Przedawnienie odpowiedzialności członków zarządu oraz wspólników za podatki i składki

Ryszard Sadlik

sędzia Sądu Okręgowego w Kielcach orzekający w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych

Organy podatkowe oraz ZUS mają możliwość obciążenia członków zarządu spółek kapitałowych oraz wspólników spółek cywilnych i spółek osobowych odpowiedzialnością za nieuiszczone przez spółkę podatki oraz składki na ubezpieczenia społeczne. Możliwość ta jest ograniczona czasowo. W praktyce kontrowersje budzi jednak wykładnia obowiązujących w tym zakresie przepisów ordynacji podatkowej. Spory dotyczą przede wszystkim ustalenia zdarzenia powodującego początek biegu przedawnienia prawa do wydania decyzji obciążającej członków zarządu. W tym zakresie zapadały bowiem rozbieżne orzeczenia wojewódzkich sądów administracyjnych, NSA oraz Sądu Najwyższego. Rozstrzygnięcie tej kwestii nierzadko natomiast decyduje o ponoszeniu przez członka zarządu odpowiedzialności za nieopłacone przez spółkę składki i podatki. Jest to tym bardziej istotne, że organy podatkowe oraz ZUS stosunkowo często wydają decyzje o odpowiedzialności członków zarządu w ostatnim z możliwych terminów, a doręczenia tych decyzji adresatowi dokonują znacznie później. Warto więc zwrócić uwagę na właściwą wykładnię obowiązujących w tym zakresie przepisów.

Podstawa odpowiedzialności

Osoby pełniące funkcje członków zarządu spółek kapitałowych w sposób subsydiarny odpowiadają za niezapłacone przez spółkę podatki. Za zaległości podatkowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji, spółki akcyjnej lub spółki akcyjnej w organizacji odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie jej zarządu, jeżeli egzekucja z majątku spółki okazała się w całości lub w części bezskuteczna, a członek zarządu: