Najważniejsze zmiany w podatku dochodowym od osób prawnych

NAJWAŻNIEJSZE ZMIANY W PODATKU DOCHODOWYM OD OSÓB PRAWNYCH

Niniejsze opracowanie ma na celu przybliżenie naszym Czytelnikom najważniejszych zmian w podatku dochodowym od osób prawnych, które zostały wprowadzone nowelizacją ustawy z 9 czerwca 2000 r., a obowiązują od 1 stycznia 2001 r. Należy zaznaczyć, iż część zmian ma charakter typowo uściślający, porządkowy i dostosowawczy do rozwiązań obowiązujących w krajach Unii Europejskiej oraz do wymogów Konstytucji RP, pozostałe zaś – o charakterze nowatorskim – mają na celu wyeliminowanie dotychczas występujących w ustawie niejasności prawnych.

Na szczególną uwagę zasługują m.in. nowe rozwiązania dla podmiotów dokonujących przekształceń organizacyjnych, jak również dla podmiotów przeprowadzających transakcje z kontrahentami usytuowanymi w „rajach podatkowych”. Pewnym zmianom uległy również zasady tworzenia i funkcjonowania podatkowej grupy kapitałowej.

Podatkowa grupa kapitałowa

W obecnie obowiązującym stanie prawnym zasady funkcjonowania podatkowych grup kapitałowych uległy złagodzeniu i uproszczeniu. Nastąpiło to w efekcie wielu krytycznych głosów praktyków, uznających dotychczasowe regulacje zawarte w art. 1a ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, zwanej dalej ustawą, określające zasady tworzenia i funkcjonowania podatkowych grup kapitałowych, za zbyt restrykcyjne.

Podatkowe grupy kapitałowe mogą tworzyć spółki kapitałowe – akcyjne i z ograniczoną odpowiedzialnością, mające siedzibę na terytorium RP, jednak pod określonymi warunkami. Omówmy je pokrótce.

Podobnie jak dotychczas nie uległa zmianie wysokość przeciętnego kapitału zakładowego (akcyjnego) przypadająca na każdą ze spółek wchodzących w skład grupy – nie może on być niższy niż 1 000 000 zł. Zmianie uległ jednak sposób jego wyliczania – uściślono rozumienie pojęcia „kapitał zakładowy/akcyjny” na potrzeby podatkowej grupy kapitałowej (odesłanie do art. 16 ust. 7 ustawy).

Obecnie przy ustalaniu kapitału nie uwzględnia się tej jego części, która nie została na ten kapitał faktycznie przekazana lub została pokryta wierzytelnościami z tytułu pożyczek (kredytów) oraz z tytułu odsetek od tych pożyczek (kredytów), przysługujących udziałowcom (akcjonariuszom) wobec tej spółki albo została pokryta wartościami niematerialnymi lub prawnymi, od których nie dokonuje się odpisów amortyzacyjnych na podstawie art. 16a–16m ustawy.