Postanowienie NSA z dnia 13 listopada 2012 r., sygn. I OZ 834/12

Prawo pomocy

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Wojciech Mazur po rozpoznaniu w dniu 13 listopada 2012 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia A. Z. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 3 października 2012 r. sygn. akt II SO/Ol 16/12 w zakresie odmowy zmiany postanowienia w przedmiocie odmowy przyznania prawa pomocy w sprawie z wniosku A. Z. o wymierzenie grzywny Dyrektorowi Aresztu Śledczego w B. w trybie art. 55 § 1 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi postanawia: oddalić zażalenie.

Uzasadnienie

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 3 października 2012 r., sygn. akt II SO/Ol 16/12 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie oddalił wniosek skarżącego A. Z. o zmianę w trybie art. 165 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270, dalej jako: "p.p.s.a."), postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 17 maja 2012 r., sygn. akt II SO/Ol 16/12 w zakresie częściowym polegającym na ustanowieniu adwokata w sprawie wniosku skarżącego o wymierzenie grzywny Dyrektorowi Aresztu Śledczego w B. w trybie art. 55 § 1 p.p.s.a.

W uzasadnieniu Sąd I instancji wskazał, że postanowieniem z dnia 17 maja 2012 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie odmówił skarżącemu przyznania prawa pomocy w zakresie częściowym, polegającym na ustanowieniu adwokata. W uzasadnieniu podniesiono, iż z urzędowego formularza wniosku o przyznanie prawa pomocy i załączonych do niego kopii dokumentów wynika, że wnioskodawca prowadzi jednoosobowe gospodarstwo domowe. Jest osobą bezrobotną, bez prawa do zasiłku, nie ubiegał się o świadczenia z pomocy społecznej, nie uzyskuje żadnego dochodu. Wnioskodawca wykazał też, że jest właścicielem mieszkania o pow. 36m² i nieruchomości rolnej o pow. 0,59ha. Nie posiada natomiast oszczędności ani przedmiotów wartościowych, a zgromadzone na rachunku bankowym środki finansowe w kwocie 1.286,64 zł zostały bezterminowo zablokowane przez komornika. Sąd wskazał, iż powyższe dane, zawarte w formularzu PPF nie są wystarczające do oceny, czy skarżący spełnia przesłanki do przyznania prawa pomocy. Stanowi to, co do zasady, przesłankę do wezwania wnioskodawcy, na podstawie art. 255 p.p.s.a. do złożenia dodatkowych oświadczeń lub przedłożenia dokumentów źródłowych dotyczących jego stanu majątkowego, dochodów lub stanu rodzinnego, jednakże Sąd odstąpił od zastosowania powyższej instytucji, gdyż wziął pod uwagę stanowisko skarżącego wyrażone w piśmie procesowym z dnia 9 stycznia 2012 r., złożonym w odpowiedzi na wezwanie wystosowane do niego m.in. w sprawie o sygn. akt: II SO/Ol 27/11, II SO/Ol 28/11, II SA/Ol 254/11, II SA/Ol 280/11, II SA/Ol 300/11. Zdaniem skarżącego, przedłożył on już we wcześniej rozpoznawanych sprawach wszystkie niezbędne do oceny jego sytuacji majątkowej, finansowej i rodzinnej, dokumenty i oświadczenia, które Sąd powinien wziąć pod uwagę z urzędu. Wezwania wystosowane do niego w trybie art. 255 p.p.s.a. skarżący ocenił jako bezcelowe i narażające go na ponoszenie zbędnych kosztów. Sąd wziął pod uwagę fakt, że składając pisma dowodowe i oświadczenia w innych sprawach o przyznanie prawa pomocy (m.in. o sygn. akt: II SA/Ol 701/11, II SA/Ol 703/11, II SA/Ol 704/11, II SA/Ol 705/11, II SA/Ol 706/11), skarżący również nie udzielił pełnych wyjaśnień, umożliwiających zbadanie faktycznej wysokości i źródeł uzyskiwanego przez niego dochodu oraz rodzaju i wysokości ponoszonych stałych wydatków. Skarżący nie podał źródła, rodzaju i daty otrzymania pomocy pieniężnej lub rzeczowej od osób trzecich lub członków rodziny, lecz stwierdził, sprzecznie z oświadczeniem zawartym we wnioskach PPF, że nie korzystał z takiej pomocy. Nie wskazał też na jakiekolwiek źródła dochodu z prac dorywczych. Ponadto, ze złożonych w tych postępowaniach kopii aktów notarialnych z: 15 czerwca 2004 r., 21 września 2005 r. i 13 sierpnia 2010 r. (z których treści skarżący usunął niemal wszystkie dane), nie wynikało, jakie jest przeznaczenie trzech działek, ani jaka była cena zakupu (wartość) tych gruntów i mieszkania. Uwzględniając zatem dane zawarte w rozpoznawanym wniosku o przyznanie prawa pomocy oraz informacje wynikające z oświadczeń i dokumentów złożonych przez skarżącego w uprzednio prowadzonych sprawach Sąd stwierdził, że również w niniejszej sprawie nie wykazał on, jakimi środkami pieniężnymi rzeczywiście dysponuje oraz jakiego rodzaju i w jakiej wysokości ponosi wydatki. Ponadto nie wyjaśnił wątpliwości dotyczących źródeł finansowania kupna mieszkania w 2010 r. Przekazane do oceny Sądu pisma i wyjaśnienia nie wskazują jednoznacznie, jaka jest rzeczywista sytuacja finansowa skarżącego. Tym samym, jeżeli fakty, które wnioskodawca podaje nie znajdują pokrycia w aktach sprawy lub pozostają w sprzeczności z zawartymi tam informacjami o stanie majątkowym, istnieją podstawy do odmowy przyznania prawa pomocy. Reasumując, w ocenie Sądu wnioskodawca nie wykazał, jakimi środkami pieniężnymi dysponuje oraz jakiego rodzaju i w jakiej wysokości ponosi wydatki. Złożone w sprawie oświadczenia nie pozwalają bowiem na ocenę jego rzeczywistej sytuacji materialnej i zdolności finansowych. Tym samym skarżący nie wykazał, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.