Wyrok NSA z dnia 24 stycznia 1995 r., sygn. SA/Lu 666/94

1. Metoda ustalania dochodu podatkowego - jako skorygowanego zysku bilansowego - została całkowicie wyeliminowana z polskiego ustawodawstwa podatkowego.

2. Funkcją ksiąg handlowych jest rejestrowanie operacji gospodarczych i odpowiadających im operacji finansowych. Zapisy dokonywane w tych księgach nie mogą tworzyć ani modyfikować obowiązku podatkowego, gdyż obowiązek ten wynikać może wyłącznie z przepisów materialnego prawa podatkowego.

UZASADNIENIE

W 1991 r. - jako wyłączną metodę ustalania dochodu od osób prawnych - przyjęto nadwyżkę sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągniętą w roku podatkowym /zob. ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r. o zmianie niektórych ustaw regulujących zasady opodatkowania - Dz.U. nr 9 poz. 30/. Taka definicja dochodu występuje również w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych /art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych oraz o zmianie niektórych ustaw regulujących zasady opodatkowania /Dz.U. nr 21 poz. 86 ze zm./ oraz w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych - Dz.U. nr 80 poz. 350 ze zm./. W ten sposób metoda ustalania dochodu podatkowego jako skorygowanego zysku bilansowego została całkowicie wyeliminowana z polskiego ustawodawstwa podatkowego. Dla potrzeb tematu, zwrócić należy uwagę, iż niezależnie od sposobu wyliczenia dochodu podatkowego na podstawie danych dostarczonych przez rachunkowość podmiotu gospodarczego, przyjęcie jego definicji - jako nadwyżki przychodów nad kosztami uzyskania - rodzi istotne konsekwencje prawne. Otóż przychodami i kosztami mającymi wpływ na ustalenie dochodu podatkowego są tylko te przychody i koszty, które zostały expressis verbis określone w przepisach prawa podatkowego. Wszelkie inne składniki wyniku finansowego, wynikające z ksiąg rachunkowych - nie mogą mieć wpływu na wysokość tego dochodu. Przy tej okazji przytoczyć należy wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 17 czerwca 1991 r. /III SA 245/91/. Zgodnie z jego sentencją - funkcja ksiąg handlowych jest rejestrowanie operacji gospodarczych i odpowiadających im operacji finansowych. Zapisy dokonywane w tych księgach - nie mogą tworzyć, ani też modyfikować obowiązku podatkowego, gdyż obowiązek ten wynikać może wyłącznie z przepisów materialnego prawa podatkowego.