Nabycie przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części - skutki podatkowe

Nabycie przedsiębiorstwa: Specyficznym przedmiotem obrotu jest przedsiębiorstwo, rozumiane jako zorganizowany zespół składników majątkowych. Różne są formy nabycia przedsiębiorstwa. Może ono być nabyte w drodze kupna, darowizny, spadku czy wniesione aportem. W zależności od formy nabycia przedsiębiorstwa mogą zaistnieć różne skutki podatkowe. Przedmiotem niniejszego opracowania będzie kompleksowe przedstawienie problematyki związanej z nabyciem przedsiębiorstwa zarówno z punktu widzenia zbywającego, jak i nabywcy.

Zarówno w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych (art. 4a pkt 3), jak i w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 5a pkt 3) ustawodawca w celu zdefiniowania pojęcia przedsiębiorstwa odwołuje się do definicji zawartej w przepisach Kodeksu cywilnego.

Zgodnie z art. 55¹ k.c. przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej.

Obejmuje ono w szczególności:

1) oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa),

2) własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości,

3) prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych,

4) wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne,

5) koncesje, licencje i zezwolenia,

6) patenty i inne prawa własności przemysłowej,

7) majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne,

8) tajemnice przedsiębiorstwa,

9) księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Aby uznać, że przedmiotem zbycia jest przedsiębiorstwo, musi ono stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym. Nie będzie mogła być uznana za zbycie przedsiębiorstwa sprzedaż np. budynku biurowego, w którym jest prowadzona działalność przedsiębiorstwa. Będzie to bowiem sprzedaż budynku, a nie przedsiębiorstwa. Warto zwrócić uwagę na wyrok NSA z 11 czerwca 1997 r. (sygn. akt III SA 708/97): 2