Wyrok NSA z dnia 4 sierpnia 2006 r., sygn. II FSK 1265/05

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Krystyna Nowak, Sędziowie NSA Bogusław Dauter (sprawozdawca), Jan Rudowski, Protokolant Barbara Mróz, po rozpoznaniu w dniu 4 sierpnia 2006 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Wiesława W. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 23 lutego 2005 r. sygn. akt I SA/Ka 145/03 w sprawie ze skargi Wiesława W. na decyzję Izby Skarbowej w K. z dnia 20 grudnia 2002 r. (...) w przedmiocie określenia wysokości podatku dochodowego od osób fizycznych za 1996 r. 1) uchyla zaskarżony wyrok w całości i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Gliwicach, 2) zasądza od Dyrektora Izby Skarbowej w K. na rzecz Wiesława W. kwotę 8.575 /osiem tysięcy pięćset siedemdziesiąt pięć/ złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

1. Wyrokiem z dnia 23 lutego 2005 r. I SA/Ka 145/03, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach oddalił skargę Wiesława W. na decyzję Izby Skarbowej w K. z dnia 20 grudnia 2002 r., (...), w przedmiocie określenia wysokości podatku dochodowego od osób fizycznych za 1996 r., uchylającą w części decyzję Urzędu Skarbowego w W. z dnia 25 października 2002 r., (...), zmieniającą decyzję tego Urzędu z dnia 30 stycznia 2002 r. (...), określającą jednocześnie należny podatek w kwocie 255.163,80 zł, zaległość w tym podatku na kwotę 255.163,80 zł, oraz odsetki za zwłokę w kwocie 594.296,60 zł.

2. Rozstrzygnięcie to zapadło w stanie faktycznym, w którym kwestią sporną było przede wszystkim wykazanie, że wydatki związane z zawarciem umów leasingu przez Wiesława W. z CLiF w W., spełniają kryteria kosztów uzyskania przychodów. Jak wynikało z akt sprawy podatnik zawarł z CLiF umowy leasingu dotyczące samochodów osobowych oraz ciężarowych (...). Izba Skarbowa ustaliła, że w przypadku każdej z tych umów, okres ich wykonania był krótszy od okresu ekonomicznego zużycia, a dodatkowo w trakcie ich trwania podatnik uiścił opłatę, która przewyższała wartość przedmiotu leasingu. Nadto organ ustalił, że podatnik przekazał żonie - Mirosławie W. w dzierżawę samochody, których dotyczyły umowy (...). Izba Skarbowa ustaliła, że żona podatnika dokonywała formalnie zakupów leasingowanych samochodów od CLiF na własną firmę PPH "M.". Opierając się na dokonanych ustaleniach Izba Skarbowa stwierdziła, że umowy, choć formalnie nazwane umowami leasingu, faktycznie miały na celu zakup środków trwałych, przy czym wydatki na nabycie samochodów zawarte zostały w opłatach uiszczanych przez W. W. W tym kontekście, biorąc pod uwagę zgodny zamiar stron i cel umowy, a nie tylko jej dosłowne brzmienie, stosownie do art. 64 par. 2 Kc, Izba Skarbowa wyraziła pogląd, iż doszło do nadużycia instytucji leasingu, zaś celem umów było przeniesienie własności środków trwałych przy wykorzystaniu tego typu umów. Pojazdy objęte umowami leasingowymi, choć w pierwszej kolejności zwrócone leasingodawcy przez podatnika, zostały zaraz zakupione przez żonę podatnika, z którą pozostawał w małżeńskiej wspólności majątkowej. Organ wskazał też, że wszystkie umowy zostały ukształtowane w taki sposób, aby było możliwe zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów ukrytych w opłatach leasingowych wydatków faktycznie poniesionych na nabycie samochodów. Zdaniem organu, nawet fakt formalnego nabycia pojazdów nie bezpośrednio przez podatnika, lecz przez jego małżonkę, miał charakter pozorny, mający na celu obejście przepisów podatkowych. Podkreślono, że nie może to zmieniać oceny podatkowych skutków tych umów. Na taką ocenę dodatkowo wpływa fakt, iż M. W. formalnie nabywała samochody za bardzo niskie ceny. Izba stwierdziła, że małżonkowie celowo nadali taką konstrukcję umowom, aby nie wyrażały one bezpośrednio ich zamiaru - czemu następnie podporządkowano wszystkie podejmowane czynności. Izba Skarbowa stwierdziła, że zarzut odnośnie badania, czy PPH "M." mogło samodzielnie zawrzeć umowy leasingu i czy było to ekonomicznie uzasadnione, jest niezasadny z uwagi, iż ta kwestia nie była konieczna dla rozstrzygnięcia sprawy. Uznała natomiast fakt, że przychody z dzierżawy leasingowanych samochodów przez W. W. należą, do przychodów z działalności gospodarczej, choć nie jest to także okoliczność mająca wpływ na ocenę kwalifikacji spornych wydatków. Konkludując organ odwoławczy wymienił okoliczności, które świadczą o nadużyciu instytucji leasingu. Wskazał na zawarcie umów na okres znacznie krótszy od ekonomicznego zużycia pojazdu, uiszczenie w opłatach określonych w umowie kwot znacznie przekraczających wartość przedmiotu oraz fakt formalnego nabycia pojazdu w jednym przypadku przez podatnika, zaś w jedenastu przez M. W.