Wszystko o szkoleniach

Wojciech Jęsiak

WSTĘP

We współczesnych firmach szkolenia pracowników stają się nieodłączną formą prowadzenia batalii rynkowej. Zmieniający się rynek pracy wymusza też na pracodawcach przyznawanie pracownikom obszernych pakietów socjalnych, w których niepoślednie miejsce zajmują właśnie szkolenia i kursy podnoszące kwalifikacje. Pracownicy również chcą się uczyć i rozwijać, a zatem nie zawsze inicjatorem szkoleń musi być pracodawca. Odpowiednie wyszkolenie pracownika leży w interesie zarówno pracodawcy, jak i pracownika. Nie oznacza to jednak, że pracodawca ma obowiązek przeprowadzania określonych kursów i szkoleń bądź że pracownik może domagać się od pracodawcy zorganizowania różnych form doskonalenia zawodowego.

Opracowanie niniejsze stanowi kompendium wiedzy o szkoleniach na gruncie prawa pracy. Przedstawimy prawne aspekty szkoleń, omawiając tryb kierowania pracownika na szkolenia, dni wolne przysługujące mu z tego tytułu, odpłatność i rozliczanie szkoleń. Omówimy też szkolenia wewnętrzne w firmie. Zajmiemy się konsekwencjami zerwania przez pracownika współpracy i środkami prawnymi, którymi na tę okoliczność dysponuje pracodawca. Może się bowiem zdarzyć, że dojdzie do sporu sądowego na gruncie zmienionej umowy o pracę czy też podpisanego w efekcie darmowego szkolenia zakazu konkurencji. Wreszcie omówimy orzecznictwo sądowe w tym zakresie, wskazując na możliwy rozwój sytuacji w sądzie. Wszystko ma na celu umożliwienie sprawnego podnoszenia kwalifikacji pracowników i zabezpieczenia się na wypadek możliwych komplikacji w tym zakresie.

ObowiĄzki oraz uprawnienia zwiĄzane ze szkoleniami

Ustawa z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy będąca podstawowym aktem prawnym z zakresu prawa pracy, jako jedną z podstawowych zasad pracy wymienia obowiązek ułatwiania przez pracodawcę podnoszenia kwalifikacji zawodowych pracowników (art. 17 k.p.). Świadczy to o randze zagadnienia, jakie przypisuje mu ustawodawca. Tematyka ta została powtórzona w dziale czwartym: „Obowiązki pracodawcy i pracownika” - art. 94 pkt 6 k.p. Ponadto akty niższego rzędu konkretyzują ten obowiązek w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej oraz Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 12 października 1993 r. w sprawie zasad i warunków podnoszenia kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego dorosłych (DzU nr 103, poz. 472 ze zm.) oraz w rozporządzeniu Ministra Edukacji i Nauki z 3 lutego 2006 r. w sprawie uzyskiwania i uzupełniania przez osoby dorosłe wiedzy ogólnej, umiejętności i kwalifikacji zawodowych w formach pozaszkolnych (DzU nr 31, poz. 216). Są to oczywiście jedynie akty podstawowe, dotyczące ogółu pracowników. Ponadto ustawodawca uchwalił wiele aktów dotyczących poszczególnych grup zawodowych, tzw. pragmatyki służbowe, w których poruszana jest kwestia podnoszenia kwalifikacji zawodowych, np. ustawa z 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych (DzU z 2001 r. nr 86, poz. 953 ze zm.), ustawa z 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym (DzU nr 164, poz. 1365 ze zm.) czy ustawa z 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (DzU z 2006 r. nr 97, poz. 674 ze zm.).