Transakcje związane z udziałami w spółce z o.o.
Osoba (fizyczna lub prawna) obejmująca udziały w spółce z o.o. inwestuje swój kapitał w formie pieniężnej bądź niepieniężnej, który później jest wykorzystywany przez spółkę. Udział jest więc tzw. świadectwem uczestnictwa w spółce, który jest odnotowywany w księdze udziałów prowadzonej przez zarząd spółki.
Wspólnicy mogą dowolnie rozporządzać swoimi udziałami, chyba że w umowie spółki zawarte są ograniczenia, gdyż zbycie udziałów może być uzależnione np. od zgody spółki, pozostałych udziałowców lub innych ograniczeń zapisanych w umowie. Wspólnik może więc sprzedać swoje udziały, przenosząc je na nabywcę udziałów za umówioną cenę.
Zbycie udziału, jego części lub ułamkowej części udziału oraz jego zastawienie powinno być dokonane w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi. Czynność zbycia udziałów nie stanowi zmiany umowy spółki.
Ewidencja udziałów w księgach rachunkowych
Nabyte udziały w innych jednostkach ujmuje się w księgach rachunkowych jako inwestycje. Zakupione udziały wprowadza się do ksiąg rachunkowych w cenie nabycia lub zakupu, jeśli koszty przeprowadzenia tej transakcji nie są istotne. Różnicę między ceną nabycia (zakupu) udziałów a ich wartością nominalną ujmuje się jedynie w księgach rachunkowych sprzedawcy udziałów.
W księgach rachunkowych udziały w innych jednostkach ujmowane są w zależności od okresu, na jaki zostały nabyte, i zalicza się je do:
● inwestycji krótkoterminowych - gdy zbycie planowane jest w okresie nieprzekraczającym 12 miesięcy, licząc od dnia bilansowego - ewidencjonowane są wówczas na koncie "Krótkoterminowe aktywa finansowe",
● inwestycji długoterminowych - gdy są przeznaczone do zbycia po upływie jednego roku - ewidencjonowane są wówczas na koncie "Długoterminowe aktywa finansowe".
Nabyte przez jednostkę udziały wprowadza się do ksiąg rachunkowych w dniu ich nabycia według ceny nabycia, która obejmuje cenę zakupu składnika aktywów powiększoną o koszty bezpośrednio związane z zakupem, np. opłaty skarbowe, opłaty bankowe, prowizje maklerskie. Jeśli koszty przeprowadzenia i rozliczenia transakcji nie są istotne, to nabyte udziały można wprowadzić do ksiąg rachunkowych według ceny zakupu.