Osoby uprawnione do otrzymania zwrotu

Rozdział I

Joanna Dmowska

ekspert w zakresie podatku VAT

Aby przysługiwało prawo do zwrotu części wydatków poniesionych na zakup materiałów budowlanych, muszą być spełnione 2 kryteria: podmiotowe (co do osoby ubiegającej się o zwrot) i przedmiotowe (co do wykonywanych czynności).

1. Komu przysługuje zwrot

O zwrot może ubiegać się tylko osoba fizyczna. Ustawa o zwrocie wprowadza zakaz ubiegania się o zwrot części poniesionych wydatków, jeżeli osoba fizyczna lub jej małżonek dokonywali zakupów jako podatnicy podatku od towarów i usług w celu wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

1.1. Podatnicy VAT

Przepisy ustawy o zwrocie nie wprowadzają własnej definicji podatnika VAT. Dlatego należy sięgnąć do definicji zawartej w ustawie o VAT. Według tych regulacji, podatnikiem VAT są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Natomiast działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły do celów zarobkowych.

Jak z tego wynika, o byciu podatnikiem VAT nie przesądza fakt rejestracji, ale prowadzenie samodzielnej działalności gospodarczej. Należy zwrócić uwagę na ważny aspekt definicji działalności gospodarczej zawartej w ustawie o VAT, a mianowicie, że działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Oznacza to, że poza działalnością gospodarczą według ustawy o VAT, za taką działalność jest również uważany najem własnych składników majątku. Dlatego osoba fizyczna, która świadczy usługi najmu poza działalnością gospodarczą, jest uważana za podatnika VAT. Nasuwa się zatem pytanie, czy budowa budynku mieszkalnego, który w całości lub w części będzie przeznaczony na wynajem, uprawnia do zwrotu części VAT zapłaconego od wydatków poniesionych na taką budowę?