Porada
Kiedy umowa o dzieło nie będzie zakwestionowana przez ZUS
W toku postępowania kontrolnego ZUS ma prawo badać zawarte przez płatnika umowy cywilnoprawne, a także kwestionować ich rodzaj. Płatnicy powinni przykładać szczególną wagę do zawieranych umów o dzieło. To one bowiem najczęściej są kwestionowane przez ZUS. Prawidłowe kwalifikowanie prac wykonywanych na podstawie umów cywilnoprawnych, a także dbałość o zachowanie dowodów potwierdzających zgodne z przepisami działania płatnika mogą ustrzec firmę przed zakwestionowaniem takich umów.
Płatnik składek musi liczyć się z obowiązkiem poddania się okresowej kontroli w zakresie prawidłowości opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, którą przeprowadza ZUS. Praktyka wskazuje, że obecnie ZUS bada ze szczególną wnikliwością sposób oskładkowania umów cywilnoprawnych zawieranych przez płatników. W wyniku takiej kontroli często wydaje decyzję kwestionującą rodzaj zawieranych umów i nakładającą na płatnika obowiązek zapłaty zaległych składek z powodu przekwalifikowania umowy o dzieło w umowę zlecenia. Taka decyzja, jeżeli stanie się prawomocna, oznacza dla płatnika obowiązek zapłaty zaległych składek wraz z odsetkami, niejednokrotnie za wiele lat wstecz.
Uprawnienia kontrolne ZUS
Często występujące wśród przedsiębiorców przekonanie, że ZUS nie ma prawa kwestionować rodzaju zawartej umowy cywilnoprawnej, jest błędne, ponieważ zakwestionowanie rodzaju umowy wynika z zakresu kontroli, który jest wskazany w art. 86 ust. 2 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (dalej: ustawa systemowa).
Przykład
ZUS wszczął 7 września 2015 r. kontrolę u przedsiębiorcy i zażądał okazania wszystkich umów o dzieło zawartych przez tego płatnika w okresie ostatnich 3 lat. Większość umów o dzieło zawarta była z osobami zajmującymi się ochroną fizyczną obiektów wskazanych przez zlecającego dzieło. Wszystkie te umowy zostały zakwalifikowane przez ZUS jako "nienazwane umowy cywilnoprawne o charakterze umowy zlecenia". ZUS, badając treść zawartych umów, może zakwestionować ich rodzaj, co mieści się w zakresie kontroli wskazanym w ustawie systemowej. ZUS sprawdził:
