Jak dokonać wyceny bilansowej produktów rolniczych

Podstawowym elementem polityki rachunkowości są zasady wyceny bilansowej aktywów i pasywów. Charakterystyczne dla działalności rolniczej aktywa obrotowe to produkty rolne. Dla celów wyceny produkty rolnicze należy klasyfikować jako:

● podstawowe (główne) produkty gotowe, podlegające i niepodlegające magazynowaniu,

● produkty uboczne powstałe podczas produkcji roślinnej i zwierzęcej (towarowe i nietowarowe),

● produkcję w toku.

1. Wycena wyrobów gotowych

Podstawowe produkty rolnicze jednostki mogą wyceniać w cenach zakupu, nabycia, kosztów wytworzenia. Jednostki prowadzące produkcję rolną mogą wyceniać produkcję w toku produkcji w wysokości bezpośrednich kosztów wytworzenia lub tylko materiałów bezpośrednich albo mogą nie wyceniać jej w ogóle, i to niezależnie od przewidywanego czasu wykonania (także gdy czas wykonania jest dłuższy niż 3 miesiące). W takim przypadku po zebraniu plonów należy ustalić (gdy nie wyceniano) lub urealnić (gdy wyceniano tylko według kosztów bezpośrednich) wartość wytworzonych produktów zapisem:

Wn konto 601 "Produkty gotowe"

Ma konto 503 "Koszty produkcji roślinnej"

Jeżeli jednostka prowadzi rachunek kosztów tylko w układzie rodzajowym, trudno ustalić koszt wytworzenia. W takich przypadkach produkcję należy wycenić zgodnie z art. 28 ust. 1 pkt 6 uor, tj. według cen nabycia lub kosztów wytworzenia nie wyższych od cen sprzedaży netto. Cena sprzedaży netto stanowi wartość, jaką uzyskałoby przedsiębiorstwo rolne, sprzedając produkty roślinne bezpośrednio z pola lub produkty pochodzenia zwierzęcego bezpośrednio po ich pozyskaniu, bez podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego, pomniejszona o rabaty, opusty i inne podobne zmniejszenia oraz koszty związane z przystosowaniem danego składnika aktywów do sprzedaży i z realizacją tej sprzedaży. Cenę tę powiększa się o należną dotację przedmiotową. Gdy nie jest możliwe ustalenie ceny sprzedaży netto, należy w inny sposób ustalić wartość godziwą produktów. Cena sprzedaży netto jest stosowana do wyceny bilansowej. Jednak jak już wspomniano, nie będzie błędem zastosowanie jej także do wyceny produktów rolniczych w momencie ich początkowego ujęcia, gdy nie ma możliwości ustalenia kosztu wytworzenia produkcji rolniczej. Takie rozwiązanie wynika też z MSR 41.