Wyrok NSA z dnia 15 kwietnia 2015 r., sygn. I OSK 2066/13

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Maciej Dybowski sędzia NSA Elżbieta Kremer (spr.) sędzia del. NSA Jacek Hyla Protokolant starszy sekretarz sądowy Joanna Drapczyńska po rozpoznaniu w dniu 15 kwietnia 2015 roku na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej A. Ż. i B. S. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z dnia 22 maja 2013 r. sygn. akt II SA/Rz 47/13 w sprawie ze skargi A. Ż. i B. S. na decyzję Podkarpackiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego w Rzeszowie z dnia [...] grudnia 2012 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wprowadzenia zmian w operacie ewidencji gruntów i budynków oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie wyrokiem z 22 maja 2013 r., II SA/Rz 47/13 oddalił skargę A. Ż. i B. S. na decyzję Podkarpackiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego w Rzeszowie z dnia [...] grudnia 2012 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wprowadzenia zmian w operacie ewidencji gruntów i budynków.

Wyrok zapadł na tle następujących okoliczności sprawy:

B. S. i A. Ż. wnioskiem z dnia [...] maja 2010 r. zwrócili się do Prezydenta Miasta Rzeszowa z o przywrócenie w ewidencji gruntów i budynków obrębu [...] granic działki nr [...], zgodnie z danymi państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego i wyjaśnienie przyczyn zmniejszenia powierzchni działki z 1,51 ha, do 1,4382 ha. Decyzją z dnia [...] stycznia 2011 r., nr [...] Podkarpacki Wojewódzki Inspektor Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego w Rzeszowie uchylił decyzję Prezydenta Miasta Rzeszowa z dnia [...] października 2010 r. nr [...] w sprawie wprowadzenia zmian w operacie ewidencji gruntów i budynków obrębu [...], dotyczących działek nr nr [...]. Następnie Prezydent Miasta Rzeszowa decyzją z dnia [...] kwietnia 2011 r. nr [...] wprowadził zmiany do ewidencji gruntów i budynków obr. [...] dla wyżej wymienionych działek. Podkarpacki Wojewódzki Inspektor Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego w Rzeszowie decyzją z dnia [...] czerwca 2011r., nr [...] utrzymał w mocy wymienioną decyzję. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie wyrokiem z dnia 21 listopada 2011r., sygn. akt II SA/Rz 770/11 uchylił powyższą decyzję Podkarpackiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego w Rzeszowie oraz utrzymaną nią w mocy decyzję Prezydenta Miasta Rzeszowa z dnia [...] kwietnia 2011r., nr [...]. W uzasadnieniu wyroku Sąd wskazał, że aktualizacja operatu ewidencyjnego następuje z urzędu lub na wniosek, poprzez wprowadzenie udokumentowanych zmian do danych ewidencyjnych po uzyskaniu odpowiednich dokumentów, z których te zmiany wynikają. Dokumenty, które mogą być podstawą zmienionego wpisu określa § 12 ust. 1 i § 46 ust. 2 rozporządzenia w sprawie ewidencji gruntów i budynków, a są to między innymi prawomocne orzeczenia sądowe, akty notarialne, ostateczne decyzje administracyjne, akty normatywne i wskazane jako podstawa prawna rozstrzygnięcia opracowania geodezyjne i kartograficzne, przyjęte do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego zawierające wykazy zmian danych ewidencyjnych. Sąd podał również, że w sytuacji, gdy operat ewidencji gruntów i budynków stał się operatem obowiązującym, wszelkie jego zmiany mogą być dokonane w trybie ściśle przewidzianym przepisami, a w przypadku aktualizacji poprzez wprowadzenie udokumentowanych zmian do danych ewidencyjnych. Nie jest możliwe dokonanie zmian w ewidencji z uwagi na nieprawidłowo przeprowadzoną modernizację, gdyż organ administracji publicznej nie może ustalać przebiegu granic między sąsiadującymi działkami. Postępowanie mające na celu aktualizację operatu ewidencyjnego ma charakter rejestrowy, czyli wtórny względem zdarzeń prawnych, z których wynikają zmiany danych podlegających ujawnieniu w ewidencji. Kwestie sporne odnośnie granic sąsiadujących działek mogą być uregulowane w odrębnym postępowaniu, czy to rozgraniczeniowym, czy też postępowaniu cywilnym na przykład o wydanie nieruchomości. W następstwie wskazanego wyżej wyroku Prezydent Miasta Rzeszowa decyzją z dnia [...] maja 2012 r., nr [...] odmówił wprowadzenia zmian w operacie ewidencji gruntów i budynków obrębu [...] w przedmiocie działek nr nr [...], którą po raz kolejny decyzją z dnia [...] czerwca 2012 r. nr [...] uchylił Podkarpacki Wojewódzki Inspektor Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego w Rzeszowie, a sprawę przekazał do ponownego rozpatrzenia organowi I instancji. Po ponownym rozpatrzeniu sprawy Prezydent Miasta Rzeszowa decyzją z dnia [...] października 2012 r. nr [...], odmówił wprowadzenia zmian w operacie ewidencji gruntów i budynków obrębu [...] w przedmiocie działek nr nr [...]