Wyrok NSA z dnia 2 grudnia 2005 r., sygn. FSK 2508/04

Przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa w 2004 r. nie były przez sądy administracyjne stosowane ani wprost ani też odpowiednio. Przepisy tej ustawy zgodnie z postanowieniami jej art. 1 pkt 3 w jej części procesowej normują postępowanie podatkowe, kontrolę podatkową orasz czynności sprawdzające a więc są to przepisy procedury administracyjnej. Z przytoczonych powodów nie można uznać, że rozpoznawana skarga kasacyjna stanowiła podstawę do podważenia satnu faktycznego jaki wojewódzki sąd administracyjny uznał za ustalony przez organy podatkowe zgodnie z prawem.

Wyrokiem z dnia 7 maja 2004 r., sygn. akt I SA/Gd 746/01, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku oddalił skargę Spółki z o.o. z siedzibą w Gdańsku na decyzję Izby Skarbowej w Gdańsku z dnia 23 marca 2001 r. w przedmiocie określenia zobowiązania w podatku dochodowym od osób prawnych za 1995 r. Jak wskazano w uzasadnieniu, w wyniku przeprowadzonej kontroli przez Urząd Kontroli Skarbowej i postępowania wyjaśniającego przez Urząd Skarbowy Spółce odmówiono prawa do uznania za koszty uzyskania przychodów wydatków na rzecz 217 zleceniobiorców z tytułu wypłaty dla nich wynagrodzeń z bezosobowego funduszu płac za świadczone usługi, które polegać miały na organizowaniu handlu - promocji firmy". Organy podatkowe, przywołując art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 1993 r., Nr 106, poz. 428 ze zm.) - zwanej dalej u.p.d.o.p. - podkreśliły, iż kosztem uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu uzyskania przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. l, których związek z prowadzoną działalnością nie budzi wątpliwości (pomiędzy poniesionym wydatkiem a uzyskanym przychodem występuje związek przyczynowo-skutkowy), a fakt poniesienia przez podatnika danego wydatku został należycie udowodniony. Izba Skarbowa podkreśliła, że w celu udowodnienia poniesienia wydatku podatnicy na podstawie art. 9 ust. 1 u.p.d.o.p., zobowiązani są do prowadzenia ewidencji rachunkowej zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób zapewniający ustalenie wysokości dochodu (straty), podstawy opodatkowania i należnego podatku. Izba Skarbowa podkreśliła, iż ciężar udowodnienia dla celów podatkowych, że dany wydatek został faktycznie poniesiony, spoczywa na podatniku. Zebrany w sprawie materiał dowodowy (w szczególności: umowy zleceń, rachunki, listy płac oraz dowody z przesłuchania świadków) zdaniem Izby jednoznacznie dowodził, że Spółka w ogóle nie poniosła wydatków na rzecz zleceniobiorców z tytułu wypłaty dla nich wynagrodzeń z bezosobowego funduszu płac. Usługi te bowiem nigdy nie zostały wykonane, a dokumenty mające potwierdzać fakt wykonania tych usług na rzecz Spółki były obarczone takimi wadami, które dyskwalifikowały je jako dowody w sprawie, m.in.: określały jako zleceniobiorców osoby, które nie figurują w ewidencji ludności w Polsce, zawierały nieprawidłowe dane osobowe (np. inne drugie imię, niewłaściwy adres, zła data urodzenia), a także sfałszowane podpisy zleceniobiorcy pod rzekomo zawartymi przez te osoby umowami. Izba zauważyła nadto, że część tych dokumentów były to dokumenty wystawione i podpisywane przez osoby, które zezwalały na wykorzystanie ich danych osobowych w zamian za symboliczną zapłatę. W konsekwencji Izba nie uznała za koszty uzyskania przychodu wartości wynagrodzeń z tytułu umów zleceń, w stosunku do których zleceniobiorcy potwierdzili, że nie wykonywali prac w ww. umowach. Ponadto, Izba Skarbowa podniosła, iż wpłaty Spółki z tytułu zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych, od wynagrodzeń z kwestionowanych umów zleceń - nie mogą być zarachowane na zaległość Spółki z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych. Izba przywołując definicję nadpłaty, podatku, podatnika, płatnika, a także przywołując przepis art. 73, art. 74, art. 75 oraz art. 79 Ordynacji podatkowej doszła do wniosku, iż przepisy te nie mogą stanowić materialnoprawnej podstawy rozstrzygnięcia w przedmiotowej sprawie. Zaliczki te były nienależne, Spółka nie była ani podatnikiem ani płatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych, skoro nie wypłacała wynagrodzeń określonych w zakwestionowanych umowach zlecenia.