rozporządzenia jw., nie powoduje zdaniem organu zagrożenia dla zachowania warunków bezpieczeństwa dla mieszkańców budynku oraz budynków sąsiednich. W projektowanym budynku przewiduje się zastosowanie zabezpieczeń techniczno - pożarowych, które faktycznie eliminują występowanie zagrożeń zarówno w przypadku zabezpieczenia pożaru w tym budynku, jaki i w budynkach sąsiednich. Po przeanalizowaniu przepisów rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. z 2002 r., Nr 75, poz. 690 z późn. zm.), dotyczących ochrony pożarowej stwierdzono, że zgodnie z § 271 ust. 1 cyt. rozporządzenia odległość między ścianami budynków, niebędącymi ścianami oddzielenia przeciwpożarowego, a mającymi na powierzchni większej niż 65% klasę odporności ogniowej (E) określoną w § 216 ust. 1 w 5 kolumnie tabeli, która nie powinna, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, być mniejsza, niż odległość w metrach określona w tabeli: ZL od ZL - 8m. Wskazano, że przepis jednoznacznie określa, iż wskazane minimalne odległości odnoszą się do budynków których ściany od strony innego budynku, nie spełniają wymagań ścian oddzielenia przeciwpożarowego, gdyż ściana zewnętrzna budynku w klasie odporności pożarowej "D" (wymagana klasa odporności pożarowej dla projektowanego budynku), zgodnie z § 216 ust. 1 (kolumna 5) rozporządzenia, winna być wykonana w klasie odporności ogniowej El 30 (o↔i). Ściany zewnętrzne budynku projektowane są jako ściany dwuwarstwowe z betonu komórkowego ocieplone wełną mineralną, posadowione na własnym fundamencie, spełniają wymagania co najmniej klasy REI 60 odporności ogniowej z oknami o powierzchni znacznie poniżej 65% powierzchni ściany - okna zatem, zgodnie z wymogiem § 271 ust. 1, w ocenie organu nie muszą spełniać tego wymagania. Dla zapewnienia poprawy stanu bezpieczeństwa, z uwagi na odległość ok. 6,0 m ściany projektowanego budynku od dachu budynku mieszkalnego wykonanego z materiałów rozprzestrzeniających ogień, na działce [...] zwróconego narożnikiem do budynku projektowanego w projekcie przewidziane zostały okna przeciwpożarowe o klasie odporności ogniowej El 30. Ściana zewnętrzna budynku projektowanego, wykonana w klasie odporności ogniowej REI 60 z zamknięciami El 30 spełnia wymagania ściany oddzielenia przeciwpożarowego i tym samym pozwala na odstąpienie od wymogu z § 271 ust. 1 rozporządzenia określającego odległości między ścianami budynków, niebędącymi ścianami oddzielenia przeciwpożarowego. Organ zwrócił też uwagę, że zgodnie z § 232 ust. 4 warunków technicznych dla budynku o wymaganej "D" klasie odporności pożarowej elementy oddzieleń przeciwpożarowych winny spełniać wymagania: ściany REI 60, stropy REI 30, drzwi lub inne zamknięcia przeciwpożarowe (np. okna) El 30. Zgodnie zaś z § 235 rozporządzenia, ściana oddzielenia przeciwpożarowego winna być wzniesiona na własnym fundamencie. W budynku z przekryciem dachu rozprzestrzeniającym ogień winna być ona wyprowadzona ponad pokrycie dachu na wysokość co najmniej 0,3 m. W projekcie przewidziano wykonanie dachu z zastosowaniem materiałów nierozprzestrzeniających ogień (papa na betonie). Na tej podstawie organ stwierdził, że zastosowanie przewidzianych rozwiązań techniczno - pożarowych spełnia wymaganie zawarte w § 271 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, a zgodność zagospodarowania terenu z przepisami p.poż. została potwierdzona uzgodnieniem projektu zagospodarowania terenu przez rzeczoznawcę ds. p.poż. Ponadto zwrócono uwagę, że do projektu budowlanego załączono analizę nasłonecznienia i przesłaniania budynków znajdujących się w otoczeniu projektowanej inwestycji. Zgodnie z nią budynki mieszkalne: [...] (przy ulicy [...]),[...] (przy ulicy [...]) i [...] (przy ulicy [...]) nie będą zacieniane przez projektowany budynek, gdyż nowoprojektowany budynek przesłaniać będzie ścianę wschodnią (bez okien) budynku [...] na działce przy ulicy [...] do godziny 8:30 (od godziny 8:30 do 17:00 ściana południowa budynku istniejącego będzie całkowicie nasłoneczniona). Budynek [...] przy ulicy [...] jest zacieniany przez budynek projektowany tylko w godzinach popołudniowych 16:00 do 17:00, natomiast nasłoneczniony jest w godzinach 7:00 do 16:00. Budynek [...] przy ulicy v jest zacieniany w godzinach 14:30 do 17:00, a nasłoneczniony w godzinach 7:00- 14:30. Istniejący budynek mieszkalny (oficyna) nr [...] przy ulicy [...] w Bydgoszczy w ocenie organu nie będzie zasłaniał ściany południowej budynku projektowanego. Ściana południowa projektowanego budynku będzie nasłoneczniona od godziny 8:00 do godziny 17:00, a zasłonięta w godzinach 7:00 do 10:00 przez budynek przy ulicy [...] w B., a od godziny 9:00 częściowo będzie nasłoneczniony pokój na piętrze. Z analizy przesłaniania zdaniem organu wynika, że w odległości przesłaniania budynku nr [...] przy ul. [...] w B. nie znajduje się żaden fragment projektowanego budynku, a także na podstawie analizy nasłonecznienia stwierdzić należy, że spełnione są wymogi § 60 rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Dla pozostałych budynków mieszkalnych na działkach sąsiednich projektant wskazał, iż nie zachodzi konieczność wykonywania analizy przesłaniania, ponieważ odległość istniejących budynków mieszkalnych od projektowanego obiektu jest większa od jego wysokości - dotyczy budynku nr [...]na działce nr [...], budynku nr [...] na działce [...], budynku [...] na działce nr [...] oraz spełnione są wymagania § 60 rozporządzenia jw., gdyż istniejące budynki mieszkalne od strony projektowanego budynku nie posiadają otworów okiennych - dotyczy budynku [...] na działce nr [...] oraz [...] na działce [...]