Leasing finansowy i operacyjny - rozliczenia VAT

1. Leasing - zasady ogólne

Czynności wykonywane przez finansującego na gruncie umowy leasingu operacyjnego i finansowego podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT. Jednak umowa leasingu może być traktowana w dwojaki sposób na potrzeby podatku VAT - raz jako świadczenie usług, kiedy indziej jako dostawa towarów.

Dostawa towarów jest określona jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel. Umowy leasingu finansowego i umowy leasingu gruntów, jeśli spełniają określone wymogi, są kwalifikowane jako dostawa towarów. Z kolei świadczeniem usług jest każde świadczenie niebędące dostawą towarów.

1.1. Leasing finansowy jako dostawa towarów

Jedną z czynności stanowiących dostawę towarów jest umowa leasingu finansowego. Przez dostawę towarów (art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT) należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również wydanie towarów na podstawie umowy:

● dzierżawy,

● najmu,

● leasingu lub

● innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony, lub

● umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności

- jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione.

Z dostawą towaru mamy zatem do czynienia, jeżeli umowa leasingu będzie spełniać łącznie następujące warunki:

● została zawarta na czas oznaczony,

● suma ustalonych w tej umowie opłat, pomniejszona o należny VAT, odpowiada co najmniej wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, a w przypadku zawarcia przez finansującego następnej umowy leasingu środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej będących uprzednio przedmiotem takiej umowy odpowiada co najmniej jego wartości rynkowej z dnia zawarcia następnej umowy leasingu,

● zawiera postanowienie, że w podstawowym okresie umowy leasingu:

- odpisów amortyzacyjnych dokonuje korzystający, gdy nie jest osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej,

- finansujący rezygnuje z dokonywania odpisów amortyzacyjnych, gdy korzystającym jest osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej,

● przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione przez finansującego na korzystającego.

UWAGA

Jeżeli umowa leasingu nie zawiera zapisu, z którego jednoznacznie wynika, że po zakończeniu umowy prawo własności zostanie przeniesione na rzecz leasingobiorcy, to umowy takiej nie można uznać za dostawę towarów. Umowa musi zawierać zapis obligujący do przeniesienia prawa własności, a nie opcję (możliwość).

1.1.1 Termin rozliczenia VAT przez leasingodawcę

Obowiązek podatkowy w leasingu finansowym - tak jak ma to miejsce przy innych dostawach - powstaje z chwilą dokonania dostawy. Data dokonania dostawy może wynikać np. z protokołu przekazania (odbioru) przedmiotu leasingu. Dla tego rodzaju umowy nie stosujemy szczególnych zasad w zakresie momentu powstania obowiązku podatkowego. Nie ma przy tym znaczenia, że leasingodawca będzie otrzymywał zapłatę za przedmiot leasingu wraz z odsetkami, sukcesywnie w okresie trwania umowy. Podstawę opodatkowania w leasingu finansowym stanowi wszystko, co jest zapłatą, którą dokonujący dostawy towarów otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy (art. 29a ustawy o VAT). Oznacza to, że faktura dokumentująca transakcję leasingu finansowego powinna zawierać podatek należny od całej wartości świadczenia, tj. od sumy części kapitałowej oraz części odsetkowej. Taka konstrukcja prowadzi do tego, że w leasingu finansowym będącym dostawą towarów VAT jest płatny z góry.

UWAGA

Faktura dokumentująca dostawę towarów, jaką jest leasing finansowy, musi zawierać podatek VAT od całej wartości świadczenia, tj. od sumy części kapitałowej oraz części odsetkowej.

