JAK OBNIŻYĆ KOSZTY ZATRUDNIENIA

Michał Culepa

Bartłomiej Sikora

WSTĘP

W czasach kryzysowych jednym z pierwszych zadań, jakie stoją przed właścicielami i zarządami firm, jest utrzymanie się na rynku. Wielu przedsiębiorców zmienia profil działalności - produkcji, usług. Niektórzy pozbywają się części swojego majątku, odsprzedając nieruchomości, biura, a nierzadko i całe zakłady pracy.

Wspólną cechą tych działań jest uzyskanie możliwie jak największego obniżenia kosztów działalności. Obniżanie kosztów wiąże się również ze zmianami w zatrudnieniu.

Najbardziej radykalnym sposobem na "obcięcie" kosztów są zwolnienia - grupowe lub indywidualne. Jednak powinny być one dla wszystkich pracodawców środkiem ostatecznym, chroniącym przedsiębiorstwo przed możliwą upadłością lub likwidacją. Gdy aż tak silnego zagrożenia nie ma, należy sięgać raczej do innych sposobów obniżania tzw. kosztów osobowych, czyli kosztów zatrudniania pracowników lub współpracowników.

Każde przedsiębiorstwo, szczególnie działające na szerszą skalę, musi opierać się na pracy wielu osób. Nie można bowiem w nieskończoność likwidować stanowisk - sam właściciel lub osoby zarządzające nie mogą prawidłowo prowadzić firmy bez odpowiednio wyszkolonej i doświadczonej załogi. Z tego też powodu w wielu wypadkach lepiej jest spróbować w pierwszej kolejności obniżyć koszty bez zmniejszania stanu zatrudnienia.

Wbrew pozorom obowiązujące przepisy i to zarówno Kodeksu pracy, jak i innych ustaw dają spore możliwości pozbycia się zbędnych wydatków tam, gdzie to jest możliwe.

Przede wszystkim pracodawca może postarać się o zawarcie porozumienia zawieszającego niektóre przepisy prawa zakładowego (regulaminów lub układów zbiorowych pracy). Może także obniżyć koszty prowadzenia działalności socjalnej lub wręcz je zlikwidować (przez rezygnację z funduszu socjalnego). Do wskazanych działań potrzebna jest jednak zgoda zainteresowanych pracowników lub związków zawodowych. Samodzielnie pracodawca może dokonywać zmian w systemie czasu pracy, jeżeli także pozwalają na to przepisy zakładowe.