Wyrok NSA z dnia 1 lutego 2005 r., sygn. FSK 1448/04

W celu orzeczenia, czy odszkodowanie z pakietu socjalnego dla zwalnianych pracowników korzysta ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych /Dz.U. 2000 nr 54 poz. 654 ze zm./, czy też ze zwolnienia tego jest wyłączony, sąd powinien skonfrontować stan faktyczny badanej sprawy z hipotezą odnośnej normy prawa materialnego.

Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu w dniu 1 lutego 2005 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Dyrektora Izby Skarbowej w R. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z dnia 2 kwietnia 2004 r. SA/Rz 2195/02 w sprawie ze skargi Anny i Stanisława D. na decyzję Izby Skarbowej w R. z dnia 4 października 2002 r. (...) w przedmiocie zobowiązania w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2000 r. - uchyla zaskarżony wyrok w całości i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania WSA w Rzeszowie; (...).

UZASADNIENIE

1. Zaskarżonym wyrokiem z dnia 2 kwietnia 2004 r., SA/Rz 2195/02, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w sprawie ze skargi Anny i Stanisława D. na decyzję Izby Skarbowej w R. z dnia 4 października 2002 r. w przedmiocie zobowiązania w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2000 r. uchylił zaskarżoną decyzję, określił, iż nie podlega ona wykonaniu w całości do chwili uprawomocnienia się wyroku oraz zasądził od Dyrektora Izby Skarbowej w R. na rzecz skarżących solidarnie kwotę 3.000 zł. W uzasadnieniu uchylonej zaskarżonym wyrokiem decyzji Izba Skarbowa wskazano, iż postępowanie podatkowe wykazało, iż Stanisław D. w złożonym zeznaniu podatkowym nie uwzględnił dochodu w kwocie 47.484 zł z tytułu odszkodowania z pakietu socjalnego dla zwalnianych pracowników ICN "P." S.A. w R. W ocenie organu odwoławczego stwierdzenie, że określony przychód osoby fizycznej jest zwolniony od podatku wymaga wskazania przepisu prawa przewidującego takie zwolnienie. Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym w 2000 r. wolne od podatku są odszkodowania otrzymane na podstawie przepisów prawa administracyjnego, prawa cywilnego i na podstawie innych ustaw, z wyjątkiem przewidzianych w prawie pracy odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę i odpraw wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy, które są opodatkowane. Odszkodowanie otrzymane przez Stanisława D. wynikało jedynie z pkt II.5.a "Paktu socjalnego dla pracowników "P." w R. S.A." i nie miało umocowania w jakimkolwiek powszechnie obowiązującym akcie prawnym. "Pakt" ten ma niejednoznaczny charakter - z jednej strony stanowi formę porozumienia zbiorowego na gruncie prawa pracy, z drugiej - umowy cywilnoprawnej. Jednakże, zdaniem organu, jest to bez znaczenia dla rozstrzygnięcia kwestii opodatkowania odszkodowań wypłacanych na podstawie "Paktu". Odszkodowanie nie zostało bowiem przyznane na podstawie przepisów prawa cywilnego /nie przewiduje ono odszkodowań z tytułu zwolnień pracowników w okresie gwarantowanym, a umowa cywilnoprawna nie jest przepisem prawa cywilnego/. Nie można również twierdzić - mimo iż "P.", jako porozumienie zbiorowe, może zostać uznane za źródło pracy - że zyskuje on rangę ustawową, co byłoby konieczne dla uznana, że odszkodowanie zostało wypłacone "na podstawie innych ustaw". Ponieważ odszkodowanie wypłacone Stanisławowi D. nie miało podstawy o randze ustawowej, podlega ono opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych i powinno zostać wykazane w zeznaniu rocznym za 2000 rok.