Wyrok NSA z dnia 6 grudnia 2011 r., sygn. I OSK 66/11

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący sędzia NSA Barbara Adamiak, Sędzia NSA Janina Antosiewicz, Sędzia NSA Anna Łukaszewska-Macioch (spr.), Protokolant starszy sekretarz sądowy Anna Krakowiecka, po rozpoznaniu w dniu 6 grudnia 2011 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej S. D. i J. D. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 7 października 2010 r. sygn. akt I SA/Wa 191/10 w sprawie ze skargi S. D. i J. D. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Warszawie z dnia 26 listopada 2009 r. nr KOC/3456/Go/09 w przedmiocie umorzenia postępowania administracyjnego 1. uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie do ponownego rozpoznania; 2. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Warszawie na rzecz S. D. i J. D. solidarnie kwotę 400 /czterysta/ złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 7 października 2011 r. sygn. akt I SA/Wa 191/10 oddalił skargę S. D. i J. D. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Warszawie z dnia 26 listopada 2009 r. nr KOC/3456/Go/09 o umorzeniu postępowania administracyjnego.

W uzasadnieniu wyroku Sąd przedstawił następujący stan faktyczny sprawy:

Powołaną wyżej decyzją z dnia 26 listopada 2009 r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Warszawie, po rozpatrzeniu odwołania S. D. i J. D. od decyzji Prezydenta m. st. Warszawy z dnia 9 lipca 2009 r. nr 311/GK/DW/09 odmawiającej ustanowienia prawa użytkowania wieczystego do nieruchomości położonej w Warszawie przy ul. M. ozn. hip. (...) - uchyliło zaskarżoną decyzję w całości i umorzyło postępowanie pierwszej instancji.

W uzasadnieniu decyzji Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Warszawie podało, że odmawiając przyznania S. D. i J. D. prawa użytkowania wieczystego do nieruchomości położonej w Warszawie przy ul. M. Prezydent m. st. Warszawy stwierdził, że w przewidzianym terminie nie został złożony wniosek o przyznanie prawa własności czasowej przez uprawniony podmiot. Rozpoznając sprawę na skutek wniesionego odwołania Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Warszawie uznało, że organ pierwszej instancji prawidłowo przeprowadził postępowanie wyjaśniające i trafnie stwierdził, że byli właściciele przedmiotowej nieruchomości nie złożyli wniosku dekretowego w terminie; wniosku takiego brak jest w aktach sprawy. Fakt niezłożenia wniosku przez byłych właścicieli potwierdzają również pisma Wydziału Skarbu Państwa i Przekształceń Własnościowych Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego, Archiwum Państwowego m. st. Warszawy oraz Archiwum Urzędu m.st. Warszawy. Wniosek o przyznanie prawa własności czasowej co do tej nieruchomości złożył Okręgowy Urząd Likwidacyjny, jednak nie był to podmiot uprawniony do składania wniosków dekretowych w imieniu byłych właścicieli nieruchomości. Pogląd ten jest utrwalony w orzecznictwie sądów administracyjnych (wyrok WSA w Warszawie z dnia 16 listopada 2007 r. sygn. akt I SA/Wa 1291/07, wyrok NSA z dnia 30 sierpnia 2000 r. sygn. akt I SA1236/00). Samorządowe Kolegium Odwoławcze podzieliło również wnioski organu dotyczące treści pisma Prezydium Rady Narodowej w m. st. Warszawie z dnia 30 lipca 1952 r. odnoszącego się do złożenia przez W. D. wniosku do Okręgowego Urzędu Likwidacyjnego w Warszawie o przywrócenie posiadania przedmiotowej nieruchomości. Kolegium podało także, iż na wniosek skarżącego S. D. decyzją z dnia 19 grudnia 2001 r. nr KOC/2568/Go/01 stwierdziło nieważność orzeczenia administracyjnego z dnia 7 lipca 1961 r. odmawiającego przyznania prawa własności czasowej do przedmiotowej nieruchomości z uwagi na to, że skoro uprawnione osoby nie złożyły wniosku dekretowego, to odmowne orzeczenie zostało wydane bez podstawy prawnej. Kolegium związane jest wydaną przez siebie decyzją z dnia 19 grudnia 2001 r., która nie została zaskarżona przez żadną ze stron postępowania. A zatem bez wzruszenia decyzji z 19 grudnia 2001 r. nie jest możliwe stwierdzenie przez Kolegium, że wniosek dekretowy został złożony w ustawowym terminie przez uprawiony podmiot, ponieważ naruszałoby to wyrażoną w art. 110 K.p.a. zasadę związania ostateczną decyzją administracyjną. Inaczej w obrocie prawnym pozostawałyby dwie sprzeczne decyzje tego samego organu w zakresie ustalenia co do złożenia wniosku dekretowego przez uprawniony podmiot. Wobec powyższego organ pierwszej instancji nie był uprawniony do merytorycznej oceny wniosku o ustanowienie prawa własności czasowej (użytkowania wieczystego). Natomiast ustalenie, że wniosek nie został złożony, bądź też że został złożony przez podmiot nie posiadający legitymacji (jak np. Okręgowy Urząd Likwidacyjny) powinno skutkować umorzeniem postępowania jako bezprzedmiotowego.