Wyrok NSA z dnia 15 czerwca 2004 r., sygn. GSK 630/04

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA - Maria Myślińska, Sędziowie NSA - Kazimierz Jarząbek, - Czesława Socha (spr.), Protokolant - Eliza Skibińska, po rozpoznaniu w dniu 15 czerwca 2004r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej [...] Spółki z o.o. w Warszawie od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 28 stycznia 2004r. sygn. akt V SA 822/03 w sprawie ze skargi [...] Spółki z o.o. w Warszawie na decyzję Dyrektora Izby Celnej w Warszawie z dnia 28 stycznia 2003r. Nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania w sprawie dokonanego zgłoszenia celnego - oddala skargę kasacyjną - 2 Sygn. akt GSK 630/04 U Z A S A D N I E N I E Zaskarżonym wyrokiem z dnia 28 stycznia 2004r. o sygnaturze V SA 822/03 - Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę [...] Spółki z o.o. w Warszawie na decyzję Dyrektora Izby Celnej w Warszawie z dnia 28 stycznia 2003r. o numerze [...], umarzającą postępowanie w sprawie w związku z dokonanym zgłoszeniem celnym. Sąd oparł swoje rozstrzygnięcie na ustaleniach faktycznych organu celnego II instancji, reformującego decyzję organu celnego I instancji, a który stwierdził, że zgłoszenie celne obuwia i odzieży sportowej, pochodzącej z Chińskiej Republiki Ludowej, objętej procedurą dopuszczenia do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na warunkach wskazanych w zgłoszeniu z dnia 7 kwietnia 1999r. przez firmę "[...] Spółkę z o.o. w Warszawie uległo przedawnieniu. Oznacza to, że decyzja organu celnego dotycząca zgłoszenia celnego nie mogła być wydana skoro upłynęły trzy lata od tego zgłoszenia. Powyższym rozstrzygnięciem organ II instancji uchylił decyzję organu I instancji uznającego zgłoszenie celne z dnia 7 kwietnia 1999r. za prawidłowe i tym samym rozstrzygające o zgłoszeniu po upływie tego terminu. Konsekwencją przedawnienia jest umorzenie wszczętego postępowania w sprawie. Wniosek zaś firmy "[...] Spółki z o.o. w Warszawie z dnia 5 kwietnia 2002r. o zwrot opłaty celnej dodatkowej uiszczonej w związku ze zgłoszeniem celnym z dnia 7 kwietnia 1999r. na podstawie decyzji Ministra Gospodarki z dnia 6 stycznia 1999r. (co do którego toczy się postępowanie), stanowi odrębną sprawę i nie podlega ocenie w niniejszym postępowaniu. Podkreślono przy tym, że od 1 maja 2002r. właściwym organem do rozpoznania tego wniosku jest inny organ, tj. Dyrektor Izby Celnej a nie Naczelnik Urzędu Celnego, do którego wniosek został skierowany. Wniosek ten został już przekazany do rozpoznania organowi właściwemu. Oznacza to, że zaskarżona decyzja nie naruszała prawa i dlatego skarga podlegała oddaleniu. W skardze kasacyjnej [...] Spółka z o.o. w Warszawie zaskarżyła w całości wyrok, zarzucając brak uchylenia decyzji zaskarżonej a przez to naruszenie 3 Sygn. akt GSK 630/04 prawa materialnego i procesowego w sposób istotny i mający wpływ na wynik sprawy. Z przepisów prawa materialnego powołano art. 65 § 5 i art. 246 § 4 ustawy z 9 stycznia 1997r. - Kodeks celny (Dz.U. nr 23, poz. 117 ze zm.) jako niewłaściwie zastosowanych w sprawie zaś z proceduralnych art. 121, art. 122, art. 207 § 1 w związku z art. 165 § 1 i § 2, art. 233 § 1 pkt 2 lit. a/ i art. 208, i art. 201 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. - Ordynacji podatkowej (Dz.U. nr 137, poz. 926 ze zm.). W ocenie skarżącej naruszenie tych ostatnich pozostaje w związku z art. 1, art. 174 pkt 2, art. 145 § 1 pkt 1 lit. a/ i c/ ustawy z 30 sierpnia 2002r. - Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. nr 153, poz. 1270). Wskazując na powyższe, domagała się uchylenia zaskarżonego wyroku w całości i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania z uwzględnieniem kosztów