Wszystko o urlopach wypoczynkowych
Uprawnienie każdego pracownika do wypoczynku wynika bezpośrednio z Konstytucji RP. Ponadto prawo pracownika do wypoczynku jest jedną z podstawowych zasad prawa pracy. Aby prawidłowo realizować tę zasadę, urlop należy wykorzystywać w naturze. Wyklucza to jakiekolwiek finansowe rekompensaty wypłacane w zamian za urlop. Jedynie w przypadku, gdy następuje rozwiązanie stosunku pracy i wykorzystanie urlopu w naturze jest niemożliwe, pracodawca ma obowiązek wypłacić ekwiwalent pieniężny za niewykorzystane dni tego urlopu.
I. Nabywanie prawa do urlopu wypoczynkowego
Urlop wypoczynkowy jest to coroczny, płatny, nieprzerwany okres zwolnienia pracownika z obowiązku świadczenia pracy u danego pracodawcy. Urlop wypoczynkowy pełni funkcję ochronną, a jego celem jest regeneracja sił po okresie świadczenia pracy. Pracownik nie może zrzec się przysługującego mu urlopu ani przekazać go innej osobie. Potwierdza to wyrok Sądu Najwyższego z 7 lutego 1967 r. (I PR 53/67, OSP 1967/12/287).
1. Osoby uprawnione do urlopu
Prawo do urlopu wypoczynkowego przysługuje corocznie każdej osobie wykonującej pracę w ramach stosunku pracy, bez względu na podstawę prawną jego powstania (umowa o pracę, spółdzielcza umowa o pracę, mianowanie, powołanie, wybór). Urlop wypoczynkowy nie przysługuje zatem osobom wykonującym pracę na innej podstawie niż stosunek pracy, np. pracującym na umowę zlecenia lub umowę o dzieło. W przypadku umów cywilnoprawnych prawo do dni wolnych może zostać jedynie przyznane na podstawie zapisów zawartych w umowie.
2. Pracownicy podejmujący pracę pierwszy raz
Pracownik podejmujący pracę po raz pierwszy, uzyskuje prawo do urlopu z upływem każdego miesiąca pracy w roku kalendarzowym, w którym podjął pracę, w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu przysługującego mu po przepracowaniu roku (art. 153 Kodeksu pracy). Mimo że przepisy te obowiązują od kilku lat, sporo kłopotów nadal sprawia pracodawcom ustalenie, kiedy upływa miesiąc pracy.
Należy przyjąć, że miesiąc pracy mija: