Wyrok NSA z dnia 22 sierpnia 2000 r., sygn. IV SA 2582/98

Dekret Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej /Dz.U. RP 1945 nr 3 poz. 13 ze zm./ nie dawał podstaw do przejęcia całego nieruchomego majątku właścicieli ziemskich, lecz stanowił, że na cele reformy rolnej przeznaczone są tylko nieruchomości ziemskie i że tylko takie nieruchomości "przechodzą bezzwłocznie, bez żadnego wynagrodzenia, w całości na własność Skarbu Państwa z przeznaczeniem na cele określone w art. 1 część druga".

Na cele reformy rolnej powyższy dekret przeznaczał nieruchomości lub ich części, które są lub mogą być wykorzystane do prowadzenia działalności rolniczej.

Przy orzekaniu na podstawie par. 5 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Reform Rolnych z dnia 1 marca 1945 r. w sprawie wykonania dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej /Dz.U. nr 10 poz. 51/ powinna być oceniana możliwość wyłączenia spod działania art. 2 ust. 1 lit. "e" dekretu tej części nieruchomości, która nie jest funkcjonalnie powiązana z gospodarstwem rolnym i nie mogła być w związku z tym przeznaczona na cele dekretu.

Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu sprawy ze skargi Stefana Franciszka D. na decyzję Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej (...), (...) w przedmiocie orzeczenia, czy nieruchomość podpada pod działanie przepisów dekretu PKWN o przeprowadzeniu reformy rolnej - uchyla zaskarżoną decyzję i poprzedzającą ją decyzję organu I instancji; (...).

UZASADNIENIE

Wojewoda (...) decyzją z dnia (...) po rozpoznaniu wniosku (...) działając w powołaniu na art. 2 ust. 1 lit. "e" dekretu z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej /Dz.U. 1945 nr 3 poz. 13/ oraz par. 5 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Reform Rolnych z dnia 1 marca 1945 r. w sprawie wykonania dekretu PKWN z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej /Dz.U. nr 10 poz. 51/ odmówił stwierdzenia, że nieruchomość, obejmująca działki o nr 231, 232, 233, 234 i 229 o łącznej powierzchni 3,73 ha położona w (...) wraz ze znajdującym się na tych działkach pałacem nie podpada pod działanie art. 2 ust. 1 lit. "e" powołanego dekretu z dnia 6 września 1944 r. W uzasadnieniu tej decyzji podano, że działki o wskazanych wyżej numerach wchodziły w skład należącego do (...) majątku o powierzchni 2.658 ha, 6.745 m uregulowanego w Księdze hipotecznej pn. "Dobra Ziemskie (...) Miasto z folwarkami (...)" i majątek ten w całości został przejęty protokolarnie w dniu 27 września 1944 r. na własność Państwa jako podpadający pod działanie art. 2 ust. 1 dekretu z dnia 6 września 1944 r.