Wyrok NSA z dnia 3 kwietnia 2008 r., sygn. I OSK 570/07

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Irena Kamińska Sędziowie Joanna Runge - Lissowska NSA Jerzy Stankowski (spr.) Protokolant Barbara Dąbrowska po rozpoznaniu w dniu 3 kwietnia 2008 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej [...] S.A. z siedzibą w P. Oddział w S. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 7 lutego 2007 r. sygn. akt II SA/Sz 1106/06 w sprawie ze skargi [...] S.A. z siedzibą w P. Oddział w S. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w S. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie nabycia prawa użytkowania wieczystego gruntu oddala skargę kasacyjną

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 7 lutego 2007 r. sygn. akt II SA/Sz 1106/06 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie oddalił skargę [...] S.A. w P. Oddział w S. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w S. z dnia [...] nr [...] utrzymującą w mocy decyzję Prezydenta Miasta S. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie odmowy stwierdzenia nabycia z mocy prawa przez Zakład Energetyczny S. Przedsiębiorstwo Państwowe użytkowania wieczystego gruntu położonego w S. przy ul. [...], oznaczonego numerem ewid. [...], o powierzchni [...] m2 w obrębie ewidencyjnym [...] S. [...] ([...]) oraz własności usytuowanego na tym gruncie budynku stacji transformatorowej.

Utrzymując w mocy zaskarżoną decyzję na podstawie art. 138 § 1 ust. 1 k.p.a. i art. 200 ust 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 261, poz. 2603 ze zm.) Samorządowe Kolegium Odwoławcze wskazało, że - wbrew twierdzeniom [...] S.A. Oddział S. - nie ma podstaw do twierdzenia, iż jej poprzednikowi prawnemu (Zakład Energetyczny S. Przedsiębiorstwo Państwowe) przysługiwało prawo zarządu nieruchomości przy ul. [...]. Znajdujące się w aktach sprawy dokumenty, takie jak zawiadomienie o naliczaniu opłat za użytkowanie albo zarząd nieruchomości nie odpowiadają treści decyzji administracyjnej w rozumieniu art. 107 Kodeksu postępowania administracyjnego i mogły potwierdzać jedynie fakt użytkowania lub zarządu gruntu pod budynkiem stacji transformatorowej o powierzchni [...] m2, a nie całą nieruchomością będącą przedmiotem wniosku. Samorządowe Kolegium Odwoławcze zaznaczyło także, że nawet uznając, iż poprzednik prawny wnioskodawcy był faktycznie w posiadaniu nieruchomości, to w świetle przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 lutego 1998 r. w sprawie przepisów wykonawczych dotyczących uwłaszczenia osób prawnych nieruchomościami będącymi dotychczas w ich zarządzie lub użytkowaniu (Dz. U. z 1998 r. Nr 23, poz.120 ze zm. - dalej: rozporządzenie) sam fakt posiadania nieruchomości, bez odpowiedniego tytułu prawnego, nie był wystarczający do spełnienia warunku wydania decyzji stwierdzającej nabycie prawa użytkowania wieczystego. Organ podniósł, iż gdyby rozpatrywana nieruchomość miała być przekazana poprzednikowi prawnemu wnioskodawcy, to zgodnie z obowiązującymi wówczas przepisami, w tym między innymi rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 31 maja 1962 r. w sprawie przekazywania terenów w miastach i osiedlach (Dz. U. z 1962 r. Nr 35, poz. 159), dokonano by tego na podstawie decyzji wydanej przez właściwy organ, a poprzedzonej stosownym wnioskiem, których nie ma w aktach sprawy. Również przepisy ustawy z dnia 14 lipca 1961 r. o gospodarce terenami w miastach i osiedlach (Dz. U. z 1961 r. Nr 32, poz. 159) oraz ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości (tekst jedn. Dz. U. z 1989 r. Nr 14, poz. 74, ze zm.), przewidywały dla oddania gruntu państwowego w użytkowanie jednostce państwowej, oprócz formy akty notarialnego, obowiązek wydania decyzji administracyjnej. W dalszej kolejności organ zaznaczył, że również w uzasadnieniu wyroku z 22 listopada 1999 r. (sygn. akt U 6/99, OTK 1999/7/159) Trybunał Konstytucyjny zajął stanowisko, iż do ustanowienia prawa użytkowania na nieruchomościach państwowych ustawodawca wymagał między innymi wydania decyzji przez właściwy organ. Strona występująca o ustanowienie użytkowania wieczystego musi zatem przedłożyć dokument stwierdzający nabycie na jej rzecz prawa użytkowania nieruchomości. Jedynie wyjątkowo może być to decyzja o naliczaniu lub aktualizacji opłat (jeżeli nawiązuje do decyzji o ustanowieniu tego prawa, a brak innego dokumentu ustanawiającego użytkowanie). Zdaniem Samorządowego Kolegium Odwoławczego wnioskodawca nie przedstawił dokumentu stwierdzającego nabycie prawa użytkowania nieruchomości. Zawiadomienia załączone do wniosku nie były bowiem decyzjami o naliczeniu lub aktualizacji opłat z tytułu zarządu czy też użytkowania nieruchomością. Co więcej, w swojej treści w żaden sposób nie nawiązywały do wcześniejszej decyzji o ustanowieniu tego prawa. Samorządowe Kolegium Odwoławcze wskazało, że skarżąca podając, iż stacja transformatorowa wybudowana została w 1973 r. z funduszy utworzonych z narzutów zaliczonych w koszty działalności wykorzystywanych na inwestycje, nie przedstawiła jakichkolwiek dokumentów na poparcie swojego stanowiska. Kolegium odwołując się do § 9 ust 2 rozporządzenia podkreśliło, że w powołanym przepisie dokonano tzw. odwołania wprost do art. 75 § 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071, ze zm.: dalej: k.p.a.). W przeciwieństwie do tzw. odwołania odpowiedniego, do składania oświadczenia o jakim mowa § 9 ust 2 rozporządzenia, zastosowanie powinny znaleźć reguły dowodowe zawarte w art. 75 § 2 k.p.a., warunkujące nadanie temu oświadczeniu mocy dowodowej. W ocenie Samorządowego Kolegium Odwoławczego skarżąca, jako następca prawny Zakładu Energetycznego S. Przedsiębiorstwo Państwowe - nie udowodniła istnienia ustanowionego na jej rzecz prawa zarządu nieruchomością w dacie 5 grudnia 1990 r., jako warunku niezbędnego do wydania decyzji uwłaszczeniowej w trybie art. 200 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Przedłożone w toku postępowania dokumenty nie mogły natomiast zostać uznane za dowód istnienia tego prawa.