Wyrok NSA z dnia 26 lipca 2012 r., sygn. II FSK 140/11

Zaliczanie wydatków do kosztów podatkowych jako uprawnienie podatnika nie wynika z samego faktu poniesienia bliżej niezidentyfikowanych wydatków. Art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p. przewiduje ścisły związek kosztu podatkowego z przychodem, a na podatniku ciąży obowiązek właściwego udokumentowania wydatku.

Teza od Redakcji

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Antoni Hanusz (sprawozdawca), Sędziowie NSA Małgorzata Wolf - Kalamala, WSA del. Anna Sokołowska, Protokolant Barbara Mróz, po rozpoznaniu w dniu 26 lipca 2012 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej "Z.K. T." spółki z o.o. z siedzibą w W. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 28 maja 2010 r. sygn. akt III SA/Wa 328/10 w sprawie ze skargi "Z.K. T." spółki z o.o. z siedzibą w W. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w W. z dnia 4 grudnia 2009 r. nr [...] w przedmiocie określenia kwoty zobowiązania podatkowego w podatku dochodowym od osób prawnych za 2004 r. 1) oddala skargę kasacyjną, 2) zasądza od "Z.K. T." spółki z o.o. z siedzibą w W. na rzecz Dyrektora Izby Skarbowej w W. kwotę 2.700 (słownie: dwa tysiące siedemset) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

