Wyrok NSA z dnia 17 listopada 1989 r., sygn. IV SA 611/89

Do poprzedniego właściciela nieruchomości lub jego następcy prawnego, wymienionych w art. 90 ust. 2 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości /Dz.U. 1989 nr 14 poz. 74/, odnosi się zasada, że władztwo faktyczne nad rzeczą wykonuje się nie tylko przez efektywne z niej korzystanie, ale także przez samą tylko możliwość takiego korzystania, choćby władający rzeczą nie czynił z niej użytku.

Naczelny Sąd Administracyjny uznał zasadność skargi Lucyny S., Andrzeja M., Jolanty G., Krystyny K. i Małgorzaty K.-B. na decyzję Dyrektora Wydziału Geodezji i Gospodarki Gruntami Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 15 maja 1989 r. w przedmiocie odmowy przyznania odszkodowania za nieruchomość i na podstawie art. 207 par. 2 pkt 1 i 3 Kpa uchylił zaskarżoną decyzję, a także - zgodnie z art. 208 Kpa - zasadził od Dyrektora Wydziału Geodezji i Gospodarki Gruntami Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy kwotę dwa tysiące złotych na rzecz Lucyny S. tytułem zwrotu kosztów postępowania.

UZASADNIENIE

Dyrektor Wydziału Geodezji i Gospodarki Gruntami Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy decyzją nr G-3.2-8221/632/9/89/AN z dnia 15 maja 1989 r., po dwukrotnym rozpatrzeniu sprawy z powołaniem się na art. 89 ust. 1 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości /Dz.U. nr 22 poz. 99 ze zm./, utrzymał w mocy zakwestionowaną odwołaniem Lucyny S. decyzję Kierownika Wydziału Geodezji i Gospodarki Gruntami Urzędu Dzielnicowego z dnia 19 stycznia 1989 r. o odmowie uwzględnienia wniosku o przyznanie odszkodowania za nieruchomość położoną w Warszawie przy ul. S. nr 61. W uzasadnieniu decyzji ostatecznej stwierdził, że organ administracji I instancji dokonał ustaleń zleconych przez Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 29 listopada 1987 r. odnośnie do ewentualnego przeznaczenia działki przed dniem 21 listopada 1945 r. pod budownictwo jednorodzinne oraz daty pozbawienia byłych właścicieli faktycznej możliwości władania nieruchomością. Z poczynionych w tym zakresie ustaleń wynika, że nieruchomość przy ul. S. nr 61 w okresie okupacji znajdowała się w obrębie getta, a cała znajdująca się na niej zabudowa została wyburzona. Do dnia 21 listopada 1945 na nieruchomości tej znajdowały się tylko gruzy. W okresie przedwojennym cały rejon położenia działki, ograniczony ówczesnymi ulicami S., N., W. i S., charakteryzował się zwartą, wielorodzinną, wysoką zabudową czynszową. Wynika to z plansz hipotecznych pochodzących z lat trzydziestych. Z przeprowadzonej zaś w listopadzie 1948 r. rejestracji nieruchomości wynika, że na nieruchomościach sąsiednich znajdowały się stosy gruzów, a przed zburzeniem duże kamienice, o powierzchniach przekraczających 400 m2. Wskazuje to, że także sporna działka musiała mieć taką zabudowę. Także w okresie do 21 listopada 1945 r. teren ten, w tym i sporna działka, był przeznaczony w projekcie odbudowy Warszawy pod budownictwo mieszkaniowe z zabudową luźną i grupową, domami o siedmiu kondygnacjach. Opracowania urbanistyczne dzielnicy M. nie przewidywały możliwości budowy na jej terenie domów indywidualnych. Całkowite zniszczenie zabudowy na tym terenie w okresie okupacji i istniejące zwały gruzów aż do momentu odgruzowania pod budownictwo osiedla M. "uczyniły faktycznie niemożliwym władanie położonymi tam nieruchomościami przez ich ówczesnych właścicieli. W konsekwencji brak jest podstaw do stwierdzenia, aby Lucyna S. spełniała obie wymienione przez sąd administracyjny przesłanki, dające podstawę z mocy art. 90 ust. 2 ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości do uzyskania odszkodowania".