Potrącanie i egzekucja ze świadczeń emerytalno-rentowych - cz. 1

Potrącanie i egzekucja ze świadczeń emerytalno-rentowych (cz. I)

Aldona Ignatowska

Obowiązujące przepisy gwarantują świadczeniobiorcy ochronę minimalnej części świadczenia przed uszczupleniem na rzecz wierzycieli, tzw. kwoty wolnej, która nie może podlegać żadnemu potrąceniu ani egzekucji.

Ze świadczeń pieniężnych określonych w ustawie z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. Nr 162, poz. 1118 ze zm.) mogą być potrącane i egzekwowane różne należności.

Potrącenia to nakazana prawem czynność polegająca na zmniejszaniu w określonej części świadczenia z ubezpieczenia społecznego przysługującego świadczniobiorcy dla zaspokojenia określonych wierzytelności. Potrącenia mogą być dokonywane w trybie egzekucyjnym lub bezegekucyjnym. Rozróżnienie to dotyczy potrąceń dokonywanych ze względu na udział lub brak udziału organów egzekucyjnych (komornika, urzędu skarbowego, jednostki organizacyjnej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych występującej w roli organu egzekucyjnego według kompetencji określonej odrębnymi przepisami).

Egzekucja (zarówno sądowa, jak i administracyjna) ze świadczeń z ubezpieczenia społecznego jest najczęstszym powszechnie stosowanym sposobem przymusowego spełnienia świadczenia pieniężnego przysługującego wierzycielowi od świadczeniobiorcy-dłużnika na podstawie tytułu wykonawczego. Tytułem wykonawczym w egzekucji sądowej jest zaopatrzony przez sąd w klauzulę wykonalności dokument stwierdzający istnienie i zakres nadającego się do egzekucji roszczeń wierzyciela, a jednocześnie istnienie oraz zakres obowiązku prawnego dłużnika. Takimi tytułami wykonawczymi są zwłaszcza prawomocne lub podlegające natychmiastowemu wykonaniu orzeczenia sądowe, ugody sądowe, prawomocne nakazy zapłaty.