. Podkreślono w tym miejscu, że przepis § 60 ust. 1 cyt. rozporządzenia określa, iż pokoje mieszkalne powinny mieć zapewniony czas nasłonecznienia co najmniej 3 godziny w dniach równonocy (21 marca i 21 września) - w godzinach 7.00 - 17.00, a § 60 ust. 2 dopuszcza w mieszkaniu wielopokojowym ograniczenie wymaganego czasu nasłonecznienia do co najmniej jednego pokoju, przy czym w śródmiejskiej zabudowie uzupełniającej dopuszcza się ograniczenie wymaganego czasu nasłonecznienia do 1,5 godziny, a w odniesieniu do mieszkania jednopokojowego w takiej zabudowie nie określa się wymaganego czasu nasłonecznienia. Odpowiedzialność za prawdziwość podanych danych w analizie nasłonecznienia, zdaniem organu ponosi projektant, który wykazał się w postępowaniu właściwymi uprawnieniami i przynależnością do izby zawodowej. Geotechniczne warunki posadowienia, w tym kategorię geotechniczną obiektu ustalono zgodnie z rozporządzeniem Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 25 kwietnia 2012 r. w sprawie ustalania geotechnicznych warunków posadowienia obiektów budowlanych (Dz. U. z 2012 r., poz. 463). Zgodnie z ustaleniami ogólnymi miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (§ 5 ust. 14 pkt 9) obowiązuje zaopatrzenie budynku w energię cieplną za pomocą urządzeń zasilanych gazem, energią elektryczną, paliwami ekologicznymi lub innymi, (...). W opinii orzekającego organu zastosowanie w budynku wewnętrznej instalacji c.o. wraz z kotłownią na paliwo stałe - np. opalanie peletem, jest dopuszczalne w świetle zapisów obowiązującego m.p.z.p., biorąc pod uwagę fakt, iż jest to nowoczesne, ekologiczne paliwo, wykorzystujące niskoemisyjną technologię spalania z jednoczesnym osiągnięciem jak najwyższej sprawności w procesie uzyskania energii cieplnej. Podniesiono również, że Wydział Gospodarki Komunalnej i Ochrony Środowiska Urzędu Miasta Bydgoszczy pozytywnie zaopiniował wycinkę zieleni kolidującej z budową budynku mieszkalnego jednorodzinnego (pismo z dnia 11 grudnia 2012 r., znak [...]), w szczególności modrzewia o obwodzie pnia 88 cm kolidującego z projektowanym wjazdem. Zgodnie z opinią jw. krzewy zlokalizowane na granicy z działką nr ew. [...] i [...] należy pozostawić, ponieważ nie występuje kolizja z planowaną zabudową, natomiast na usunięcie drzew owocowych zlokalizowanych na przedmiotowej działce zgodnie z ustawą o ochronie przyrody nie jest wymagana decyzja administracyjna. Przed przystąpieniem do prac inwestor obowiązany jest wystąpić do Wydziału Gospodarki Komunalnej i Ochrony Środowiska Urzędu Miasta Bydgoszczy o wydanie decyzji na usunięcie drzewostanu kolidującego z inwestycją zgodnie z warunkami określonymi w niniejszej decyzji. Wskazano, że w zakresie występowania ptaków na przedmiotowym terenie, Wydział Gospodarki Komunalnej i Ochrony Środowiska Urzędu Miasta Bydgoszczy w piśmie jw. poinformował, że w zasobach Urzędu nie ma danych na temat występowania gatunków ptaków na terenie działki nr ew. [...], obręb [...], przy ul. [...] w B. Ponadto zaznaczył, że ww. teren znajduje się na osiedlu domków jednorodzinnych, którym towarzyszy zieleń, a także niedaleko Kanału Bydgoskiego i nieuporządkowanych terenów zielonych, znajdujących się wewnątrz osiedla. Takie uwarunkowania przyrodnicze sprzyjają gromadzeniu się ptaków, ich przelotom, szukaniem żeru itp. Nie można jednak w ocenie organu uznać terenu planowanej budowy za siedlisko ptaków, wyłącznie z powodu okresowego żerowania, bądź przelotów, gdyż w mieście (prócz skrajnie przekształconych przez człowieka) trudno byłoby wskazać takie miejsca, gdzie ptaków nie ma. Przewidziane do wycinki drzewa owocowe i modrzew nie są miejscem lęgów ptasich. Skupisko krzewów, które z racji ich zagęszczenia może być atrakcyjne dla ptaków, nie podlega wycięciu. W trakcie budowy należy je chronić przed zniszczeniem. W przypadku, kiedy ewentualna wycinka drzew wykonana zostanie w przyszłym okresie wiosenno - letnim, przed wycinką drzew inwestor musiałby potwierdzić, że na drzewach nadal nie ma lęgów. W przypadku stwierdzenia lęgów, wycinkę drzew należałoby wykonać, po uzyskaniu zgody Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska na zniszczenia siedliska - drzewa i gniazda ptasiego.