WSZYSTKO O ZWOLNIENIACH GRUPOWYCH

Andrzej Marek

sędzia Sądu Okręgowego w Legnicy

w tryb zwolnień grupowych

w porozumienie z organizacjami związkowymi

w ochrona stosunku pracy przy zwolnieniu grupowym

Podstawą do przeprowadzenia zwolnień grupowych w zakładzie pracy jest tzw. ustawa o zwolnieniach grupowych. Jest ona niezbędna w szczególności w zakresie kwalifikowania pracowników do zwolnień oraz kryteriów, jakimi kieruje się pracodawca przy takim wyborze personelu do zwolnienia.

Zwolnienia grupowe, nazywane niekiedy zwolnieniami ekonomicznymi, reguluje ustawa z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (DzU nr 90, poz. 844 ze zm.), zwana dalej ustawą o zwolnieniach grupowych. Ustawa określa zarówno tryb dokonywania zwolnień, zakres szczególnej ochrony przed rozwiązaniem stosunku pracy, jak i uprawnienie zwalnianych pracowników do odprawy pieniężnej.

Przesłanki zastosowania ustawy o zwolnieniach grupowych

Aby zastosować ustawę o zwolnieniach grupowych, musi zaistnieć konieczność rozwiązania stosunków pracy z grupą pracowników w określonym przedziale czasowym. Ponadto powodem takiego rozwiązania umów powinny być przyczyny niedotyczące pracowników. Te przyczyny to wszelkie przypadki, w których powód uzasadniający zwolnienie nie leży po stronie pracownika. A zatem może to być przyczyna zależna od pracodawcy w całości (np. zmiany organizacyjne w poszczególnych komórkach zakładu) lub w części, a nawet taka, na której wystąpienie pracodawca nie miał wpływu (np. zmiany stawek celnych powodujących nieopłacalność dotychczasowej produkcji, wypowiedzenie umowy najmu pomieszczeń produkcyjnych czy ich pożar itp.). W tych wszystkich sytuacjach wystąpi przyczyna niedotycząca pracownika. Będzie nią również ogłoszenie likwidacji lub upadłości pracodawcy, wypowiedzenie układu zbiorowego (jako przyczyna dokonania wypowiedzenia warunków płacowych - por. wyrok SN z 16 września 2009 r., I PK 72/09, niepubl.). Także wypowiedzenie umowy o pracę z powodu odwołania pracownika z funkcji członka zarządu spółki handlowej może nastąpić z przyczyn niedotyczących pracownika w rozumieniu przepisów ustawy, chyba że pracodawca udowodni, iż przyczyną odwołania były okoliczności dotyczące pracownika (por. wyroki SN: z 30 września 2009 r., II PK 84/09, niepubl.; z 2 lutego 2010 r., II PK 184/09, "Monitor Prawa Pracy" 2010/7/372).