Ewidencja księgowa wkładów niepieniężnych - aportów

Ewidencja księgowa wkładów niepieniężnych (aportów)

Wkłady niepieniężne (aporty) mają istotne znaczenie dla prowadzenia działalności gospodarczej przez spółki kapitałowe, które funkcjonują w warunkach współczesnej gospodarki rynkowej. Znaczenie wkładów niepieniężnych związane jest z kilkoma czynnikami. Po pierwsze, wniesienie do spółki aportu jest naturalną metodą zasilenia jednostki gospodarczej w potrzebne, a niekiedy nawet trudno dostępne, czynniki produkcyjne – na przykład zagraniczny udziałowiec polskiej spółki wnosi w formie wkładu niepieniężnego nowoczesną linię technologiczną wraz z odpowiednią wiedzą w dziedzinie przemysłowej lub organizacyjnej (know-how). Po drugie, wniesienie do jednostki wkładu niepieniężnego jest jednym ze sposobów uzdrowienia jej sytuacji finansowej. Mowa jest tutaj w szczególności o sytuacji, gdy w wyniku konwersji wierzytelności w kapitał zakładowy (akcyjny) następuje zmniejszenie zobowiązań i zwiększenie kapitałów własnych danej jednostki gospodarczej. Podobny efekt przynosi konwersja obligacji zamiennych w kapitał akcyjny. Po trzecie, aporty stanowią także naturalny skutek rekonstrukcji organizacji gospodarczych (jako przykład można przytoczyć tutaj wniesienie do innej jednostki przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części).

Pomimo, że wkłady niepieniężne (aporty) mają tak istotne znaczenie dla działających jednostek gospodarczych, to dotyczące ich uregulowania prawa handlowego, podatkowego oraz bilansowego są dość lakoniczne. Zasady tworzenia, organizacji funkcjonowania, rozwiązywania, łączenia, podziału i przekształcania spółek handlowych reguluje ustawa z 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych (Dz.U. Nr 94, poz. 1037). Niniejszy kodeks przewiduje oczywiście możliwość pokrycia udziałów w spółce wkładami niepieniężnymi, lecz nie podaje on pojęcia wkładu niepieniężnego (aportu) ani też nie przedstawia wyliczenia, co może stanowić przedmiot aportu.

Zdolność aportowa

W przedwojennych komentarzach do obowiązującego do dnia 31 grudnia 2000 r. rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z 27 czerwca 1934 r. – Kodeks handlowy (Dz.U. Nr 57, poz. 502 ze zm.) wkład niepieniężny (aport) określany był jako: