Wyrok NSA z dnia 8 października 2001 r., sygn. I SA/Gd 2138/00

Pomimo braku w systemie polskiego prawa podatkowego klauzuli generalnej zawierającej kompetencje dla organów podatkowych do kwestionowania szeroko rozumianych czynności prawnych, których celem jest uniknięcie opodatkowania i przysporzenie sobie jakichkolwiek korzyści z tego tytułu, orzecznictwo sądowe wypracowało uwzględniające autonomiczny charakter prawa podatkowego stanowisko, zgodnie z którym organy podatkowe są nie tylko uprawnione ale wręcz zobowiązane do badania rzeczywistej treści umów cywilnoprawnych, a więc również do badania czy określona czynność nie została dokonana w celu obejścia prawa lub dla pozoru.

Organy podatkowe mogą więc pominąć w rozliczeniu podatku VAT faktury, w sytuacji gdy strona tak prowadzi bieg swoich interesów aby uzyskać cele niezgodne z wolą ustawodawcy, naruszając przy tym zasady opodatkowania sprzedaży towarów i usług. W szczególności jest to możliwe, jeśli działanie strony i szeregu innych podmiotów /w części powiązanych kapitałowo i osobowo/ nakierowane jest na wykorzystanie zapisów ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym /Dz.U. nr 11 poz. 50 ze zm./ dla celów sprzecznych z jej istotą, tj. dla przejęcia kwot w normalnym obrocie gospodarczym należnych Skarbowi Państwa.

Organy podatkowe mają zatem prawo do odmiennej oceny umów cywilnoprawnych w aspekcie podatkowym w sytuacji gdy stwierdzą, że głównym celem tych umów nie jest obrót handlowy zgodny z istotą działalności gospodarczej /maksymalizacja zysku/, lecz chęć uzyskania korzyści kosztem Skarbu Państwa.

Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu sprawy ze skargi "U." Spółki z o.o. w T. na decyzję Izby Skarbowej w B. - Ośrodek Zamiejscowy w T. z dnia 29 sierpnia 2000 r. (...) w przedmiocie podatku od towarów i usług za miesiąc wrzesień 1998 r. - oddala skargę.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 29 lutego 2000 r. Inspektor Kontroli Skarbowej w Urzędzie Kontroli Skarbowej w B. określił stronie skarżącej "U." Spółce z o.o. w T. zaległość podatkową w podatku od towarów i usług za wrzesień 1998 r. w kwocie 1.075.560 zł, odsetki za zwłokę oraz ustalił dodatkowe zobowiązanie podatkowe.