Wyrok NSA z dnia 29 września 2015 r., sygn. II OSK 332/14

Dnia 29 września 2015 roku Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Małgorzata Miron /spr./ sędzia NSA Zdzisław Kostka sędzia del. WSA Paweł Groński Protokolant sekretarz sądowy Tomasz Bogdan Godlewski po rozpoznaniu w dniu 29 września 2015 roku na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skarg kasacyjnych Podkarpackiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Rzeszowie i Operatora Gazociągów Przesyłowych [...] S.A. Oddział w Tarnowie od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z dnia 3 grudnia 2013 r. sygn. akt II SA/Rz 638/13 w sprawie ze skargi W.P. na decyzję Podkarpackiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Rzeszowie z dnia [...] kwietnia 2013 r. nr [...] w przedmiocie nakazu rozbiórki altany oddala skargi kasacyjne

Uzasadnienie

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 3 grudnia 2013 r., sygn. akt II SA/Rz 638/13 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie po rozpoznaniu sprawy ze skargi W.P. na decyzję Podkarpackiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Rzeszowie z dnia [...] kwietnia 2013 r. nr [...] w przedmiocie nakazu rozbiórki altany w punkcie I. uchylił zaskarżoną decyzję; w punkcie II. stwierdził, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu do czasu uprawomocnienia się niniejszego wyroku.

W uzasadnieniu orzeczenia Sąd pierwszej instancji przedstawił następujący stan faktyczny i prawny sprawy.

Wskutek pisemnej interwencji [...] S.A. Oddział w Tarnowie (dalej: "Spółka") Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego (dalej: PINB) w Stalowej Woli wszczął z urzędu postępowanie administracyjne w sprawie kolizji altany położone w Stalowej Woli na terenie Rodzinnego Ogrodu Działkowego Hutnik I (Działka nr 1) z gazociągiem wysokoprężnym Ø700/6.3 MPa.

Po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego decyzją z [...] stycznia 2011 r. PINB w Stalowej Woli nakazał W.P. rozbiórkę stanowiącej jego własność altany murowanej o wym. 5,6 x 5 m i wys. 5,3 m, częściowo podpiwniczonej, wybudowanej na działce nr ewid. 1 położonej na terenie Rodzinnego Ogrodu Działkowego "Hutnik I" w Stalowej Woli. Podstawę prawną rozstrzygnięcia stanowiły przepisy art. 104 ustawy z 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 z późn. zm., dalej: "k.p.a.") oraz art. 51 ust. 1 pkt 1 i ust. 7 ustawy z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 z późn. zm.). Z ustaleń faktycznych organu I instancji wynika, że przedmiotowa altana została nabyta przez W.P. w 1987 r., który w 1990 r. dokonał jej przebudowy wykonując częściowe podpiwniczenie, ściany parteru, dach dwuspadowy kryty blachą płaską i kominek. Usytuowano ją bezpośrednio obok gazociągu wysokoprężnego Ø 700/6,3 MPa relacji Jarosław - Rozwadów, który z kolei wybudowano w 1963 r. na podstawie decyzji Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Stalowej Woli nr [...] z dnia [...] sierpnia 1964 r. wydanej dla Zakładów Gazu Ziemnego w Tarnowie zezwalającej na wejście w teren w trybie art. 35 ustawy z 12 marca 1958 roku o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości (Dz. U. Nr 10, poz. 64). Gazociąg ten stanowił samowolę budowlaną, ponieważ zrealizowano go bez wymaganego pozwolenia na budowę, a inwestor dysponował wyłącznie decyzją o zezwoleniu na wejście w teren. Z kolei ogród działkowy "Hutnik I" urządzono na podstawie decyzji Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Stalowej Woli nr [...] z dnia [...] listopada 1968 r. oraz nr [...] z dnia [...] kwietnia 1971 r. W dokumentach założycielskich ogrodu z lat 1968 - 1971 brak było jakichkolwiek informacji, że przez teren ten przebiega gazociąg, który na mapę zasadniczą naniesiono dopiero w 1978 r. W ocenie organu budowa spornej altany była zwolniona z obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę, a wynikało to z dyspozycji § 44 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 20 lutego 1975 r. w sprawie nadzoru urbanistyczno - budowlanego (Dz. U. Nr 8 poz. 48), przy czym, z uwagi na szeroki zakres przebudowy istniejącej altany w 1990 r. powstał nowy obiekt budowlany, tj. altana murowana o wym. 5,60 x 5,00 m i wys. 5,30 m, posadowiona na betonowym fundamencie. Niemniej organ stwierdził, że altanę wybudowano w sposób mogący spowodować zagrożenie bezpieczeństwa ludzi lub mienia bądź zagrożenie środowiska, o jakim mowa w art. 50 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo budowlane. Dlatego ustalony stan faktyczny należało ocenić w zakresie wynikającym z art. 51 ust. 1 pkt 1 lub 2 cyt. ustawy. Obowiązujące w czasie realizacji gazociągu normy branżowe określały tzw. minimalne odległości sieci gazowych od obiektów terenowych, zapewniając bezpieczeństwo ludzi i mienia oraz warunki, jakie powinny zostać zachowane w stosunku do obiektów terenowych. Stosownie do normy ustanowionej przez Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 18 marca 1971 r. (M.P. Nr 30 poz. 193, norma BN-71/8976-31 - Odległości bezpieczne gazociągów wysokiego ciśnienia ułożonych w ziemi) dopuszczalna minimalna odległość budynków gospodarczych, w tym altan, od gazociągu wysokoprężnego Ø 700 powinna wynosić 100 m. Odległość bezpieczna oddzielnie stojących budynków niemieszkalnych powinna wynosić 30 m, natomiast zmniejszona odległość bezpieczna przy zastosowaniu odpowiednich zabezpieczeń specjalnych przy ciśnieniu nominalnym od 2,5 do 6,4 MPa - 15 m. Kolejna norma branżowa BN-80/8976-31 - "Odległości poziome gazociągów wysokiego ciśnienia od obiektów terenowych", nie zmieniła uwarunkowań zawartych w normie BN-71/8976-31. Tymczasem przedmiotową altanę wybudowano w praktyce nad istniejącym gazociągiem wysokoprężnym. W związku z tym, że lokalizacja taka w sposób rażący narusza podstawowe odległości "wymienionej normy branżowej" PINB w Stalowej Woli stwierdził brak możliwości usunięcia występującego zagrożenia w sposób inny, niż przez rozbiórkę altany. Obiekty budowlane powinny bowiem być projektowane i budowane w sposób zapewniający bezpieczeństwo ludzi i mienia, czego nie spełniać ma sporna altana. Odwołując się ogólnie do przepisów prawa budowlanego z 1961 r., 1974 r. oraz z 1994 r. stwierdzono, że wybudowanie altany na gazociągu wysokoprężnym stanowi rażące naruszenie zasad bezpieczeństwa. Organ wskazał na niebezpieczeństwo rozszczelnienia gazociągu.