Artykuł
1. Działalność opodatkowana i zwolniona od VAT
W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Istnienie bezpośredniego związku między nabywanymi towarami i usługami a transakcjami opodatkowanymi podatnika jest traktowane jako niezbędny wymóg powstania prawa do odliczenia podatku również przez Dyrektywę 2006/112/WE Rady w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej. Stanowisko to znajduje potwierdzenie także w orzecznictwie ETS.
Odliczenie podatku naliczonego przysługuje tylko zarejestrowanym czynnym podatnikom VAT, jeżeli nabyte towary i usługi służą czynnościom opodatkowanym, tzn. czynnościom, które generują podatek należny.
Zasada ta wyłącza możliwość dokonywania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które są wykorzystywane do czynności zwolnionych bądź niepodlegających opodatkowaniu. Jeśli więc podatnik dokonuje zakupów związanych z czynnościami zarówno zwolnionymi od podatku, jak i z opodatkowanymi, ma on obowiązek odrębnie określić kwotę podatku naliczonego służącego wyłącznie czynnościom opodatkowanym. Oznacza to, że jednostka odlicza podatek związany ze sprzedażą opodatkowaną, natomiast nie odlicza podatku związanego ze sprzedażą zwolnioną bądź niepodlegającą opodatkowaniu. Jeżeli dokonanie takiego podziału nie jest możliwe, podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o tę część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których przysługuje mu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.
KIEDY JEDNOSTKA NIE MA PRAWA DO ODLICZENIA VAT NALICZONEGO
Prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony nie przysługuje m.in. przy nabyciu towarów i usług:
● wykorzystywanych do czynności nieobjętych zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług (tzn. niepodlegających opodatkowaniu tym podatkiem),
● wykorzystywanych do czynności podlegających zakresowi opodatkowania podatkiem od towarów i usług, jednak na podstawie przepisów szczególnych zwolnionych od tego podatku.