postępowania na jej rzecz, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przypisanych. W uzasadnieniu podała, że wniosek z dnia 5 kwietnia 2002r. dotyczył zwrotu opłaty celnej dodatkowej wprowadzonej decyzją Ministra Gospodarki i Polityki Społecznej z dnia 6 stycznia 1999r. Prawidłowość wprowadzenia tej opłaty nie została ostatecznie rozstrzygnięta. Wniosek wpłynął przed upływem przedawnienia. Nie było podstaw do umorzenia postępowania administracyjnego w tej części. W sytuacji, gdy chodzi o to samo zgłoszenie celne, to nie ma podstaw, do przyjęcia, że są to różne sprawy o odrębności przedmiotowej. O ile wniosek dotyczył zwrotu, to nie można było przyjąć uznania zgłoszenia celnego za prawidłowe bądź nieprawidłowe. Oznacza to, że organy celne orzekały o innym przedmiocie niż wynika to z wniosku skarżącej i nie było podstaw do umorzenia postępowania w tym zakresie. Umorzenie postępowania uniemożliwia skarżącej zwrot uiszczonej opłaty dodatkowej. W ocenie skarżącej, wniosek ten w istocie nie został rozpoznany. Brak też zawieszenia postępowania w związku z brakiem ostatecznego rozstrzygnięcia o zasadności wprowadzenia opłaty dodatkowej, wskazuje za naruszeniem uprawnień skarżącej. Zmiana zaś właściwości organów w przedmiocie rozpoznania wniosku, nie ma wpływu na żądanie skarżącej. Dyrektor Izby Celnej w Warszawie wniósł o oddalenie skargi kasacyjnej. Podał, że zaskarżony wyrok zgodny jest z obowiązującym prawem. Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje: 4 Sygn. akt GSK 630/04 Zgodnie z art. 183 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. nr 153, poz. 1270) - Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej i z urzędu bierze pod rozwagę tylko nieważność postępowania, której przesłanki w sposób taksatywny wymienione są w art. 183 § 2 tej ustawy. Stwierdzić należy, że w sprawie niniejszej nie występuje żadna z okoliczności stanowiących o nieważności postępowania. Skarga kasacyjna zarzuca naruszenie prawa materialnego jak i postępowania administracyjnego jako mających wpływ na wynik sprawy. Podstawa dotycząca naruszenia prawa materialnego została ujęta w skardze jako niewłaściwe zastosowanie art. 65 § 5 i art. 246 § 4 - Kodeksu celnego a więc, że nie było podstaw do umorzenia postępowania w związku z przedawnieniem, zaś właściwy wniosek z dnia 5 kwietnia 2002r. dotyczący zwrotu opłaty celnej dodatkowej nie został w sprawie rozpoznany. Należało wobec tego ocenić - czy twierdzenia w zakresie braku domagania się stwierdzenia prawidłowości bądź też nieprawidłowości zgłoszenia celnego były uzasadnione, skoro skarżąca w złożonym wniosku o zwrot opłaty celnej dodatkowej nie wskazała jakie elementy zgłoszenia są nieprawidłowe. Oznacza to, że zasadniczo problem w sprawie sprowadzał się jedynie do oceny - czy organy w niniejszym postępowaniu były także zobligowane do rozpoznania tego wniosku w sytuacji braku kwestionowania zastosowanego przedawnienia do zgłoszenia celnego z 7 kwietnia 1999r. Trafnie Sąd uznał, że w postępowaniu należało rozgraniczyć sprawę dotyczącą oceny zgłoszenia celnego z dnia 7 kwietnia 1999r. i wszczętej przez skarżącą wnioskiem z dnia 5 kwietnia 2002r. o zwrot opłaty celnej dodatkowej uiszczonej w związku z treścią decyzji Ministra Gospodarki z dnia 6 stycznia 1999r. w stosunku do towaru objętego zgłoszeniem celnym z 7 kwietnia 1999r. Ocena zatem wniosku skarżącej z 5 kwietnia 2002r. o odrębnym trybie postępowania została prawidłowo dokonana. Wynikało to z treści art. 246 § 4 - Kodeksu celnego w związku z § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 19 grudnia 1997r. w sprawie określenia wypadków, w których należności celne przywozowe lub wywozowe są zwracane lub umarzane oraz trybu i warunków dokonywania zwrotu lub