. W uzasadnieniu decyzji Prezydent podał, że w wyniku ponownego rozpatrzenia wniosku stron przeprowadzono dodatkowe postępowanie wyjaśniające, w wyniku którego ustalono, że działka nr [...] położona w obrębie [...] została utworzona w trakcie przeprowadzonego w 1992 roku na terenie wsi [...] i [...] scalenia gruntów. W dokumentacji, która częściowo znajduje się w Grodzkim Ośrodku Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej w Rzeszowie brak dokumentacji technicznej to jest szkiców, współrzędnych, protokołów z przyjęcia granicy działki nr [...], ale wszystkie zebrane dokumenty zostały dołączone do sprawy. W 2009 r. przeprowadzono modernizację ewidencji gruntów obrębu [...]. W myśl art. 24 a ust. 8 ustawy po upływie terminu wyłożenia projektu (15 dni roboczych), projekt operatu opisowo kartograficznego staje się operatem gruntów i budynków. Informację Prezydenta Miasta Rzeszowa z dnia [...] lipca 2009 r. opublikowano w dniu [...] lipca 2009 r. w Dzienniku Urzędowym Województwa Podkarpackiego (Dz. Urz. Nr 58, poz. 1451). W myśl art. 24a ust. Prawa geodezyjnego i kartograficznego, zarzuty do danych zawartych w ewidencji gruntów i budynków zgłoszone po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia w dzienniku urzędowy województwa informacji, że projekt operatu stał się operatem ewidencji gruntów i budynków, traktowane są jako wnioski o zmianę danych objętych ewidencją gruntów. Aktualizacja operatu ewidencji gruntów następuje poprzez wprowadzenie udokumentowanych zmian do bazy danych ewidencyjnych po uzyskaniu odpowiednie dokumentów określających zmiany danych ewidencyjnych wymienionych w § 12 ust. 1 i § 46 ust. 2 rozporządzenia w sprawie ewidencji gruntów i budynków. Prezydent Miasta Rzeszowa uznał, że brak jest podstaw do dokonania żądanych przez zainteresowanych zmian w operacie ewidencyjnym. Od wskazanej wyżej decyzji Prezydenta Miasta Rzeszowa z dnia [...] października 2012r. odwołali się B. S. i A. Ż. Odwołanie uzasadnili tym, że wytyczona przez Skarb Państwa działka nr [...] o powierzchni 1, 51 ha, nie z ich winy zmniejszyła powierzchnię do 1,4382 ha. Zwrócili się "o przywrócenie do stanu pierwotnego". Podkarpacki Wojewódzki Inspektor Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego w Rzeszowie zaskarżoną decyzją utrzymał w mocy decyzję Prezydenta Miasta Rzeszowa. Organ wskazał na obowiązujące w tym zakresie przepisy i stwierdził, że w zmodernizowanym operacie ewidencji gruntów i budynków obrębu [...] powierzchnię działki nr [...] w przyjętych granicach wynosząca 1,4382 ha obliczono na podstawie danych ewidencyjnych i jest obowiązująca. W państwowym zasobie geodezyjnym i kartograficznym brak jest dokumentów zezwalających na dokonanie żądanych przez wnioskodawców zmian w operacie ewidencji gruntów i budynków. Zgodnie z art. 26 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (Dz. U. z 2001 Nr 124, poz. 1361 z późn. zm.), oznaczenie nieruchomości, w tym określenie jej powierzchni należy do organu prowadzącego ewidencję gruntów i budynków i z tego względu nie jest objęta rękojmią wiary publicznej ksiąg wieczystych. Zatem fakt wykazania w księdze wieczystej wartości powierzchni działki nie oznacza, że wartość ta została objęta rękojmią wiary publicznej, gwarantując właścicielowi grunt o takiej powierzchni, gdyż przedmiotem obrotu cywilno - prawnego jest nieruchomość w granicach określonych w ewidencji gruntów. W przypadku, gdy strony nie akceptują aktualnie istniejącego na gruncie stanu faktycznego i nie dysponują nowymi tytułami prawnymi, sprawa może być rozstrzygnięta w postępowaniu rozgraniczeniowym, co do którego właściwym jest wójt, burmistrz, prezydent.