Postanowienie NSA z dnia 28 lutego 2012 r., sygn. II FSK 194/12

Odrzucenie skargi

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia WSA (del). Lidia Ciechomska-Florek po rozpoznaniu w dniu 28 lutego 2012 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Dyrektora Izby Skarbowej w K. od postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 25 lipca 2011 r. sygn. I SA/Gl 322/11 w sprawie ze skargi Syndyka Masy Upadłości W. J. - Firmy Transportowo-Handlowej w T. na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w K. z dnia 22 lutego 2011 r. Nr [...] w przedmiocie stwierdzenia niedopuszczalności odwołania postanawia oddalić skargę kasacyjną

Uzasadnienie

Dyrektor Izby Skarbowej w K., pismem z 24 sierpnia 2011 r. złożył skargę kasacyjną od postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z 25 lipca 2011 r. I SA/Gl 322/11 odrzucającego skargę Syndyka Masy Upadłości W. J. - Firmy Transportowo-Handlowej w T. na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w K. z 22 lutego 2011 r. w przedmiocie niedopuszczalności odwołania.

Stan faktyczny sprawy przedstawia się następująco:

1. Dyrektor Izby Skarbowej w K. działając na podstawie art. 228 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm., dalej Ordynacja podatkowa) postanowieniem z dnia 22 lutego 2011 r. ( nr [...]) stwierdził niedopuszczalność odwołania z dnia 6 grudnia 2010 r. wniesionego przez doradcę podatkowego A. M.-G. w imieniu W. J. od decyzji Naczelnika Urzędu Skarbowego w T. z dnia 23 listopada 2010 r. (nr [...]) określającej W. J. zobowiązanie w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2007 rok w wysokości 1.429.350 zł. wraz z odsetkami za zwłokę.

Organ wskazał przy tym, iż zgodnie z art. 144 ust. 1 ustawy z dnia 28.02.2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze (t. j. Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1361 ze zm., dalej p.u.n.), jeżeli ogłoszono upadłość obejmującą likwidację majątku upadłego, postępowania sądowe i administracyjne dotyczące masy upadłości mogą być wszczęte i dalej prowadzone jedynie przez syndyka lub przeciwko niemu. Podstawienie procesowe syndyka w miejsce upadłego jest podstawieniem bezwzględnym, przy którym legitymację procesowania posiada tylko podmiot podstawiony. Organ odwoławczy zauważył, że po otrzymaniu zaskarżonej decyzji organu pierwszej instancji z dnia 23.11.2010 r., syndyk masy upadłości udzielił pełnomocnictwa z dnia 1.12.2010 r. doradcy podatkowemu R. P. do występowania w jego imieniu przed Naczelnikiem Urzędu Skarbowego w T. w zakresie złożenia odwołania od decyzji określających zobowiązanie w podatku dochodowym od osób fizycznych za lata 2006 i 2007. Z kolei wyżej wymieniony pełnomocnik, powołując się na pełnomocnictwo uzyskane od syndyka, udzielił "pełnomocnictwa substytucyjnego" z dnia 6.12.2010 r. doradcy podatkowemu A. M.-G. "do reprezentowania W. J. -Firma Transportowo-Handlowa w upadłości, do występowania przed Naczelnikiem Urzędu Skarbowego w T. w zakresie złożenia odwołania od decyzji określających zobowiązanie w podatku dochodowym od osób fizycznych za lata 2006 i 2007". Organ drugiej instancji odwołując się do przedstawionego wyżej stanu faktycznego wskazał na jednoznaczne brzmienie art. 144 ust. 1 p.u.n. i podkreślił, że W. J. nie miał legitymacji formalnej do występowania w przedmiotowym postępowaniu podatkowym, ponieważ nie był stroną tego postępowania i z tej racji nie mógł dokonywać czynności procesowych ze skutkiem prawnym ani samodzielnie ani przez pełnomocnika. Organ odwoławczy akcentował, że A. M.-G. powołując się na wskazane wyżej "pełnomocnictwo substytucyjne" i składając odwołanie z dnia 6.12.2010 r. od decyzji organu pierwszej instancji z dnia 23.11.2010 r., na wstępie tego odwołania jednoznacznie wskazała, że reprezentuje podatnika - W. J. a następnie stwierdziła, że wnosi odwołanie "działając w imieniu W. J., prowadzącego działalność gospodarczą w ramach Firmy Transportowo-Handlowej w upadłości (...)", co w ocenie organu drugiej instancji oznaczało, że odwołanie zostało wniesione w imieniu osoby nieuprawnionej. Niezależnie od powyższego organ odwoławczy wskazał, że składając odwołanie w imieniu upadłego W. J. A. M.-G. powołała się na pełnomocnictwo udzielone przez syndyka masy upadłości oraz "pełnomocnictwo substytucyjne", które jednak wychodziło poza zakres pełnomocnictwa pierwotnego. Organ odwoławczy przywołując postanowienia art. 136, art.137 § 3 i § 4 Ordynacji podatkowej oraz art. 106 Kodeksu cywilnego wskazał, że umocowanie substytuta nie może wykraczać poza zakres umocowania pełnomocnika głównego. W ocenie organu odwoławczego zestawienie pełnomocnictwa z dnia 6.12.2010 r. z pełnomocnictwem z dnia 1.12.2010 r. prowadziło do wniosku, że pełnomocnictwo udzielone przez doradcę podatkowego R. P. doradcy podatkowemu A. M.-G., nie może być uznane za pełnomocnictwo substytucyjne w stosunku do pełnomocnictwa z dnia 1.12.2010 r., gdyż jest ono rozbieżne z tym pełnomocnictwem pod względem podmiotu będącego mocodawcą. Pełnomocnictwo z dnia 1.12.2010 r., mające stanowić podstawę udzielenia "pełnomocnictwa substytucyjnego", nie daje upoważnienia do reprezentowania W. J., który nie występuje w nim w charakterze mocodawcy, gdyż jest nim syndyk R. Z.