Kiedy mamy do czynienia z transakcją łańcuchową

W przypadku gdy kilka podmiotów dokonuje dostawy tego samego towaru w ten sposób, że pierwszy z nich wydaje ten towar bezpośrednio ostatniemu w kolejności nabywcy, uznaje się, że dostawy towarów dokonał każdy z podmiotów biorących udział w tych czynnościach. Cechą charakterystyczną umowy sprzedaży jest wydanie towaru, tu zaś wydanie towaru następuje bezpośrednio między pierwszym podatnikiem a podatnikiem ostatnim w łańcuchu. Ustawodawca przyjął więc pewnego rodzaju fikcję prawną. Na potrzeby VAT przyjęto, że opodatkowanej sprzedaży dokonał każdy podmiot biorący udział w tym łańcuszku.

Uwaga

W praktyce oznacza to, że każdy z podatników ma obowiązek wystawienia faktury i w każdym przypadku data sprzedaży jest taka sama.

Z ustawy nie wynika wprost, że wszystkie podmioty biorące udział w transakcji dokonały też wydania towarów. Domniemanie to jest bezpośrednią konsekwencją zastosowania fikcji sprzedaży między kolejnymi podmiotami biorącymi udział w obrocie.

Przykład 1

A sprzedał towar B. Następnie B sprzedał ten sam towar C. Towar przemieszczany jest bezpośrednio od A do C. Jest to zatem dostawa łańcuchowa. Jej skutkiem jest wystąpienie dwóch podlegających opodatkowaniu VAT dostaw towarów - dostawy między A i B oraz dostawy między B i C.

Opodatkowaniu VAT w Polsce podlegają tylko odpłatne dostawy towarów na terytorium kraju (art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT), czyli dostawy towarów, których miejsce świadczenia znajduje się na terytorium Polski. Oznacza to, że nie podlegają opodatkowaniu tym podatkiem w Polsce dostawy towarów, których miejsce świadczenia znajduje się poza terytorium Polski.