1. Zaskarżonym wyrokiem z dnia 28 maja 2010 roku, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, w sprawie o sygnaturze akt III SA/Wa 328/10, działając na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 roku, poz. 270), dalej u.p.p.s.a., oddalił skargę Z sp. z o.o., na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w W. z dnia 4 grudnia 2009 roku w przedmiocie określenia kwoty zobowiązania podatkowego w podatku dochodowym od osób prawnych za 2004 rok. Zaskarżoną decyzją z dnia 4 grudnia 2009 r. Dyrektor Izby Skarbowej w W. utrzymał w mocy decyzję Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej z dnia 24 czerwca 2009 r. określającą Z sp. z o.o., zobowiązanie podatkowe w podatku dochodowym od osób prawnych za 2004 r. Z akt sprawy wynikało, iż w wyniku wszczętej postanowieniem Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej w W. kontroli w zakresie prawidłowości rozliczeń podatku dochodowego od osób prawnych za okres 2004 r. organ pierwszej instancji w ww. decyzji stwierdził zawyżenie kosztów uzyskania przychodów o łączną kwotę 4.022.350,10 zł. Powstało ono wskutek zaliczenia do kosztów wydatków związanych z zakupem paliwa na podstawie faktur wystawionych przez podmioty "H.", "P.", "J.", "O.", "T". Zdaniem organu pierwszej instancji faktury wystawione przez ww. podmioty nie odzwierciedlały rzeczywiście dokonanych transakcji na rzecz spółki, a paliwo pochodzące od tych firm wprowadzone do obrotu przez spółkę, pochodziło z nieustalonych źródeł. Podmioty, które wystawiły faktury nie potwierdziły faktu sprzedaży paliw na rzecz spółki, co wynikało m.in. z ustaleń w trakcie prowadzonej kontroli, jak też z materiałów z akt śledztw prowadzonych przez Prokuraturę Okręgową nr [...] dot. m.in. "T", Prokuraturę Okręgową [...], Prokuraturę Okręgową w [...] oraz materiałów uzyskanych z Sądu Rejonowego [...] i Sądu Rejonowego [...], włączonych jako dowody w sprawie do akt postępowania. Dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej w wydanej decyzji z dnia 24 czerwca 2009 r. określił spółce zobowiązanie podatkowe w podatku dochodowym od osób prawnych za rok 2004 w kwocie [...]. Dyrektor Izby Skarbowej w zaskarżonej do Sądu decyzji utrzymał w mocy rozstrzygnięcie organu I instancji. Organ odwoławczy podkreślił, że w związku z prowadzeniem przez "T" działalności, działały osoby takie jak I.O., P.G., R.P., E.L., A.G. Prowadziły one bądź reprezentowały podmioty, które wystawiały dla "T" faktury VAT na sprzedaż paliwa, nieodzwierciedlające rzeczywiście dokonanych transakcji sprzedaży paliw. Do wniosków tych prowadzą ustalenia poczynione w trakcie prowadzonej kontroli oraz materiały z akt śledztw prowadzonych przez Prokuraturę. Odnosząc się kolejno do podstawowych ustaleń organu pierwszej instancji oraz zarzutów pełnomocnika spółki, Dyrektor Izby Skarbowej stwierdził, iż za bezpodstawne należy uznać argumenty pełnomocnika strony w przedmiocie podważenia wiarygodności ustaleń w zakresie faktur wystawionych przez "H" Sp. z o. o. Dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej za podstawę swoich ustaleń przyjął m.in. protokół przesłuchania świadka I.O. z dnia 12 listopada 2008 r. Świadek, zeznał, że spółkę "H" zakupił na polecenie S.K., w marcu 2003r. i był prezesem tej firmy jedynie na papierze. Nie zarządzał tą spółką oraz nikogo w niej nie zatrudniał. Spółką zarządzał S. K. W czasie gdy I. O. był prezesem "H" nie prowadziła ona żadnej działalności. Świadek zeznał również, iż nie zna obecnego prezesa skarżącej spółki. I. O. stwierdził, że będąc prezesem spółki, na polecenie S.K. mógł podpisywać niektóre faktury VAT na sprzedaż i zakup w sp. z o. o. "H". Jednak z okazanych 16 faktur wystawionych przez skarżącą spółkę, tylko na trzech świadek rozpoznał swój podpis, odnośnie dwóch stwierdził, iż podpis może być jego, zaś na pozostałych nie rozpoznał swojego podpisu. I.O. stwierdził, że nic nie wie by firma "H" posiadała jakieś bazy paliwowe, środki transportowe do przewozu paliw i ich magazynowania. Zdaniem Dyrektora Izby Skarbowej, w zakresie faktur wystawionych przez firmę "J", organ pierwszej instancji prawidłowo ustalił, iż w fakturach tych jako sprzedawca paliwa występuje podmiot nieistniejący na podstawie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Zgodnie z pismem Naczelnika Urzędu Skarbowego z dnia 30 września 2008 r., "J" Sp. z o.o. nie złożyła deklaracji VAT - 7 za grudzień 2003 r. i styczeń 2004 r. Ponadto, jak wynikało z pisma Naczelnika Trzeciego Urzędu Skarbowego z dnia 10 października 2008 r., ww. spółka nie złożyła w tym urzędzie żadnych deklaracji oraz, pomimo wpisu do KRS w dniu 16 stycznia 2004r. nie złożyła zgłoszenia aktualizacyjnego. Dodatkowo Świadek, pełniący w 2004 r. funkcję prezesa skarżącej zeznał, iż nie pamięta gdzie mieściła się spółka J, nie pamięta kto ją reprezentował, nie pamięta jak było transportowane paliwo, nie zna P.G., który podpisał faktury w imieniu J. Z kolei w zakresie transakcji skarżącej z "O", zdaniem Dyrektora Izby Skarbowej, organ pierwszej instancji poczynił poprawne ustalenia, prowadzące do konkluzji, iż "O". nie mógł być w posiadaniu paliw zakupionych rzekomo od Fundacji "V", a zatem nie mógł również sprzedać paliw do skarżącej spółki. Fundacja w 2004 r. nie prowadziła działalności w zakresie handlu paliwami, a A.B., której podpisy i imienne pieczątki widnieją na większości faktur wystawionych przez Fundację, nie była w niej nigdy zatrudniona. Prezes spółki Z.K. przesłuchany w charakterze świadka w dniu 30.01.2009r. zeznał, iż paliwo było wożone transportem "O". Przedstawione okoliczności stoją w sprzeczności z zeznaniem E. L., która zeznała, iż jej spółka nie miała żadnej bazy paliwowej, zbiorników do składowania paliw, środków transportowych do przewozu paliw, ani też żadnego transportu do przewozu paliw nie wynajmowała. Ponadto Z. K. zeznał, że płatności były dokonywane przelewem na konto spółki "O.", przy czym raz czy dwa płatności były dokonane na konto innej firmy, dla której było pełnomocnictwo. Z materiałów zgromadzonych w przedmiocie obrotu paliwami ze spółką "P", na które składają się materiały z akt śledztwa nr [...] prowadzonego przez Prokuraturę Okręgową wynika, że "P" została założona wyłącznie na potrzeby wystawiania fikcyjnych faktur VAT w celu osiągania korzyści majątkowych. W zakresie zaś kwestionowanych faktur, wystawionych przez "T" sp. z o.o. z zebranych materiałów wynikało, iż A.G., jako prezes "T" sp. z o. o., wystawiał faktury VAT na sprzedaż paliw do szeregu firm, które poświadczyły nieprawdę co do faktu przeprowadzenia transakcji kupna, sprzedaży oleju napędowego. Z materiałów tych wynika ponadto, iż "T" sp. z o.o. nie posiadała żadnych zbiorników paliwa, środków transportu do przewozu paliw, paliwa bezpośrednio nie dostarczała do odbiorców, dostawy paliwa miały być dokonywane bezpośrednio przez nieznane osoby reprezentujące dostawców, płatności zaś miały być dokonywane gotówką lub przelewami bankowymi na rachunek innej firmy, tj. A. prowadzonej przez P. G. W ocenie organu odwoławczego zebrany materiał dowodowy jest wystarczający, a ocena dowodów z zeznań świadków i podejmowanych jest spójna i logiczna. Nie przekracza granic określonych w art. 191 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 roku, nr 8, poz. 60). W związku z powyższym Dyrektor Izby Skarbowej w W. uważał za słuszne wydanie przez organ pierwszej instancji zaskarżonego rozstrzygnięcia. Bezpodstawnym było zakwalifikowanie do kosztów uzyskania przychodów wydatków poniesionych w związku z niezaistnieniem zdarzenia gospodarczego, tytułem którego wydatek został poniesiony. Kwestionowane wydatki nie stanowią kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych dalej, u.p.d.p. Nie zostały poniesione w celu uzyskania przychodu.