Ochrona roszczeń pracowniczych

Ochrona roszczeń pracowniczych

Witold Bugajny

Transformacja ustrojowa i restrukturyzacja gospodarki sprzyjają niewypłacalności pracodawców w stosunku do zatrudnionych pracowników. Bywa, że pracownicy nie otrzymują wynagrodzeń w ustalonych terminach lub otrzymują je zaliczkowo i nie w pełnej wysokości.

W celu złagodzenia problemu Sejm uchwalił 29 grudnia 1993 r. ustawę o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (Dz.U. z 1984 r. Nr 1, poz. 1 ze zm.). Za pracodawcę ustawa (art. 2) uznaje osobę fizyczną lub jednostkę organizacyjną zatrudniającą pracowników w związku z działalnością gospodarczą, z wyjątkiem zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych. Przepisy ustawy mają zastosowanie do pracodawcy będącego osobą fizyczną, jak również do pracodawcy będącego jednostką organizacyjną, jeżeli odrębne przepisy nie wyłączają możliwości ogłoszenia jego upadłości i przewidują możliwość jego likwidacji.

W celu realizacji ustawowych zadań ustawodawca powołał do życia Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, wyposażony w osobowość prawną i mający charakter państwowego funduszu celowego w rozumieniu przepisów Prawa budżetowego. Środkami Funduszu dysponuje Prezes Krajowego Urzędu Pracy, przy czym nadzór i kontrolę nad działalnością Funduszu sprawuje Rada Funduszu. Dochodami Funduszu są m.in. składki płacone przez pracodawców objętych działaniem ustawy. Składka obciąża koszty działalności pracodawcy. Poboru składek na Fundusz dokonuje Zakład Ubezpieczeń Społecznych w okresach miesięcznych, łącznie ze składkami pobieranymi na ubezpieczenie społeczne. Kwoty pobrane tytułem składki ZUS przekazuje Funduszowi w terminie do 15 dnia następnego miesiąca. Ze środków Funduszu finansowane są roszczenia pracowników w przypadku, gdy pracodawca z powodu braku środków płatniczych znajdzie się w stanie niewypłacalności.