WYKORZYSTANIE ARKUSZA KALKULACYJNEGO EXCEL W RACHUNKOWOŚCI ŚWIADCZEŃ PRACOWNICZYCH

dr Jacek Kalinowski

Adiunkt w Katedrze Rachunkowości Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Łódzkiego

Jednym z elementów polityki rachunkowości powinna być właściwa wycena, a następnie ewentualne utworzenie rezerwy na świadczenia pracownicze. Należą do nich np. odprawy emerytalne, nagrody jubileuszowe czy różnego rodzaju gratyfikacje dla pracowników. Choć ten wymóg ustawowy dotyczy każdej jednostki stosującej zasady rachunkowości, to, jak pokazują doświadczenia autora, obszar ten jest często w sprawozdawczości przedsiębiorstw pomijany lub nieprawidłowo realizowany. Wynika to przede wszystkim ze złożoności metod służących do wypełnienia tych zadań. Ponadto operacje te wpływają niekorzystnie na wynik finansowy jednostki.

Ze względu na bardzo dużą różnorodność świadczeń pracowniczych i związane z tym odmienne zasady wyceny w artykule skupiono się na grupie świadczeń po okresie zatrudnienia. Głównym celem artykułu jest prezentacja modelu wyceny świadczeń z tytułu kosztów odpraw emerytalnych z wykorzystaniem arkusza kalkulacyjnego. Opisany model został wielokrotnie zastosowany w praktyce, co niewątpliwie uwiarygodnia jego skuteczność i prawidłowość w świetle obowiązujących przepisów i norm rachunkowości.

Polskie prawo bilansowe a rezerwy na świadczenia pracownicze

Znowelizowana ustawa o rachunkowości reguluje kompleksowo problem tworzenia rezerw w art. 35d, bez rozróżnienia, jakich obszarów dotyczą. Rezerwy tworzy się m.in. na pewne lub o dużym stopniu prawdopodobieństwa przyszłe zobowiązania, których kwotę można w sposób wiarygodny oszacować. W podobny sposób zdefiniowano pojęcie rezerw i nieodłącznie z nim związanych zobowiązań. Rezerwy to zobowiązania, których termin wymagalności lub kwota nie są pewne, natomiast zobowiązania to wynikający z przeszłych zdarzeń obowiązek wykonania świadczeń o wiarygodnie określonej wartości, które spowodują wykorzystanie już posiadanych lub przyszłych aktywów jednostki.