Wyrok NSA z dnia 22 kwietnia 1999 r., sygn. I SA/Ka 1553/97

1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. /Dz.U. nr 78 poz. 483/ nie określono w sposób wyraźny zasady, iż prawo nie może działać wstecz. Mimo tego zarówno w orzecznictwie sądowym jak i doktrynie prawa powszechnie aprobowany jest pogląd, że fundamentalną zasadą państwa prawa jest zasada, iż prawo nie może działać wstecz.

2. Przepisy prawa nie powinny działać wstecz, a więc nie powinny wracać do faktów już dokonanych chyba, że możliwość taką wyraźnie przewiduje przepis rangi ustawowej. W konsekwencji tego uznać należy, iż w przypadku gdy retroaktywność prawa wynika z przepisu podustawowego bądź można ją tylko dorozumiewać, chociażby w oparciu o przepisy ustawowe, to przepisy takie są wadliwe gdyż naruszają konstytucyjna zasadę państwa prawa. Tym samym przepisy takie nie tylko, że nie powinny być stanowione ale także nie powinny znaleźć zastosowania w praktyce orzeczniczej do stanów faktycznych jakich dotyczą, a które to zaistniały przed data ich wejścia w życie zwłaszcza zaś wtedy gdy powodują pogorszenie sytuacji prawnej stron.

Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu sprawy ze skargi Marioli i Jerzego K. na decyzję Izby Skarbowej w K. z dnia 7 lipca 1997 r. (...) w przedmiocie podatku dochodowego za 1992 r. - uchyla zaskarżoną decyzję; (...).