Wyrok NSA z dnia 13 grudnia 2011 r., sygn. II FSK 1159/10

Postępowanie w przedmiocie orzekania o odpowiedzialności osób trzecich powinno być prowadzone przeciwko wszystkim osobom, które potencjalnie odpowiedzialność taką mogą ponosić na podstawie art. 116 § 1 Ordynacji podatkowej. Istotne jest przy tym aby w takim postępowaniu zapewnić wszystkim osobom potencjalnie odpowiedzialnym za cudzą zaległość podatkową zagwarantować obronę własnych interesów, w tym w przedmiocie dowodzenia przez organ przesłanek egzoterycznych.

Teza od Redakcji

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Antoni Hanusz (sprawozdawca), Sędzia NSA Jan Rudowski, Sędzia NSA Tomasz Kolanowski, Protokolant Agata Grabowska, po rozpoznaniu w dniu 13 grudnia 2011 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Dyrektora Izby Skarbowej w K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 15 stycznia 2010 r. sygn. akt I SA/Kr 934/09 w sprawie ze skargi S. D. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w K. z dnia 20 marca 2009 r. nr [...] w przedmiocie odpowiedzialności osób trzecich za zaległości podatkowe 1) uchyla zaskarżony wyrok w całości i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Krakowie, 2) zasądza od S. D. na rzecz Dyrektora Izby Skarbowej w K. kwotę 297 (słownie: dwieście dziewięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

1. Zaskarżonym wyrokiem z dnia 15 stycznia 2010 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w sprawie o sygnaturze akt I SA/Kr 934/09, działając na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a) i c) ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270) dalej u.p.p.s.a., uchylił zaskarżoną przez S.D. decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w K. z dnia 20 marca 2009 roku w przedmiocie orzeczenia o odpowiedzialności za zaległości podatkowe spółki oraz poprzedzające to rozstrzygnięcie ujęte w decyzji organu pierwszej instancji. Ze stanu sprawy przedstawionego przez Sąd pierwszej instancji wynikało, że Naczelnik Urzędu Skarbowego w O. w dniu 2 grudnia 2008 roku wydał decyzję, orzekając o solidarnej odpowiedzialności skarżącego S. D. wraz ze spółką z o.o., to jest Przedsiębiorstwo C. oraz A.M. za zaległości podatkowe z tytułu pobranego, a nie wypłaconego podatku dochodowego na zaliczkę miesięczną na podatek dochodowy od łącznej kwoty wypłat dokonanych w miesiącu czerwcu 2003r. w wysokości 5.834,90 złotych wraz z należnymi odsetkami za zwlokę od ww. zaległości (na dzień wydania decyzji 4120,00 złotych). W uzasadnieniu decyzji organ wskazał, że 5 czerwca 2001r., zawarta została umowa spółki Przedsiębiorstwo C. Sp. z o.o., którą w dniu 10 lipca 2001r., wpisano do rejestru przedsiębiorców. Następnie, dnia 9 stycznia 2002r., nastąpiła zmiana nazwy spółki, na C. Sp. z o.o. Z dniem 18.12.2002 roku skarżący powołany został na stanowisko wiceprezesa zarządu spółki i pełnił tą funkcję do dnia złożenia rezygnacji tj. do 7.07.2003 roku, pomimo, że z treści oświadczenia wynika, że skarżący zrezygnował z pełnionej funkcji z dniem 30.06.2003 roku. Organ wskazał nadto, że w deklaracji dla podatku dochodowego za czerwiec 2003r. spółka Przedsiębiorstwo C Sp. z o.o. wykazała kwotę należnych zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych w wysokości 5834,90 złotych. Kwota ta jednak nie została uiszczona w całości w przewidzianym terminie. Powstała zaległość podatkowa, która została objęta tytułem wykonawczym z dnia 11.09.2003 roku Nr [...]. Egzekucja prowadzona wobec spółki z o.o. C. okazała się bezskuteczna i została zakończona postanowieniem z dnia 21 stycznia 2005r. sygn. akt I KM 1217/04 o umorzeniu postępowania egzekucyjnego. Nadto organ prowadził również postępowanie egzekucyjne na podstawie tytułów wykonawczych: [...], stwierdzając jego bezskuteczność z powodu braku majątku rzeczowego oraz innych praw majątkowych. Organ podatkowy na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie dokonał analizy sytuacji finansowej spółki z o.o. C. w 2002 roku, stwierdzając, że spółka utraciła zdolność do terminowego regulowania swoich zobowiązań i już w momencie objęcia przez skarżącego funkcji członka zarządu spółka była bardzo zadłużona, co spowodowane było m.in. reklamacjami produkowanych wyrobów. Sytuacja finansowa spółki w okresie pełnienia funkcji członka zarządu przez skarżącego nie uległa poprawie lecz sukcesywnie pogarszała się, a przychody z działalności gospodarczej na koniec czerwca 2003r., były prawie o połowę mniejsze niż na koniec czerwca 2002r., natomiast wysokość straty z działalności gospodarczej była w czerwcu 2003r., wyższa o 278% w stosunku do tego samego okresu roku poprzedniego. Pomimo tego nie było prowadzone postępowanie upadłościowe w stosunku do spółki. Reasumując, organ skarbowy stwierdził, że w sprawie wystąpiły przesłanki pozytywne przeniesienia odpowiedzialności za przedmiotowe zobowiązania na skarżącego, ponieważ egzekucja z majątku zobowiązanej spółki okazała się bezskuteczna, zaś w czasie powstania zobowiązania skarżący pełnił funkcję członka zarządu zobowiązanej spółki z o.o. Wymagalność tegoż zobowiązania przypadła na okres, w którym skarżący nie był już członkiem zarządu przedmiotowej spółki, lecz zdaniem organu nie wpływa to na jego odpowiedzialność, z uwagi na istnienie przesłanek do ogłoszenia upadłości Przedsiębiorstwa Produkcji i Wdrożeń C. Sp. z o.o. Organ skarbowy nie stwierdził też, aby w sprawie wystąpiły przesłanki negatywne, określone w art. 116 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 roku Nr 8, poz. 60). Decyzją z dnia 20 marca 2009r. Dyrektor Izby Skarbowej utrzymał w mocy decyzję organu pierwszej instancji, podzielając argumentację tam zawartą.