Wyrok NSA z dnia 26 września 2002 r., sygn. II SA 3836/01

Stosownie do przepisu art. 2 ust. 2a ustawy z dnia 25 października 1990 r. o zwrocie majątku utraconego przez związki zawodowe i organizacje społeczne w wyniku wprowadzenia stanu wojennego /Dz.U. 1996 nr 143 poz. 661 ze zm./, prawo domagania się zwrotu utraconego majątku przysługuje organizacji społecznej uznawanej za tożsamą z organizacją społeczną rozwiązaną w wyniku wprowadzenia stanu wojennego, jeżeli rozwiązana organizacja nie istnieje w dniu wejścia w życie tej ustawy.

Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu sprawy ze skargi Stowarzyszenia Dziennikarzy RP na orzeczenie Społecznej Komisji Rewindykacyjnej z dnia 11 września 2001 r. (...) w przedmiocie zwrotu majątku - oddala skargę.

UZASADNIENIE

SDP zarejestrowane w Sądzie Wojewódzkim w W. 12 czerwca 1989 r., podnosząc, że jest kontynuatorem rozwiązanego w 1982 r. SDP, zwróciło się wnioskiem z dnia 20 czerwca 1991 r. do Społecznej Komisji Rewindykacyjnej o wydanie orzeczenia zobowiązującego SDRP do zwrotu majątku, którego składniki określono w załączniku do wniosku, a którego zostało pozbawione w wyniku wprowadzenia stanu wojennego. Majątek objęty powyższym wnioskiem został przekazany powstałemu wiosną 1981 r. SDRP. Uczestnik postępowania SDRP nie uznało wniosku, kwestionując przede wszystkim brak legitymacji czynnej po stronie wnioskodawcy, gdyż jego zdaniem rozwiązane SDP nie było związane z dekretem z dnia 12 grudnia 1981 o stanie wojennym.

Społeczna Komisja Rewindykacyjna orzeczeniem - decyzją częściową z dnia 22 listopada 1991 r. (...) rozstrzygnęła, iż SDP w W. jest uprawnione do dochodzenia w trybie ustawy z dnia 25 października 1990 r. o zwrocie majątku utraconego przez związki zawodowe i organizacje społeczne w wyniku wprowadzenia stanu wojennego, zwrotu majątku przejętego przez SDRP w czasie trwania stanu wojennego. Na skutek wniesionej skargi na powyższe orzeczenie Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z dnia 6 maja 1992 r., I SA 172/92 uchylił zaskarżone orzeczenie. W uzasadnieniu wyroku Sąd wskazał na naruszenie przepisu art. 104 par. 2 Kpa, gdyż wydane przez Komisję orzeczenie było niezgodne co do formy z art. 104 par. 2 Kpa, albowiem Komisja uznając, że roszczenie jest usprawiedliwione co do zasady, powinna wydać orzeczenie rozstrzygające sprawę co do istoty lub w inny sposób kończące sprawę. W tym wyroku Naczelny Sąd Administracyjny wyraził pogląd, iż z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy jednoznacznie wynika, iż składniki majątkowe SDP zostały mu odebrane w wyniku wprowadzenia stanu wojennego. Od czasu zawieszenia działalności SDP na podstawie przepisów dekretu o stanie wojennym, Stowarzyszenie nie miało prawa dysponowania swoimi składnikami majątkowymi. Zdaniem Sądu bez znaczenia dla kwestii spełniania przesłanek z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 25 października 1990 r. jest, że SDP zostało rozwiązane na podstawie przepisów Prawa o Stowarzyszeniach, skoro jeszcze przed rozwiązaniem tego Stowarzyszenia zostało ono pozbawione swego majątku. Sąd uznał również, iż w niniejszej sprawie ma zastosowanie art. 1 tej ustawy, a co za tym idzie także pozostałe przepisy ustawy z dnia 25 października 1990 r. o zwrocie majątku. W ocenie Sądu należało uznać, iż bezsporne jest, że majątek rozwiązanego SDP przejęło Stowarzyszenie Dziennikarzy RP.