umarzania (Dz.U. nr 158, poz. 1050, ze zm.), 5 Sygn. akt GSK 630/04 w brzmieniu nadanym przez § 1 pkt 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 19 kwietnia 2002r. (Dz.U. nr 43, poz. 377). Zgodnie z § 4 powołanego rozporządzenia wniosek ten podlegał rozpoznaniu przez Dyrektora Izby Celnej właściwej miejscowo dla urzędu celnego, w którym zostały zarejestrowane należności celne. Oznacza to, że Dyrektor działa jako organ pierwszej instancji i poza jego właściwością było rozpoznanie tego wniosku, skoro w sprawie niniejszej działał jako organ II instancji. Wprawdzie wniosek ten dotyczył towaru objętego zgłoszeniem celnym z dnia 7 kwietnia 1999r., to w sytuacji stwierdzenia z urzędu przedawnienia, nie istniały podstawy prawne do merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy. Podkreślić przy tym należy, że zgodnie z art. 246 § 2 - Kodeksu celnego, należności celne są zwracane, jeżeli w chwili ich uiszczenia, kwota tych należności nie wynikała z obowiązujących przepisów lub kwota ta została zarejestrowana niezgodnie z art. 229 § 3. Zwrot należności, o której mowa we wniosku z 5 kwietnia 2002r. wynikał z pobranej na podstawie decyzji Ministra Gospodarki z 6 stycznia 1999r. w związku z nadmiernym przywozem niektórych rodzajów obuwia. Oznacza to, że wniosek wszczął nową sprawę i organy zobowiązane są do jego rozpoznania na podstawie przepisów prawa z uwzględnieniem wszystkich prawnych i faktycznych okoliczności danej sprawy. Decyzja zaś dotycząca zgłoszenia celnego z dnia 7 kwietnia 1999r. nie mogła być wydana, skoro upłynęły 3 lata od dnia przyjęcia zgłoszenia celnego. Nie ma zatem podstaw do twierdzenia, że powołane przepisy w skardze kasacyjnej w zakresie naruszenia prawa materialnego zostały niewłaściwie zastosowane. Powyższe rozważania prowadzą do wniosku, że przepisy proceduralne powołane w skardze kasacyjnej nie są naruszone. Ocenie podlegać mogła jedynie kwestia skorzystania z instytucji zawieszenia postępowania w związku z brakiem rozpoznania wniosku skarżącej. O ile organy z urzędu stwierdziły fakt przedawnienia, a taki obowiązek wynikał też z przepisów prawa, to konsekwencją tego był brak podstaw do merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy. Sprawa wówczas podlegała formalnemu zakończeniu jako bezprzedmiotowa a zwrot należności celnych nie był uzależniony od podstaw, o których mowa w art. 201 § 1 - Ordynacji podatkowej, mającej zastosowanie w związku z art. 263 - Kodeksu celnego. 6 Sygn. akt GSK 630/04 Nie ma racji skarżący twierdząc, że niniejsze postępowanie objęło w istocie także umorzenie postępowania w zakresie wniosku z 5 kwietnia 2002r. a przez to nie jest możliwy zwrot opłaty dodatkowej. O ile sprawa rozpoznania tego wniosku pozostaje we właściwości innego organu i stanowi odrębną sprawę od przedmiotowej, to nie można przyjąć, że zagadnienie to zostało w ostateczności przesądzone. Sąd dokonał prawidłowej oceny i nie ma podstaw do twierdzeń, że zaskarżony wyrok naruszył przepisy i uprawnienia w zakresie wskazanym w skardze kasacyjnej. Nie można też podzielić zarzutu skargi, że zmiana właściwości organów nie ma wpływu na żądanie skarżącej. Zasadność żądania będzie niewątpliwie przedmiotem badania przez właściwy organ. O ile sprawa zostałaby rozpoznana z naruszeniem przepisów o właściwości, stanowiłoby to niewątpliwie podstawę do stwierdzenia jej nieważności w oparciu o art. 247 § 1 pkt 1 - Ordynacji podatkowej w związku z art. 262 - Kodeksu celnego. W związku z tym, że podniesione w skardze kasacyjnej zarzuty nie mogły odnieść zamierzonego skutku a jednocześnie brak jest podstaw, które należałoby brać pod rozwagę z urzędu, Sąd na mocy art. 184 cytowanej wyżej ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi skargę oddalił.