1.1.2. Zmienna stopa procentowa - jak wpływa na wysokość VAT

W praktyce leasingobiorcy mogą mieć do czynienia z umowami opartymi na stałej, a także zmiennej stopie procentowej. W przypadku umów zawieranych z zastosowaniem zmiennej stopy procentowej ostateczna wysokość poszczególnych rat leasingowych może ulegać wahaniom w zależności od aktualnego wskaźnika warunkującego oprocentowanie. Inaczej ujmując, na skutek zmiany stopy procentowej dochodzi do zmiany podstawy opodatkowania, co w konsekwencji skutkuje obowiązkiem wystawienia przez leasingodawcę korekty i uwzględnienia jej przez leasingobiorcę. W takim przypadku podstawę opodatkowania stanowi całość wynagrodzenia należna finansującemu z tytułu oddania korzystającemu rzeczy (towaru) do używania, pomniejszona o kwotę należnego z tego tytułu podatku. Ze względu na zmianę stóp procentowych w trakcie trwania umowy kwota należna leasingodawcy określona w momencie wystawienia faktury nie jest równa tej, którą faktycznie zapłaci leasingobiorca z tytułu wykonania umowy leasingu. Każda zatem zmiana wielkości należnego wynagrodzenia, spowodowana zmianą stóp procentowych, skutkować będzie zmianą podstawy opodatkowania, a tym samym kwoty podatku należnego. Nie ma przy tym obowiązku korygowania "odchyleń" od poszczególnych rat wynikających z harmonogramu finansowego. W takim przypadku korekty należy dokonać po zakończeniu i ostatecznym rozliczeniu umowy leasingu finansowego. Leasingodawca powinien zatem skorygować fakturę VAT wystawioną na początku umowy, jeżeli suma kwot wpłaconych przez leasingobiorcę różnić się będzie od kwoty wyszczególnionej na fakturze, na skutek zmiany stóp procentowych w trakcie okresu obowiązywania umowy.

Stwierdził tak Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z 18 marca 2010 r. (ILPP2/443-73/10-4/AD). Stanowisko to pozostaje aktualne w obowiązującym stanie prawnym.

1.1.3. VAT naliczony u leasingobiorcy

Od 2014 r., co do zasady, prawo do odliczenia podatku naliczonego powstaje za okres, w którym (z danej czynności) powstał obowiązek podatkowy w podatku należnym. W przypadku leasingu finansowego oznacza to, że prawo do odliczenia powstanie w okresie, w którym miała miejsce dostawa przedmiotu leasingu. Należy jednak pamiętać, że warunkiem koniecznym uprawniającym do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony jest posiadanie faktury. Jak wynika bowiem z art. 86 ust. 10b ustawy o VAT, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę.

Jeżeli podatnik nie dokona obniżenia kwoty podatku należnego w terminie podstawowym, może to zrobić w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych (art. 86 ust. 11 ustawy o VAT).

PRZYKŁAD 1

20 lutego 2015 r. strony zawarły umowę leasingu finansowego na okres 24 miesięcy, której przedmiotem jest maszyna do produkcji uszek i pierogów. Zgodnie z zawartą umową odpisów amortyzacyjnych dokonuje korzystający. Umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione przez finansującego na korzystającego. Wartość ofertowa maszyny to 55 000 zł netto + 23% VAT. Odsetki skalkulowane za cały okres obowiązywania umowy wyniosły 7000 zł. Z uwzględnieniem charakteru zawartej umowy podstawą opodatkowania jest kwota 62 000 zł. Odpowiada ona sumie rat kapitałowo-odsetkowych zawartych w harmonogramie spłat. Leasingodawca zastosował do opodatkowania stawkę 23%. Przedmiot leasingu został odebrany przez leasingobiorcę 1 marca 2015 r. Leasingodawca jest zobowiązany wykazać VAT należny od ustalonej podstawy opodatkowania w marcu, tj. w dacie dokonania dostawy. Leasingobiorca otrzymał fakturę dokumentującą zawartą transakcję 3 marca 2015 r. i nabył w tym okresie prawo do odliczenia VAT.

Warto w tym miejscu zwrócić uwagę na zasady fakturowania. Faktury dokumentujące dostawę towarów wystawia się nie wcześniej niż 30 dnia przed dokonaniem dostawy towaru, jednak nie później niż 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru. Taki sposób dokumentowania transakcji może - w określonych przypadkach - utrudnić leasingobiorcy ustalenie właściwego okresu, w którym powstaje prawo do odliczenia VAT.

PRZYKŁAD 2

25 lutego 2015 r. strony zawarły umowę leasingu finansowego na okres 36 miesięcy, której przedmiotem jest maszyna do produkcji lodów. Zgodnie z zawartą umową odpisów amortyzacyjnych dokonuje korzystający. Umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione na korzystającego. Przedmiot leasingu został odebrany przez leasingobiorcę 2 marca 2015 r. Fakturę dokumentującą transakcję leasingu finansowego leasingobiorca otrzymał 27 lutego. Mając na uwadze, że obowiązek podatkowy u leasingodawcy powstał z chwilą dostawy towaru, tj. w marcu, leasingobiorca nabył prawo do odliczenia w marcu, ponieważ dopiero w marcu zostały spełnione dwa warunki uprawniające do odliczenia VAT:

● prawo do odliczenia powstaje za okres, w którym (z danej czynności) powstał obowiązek podatkowy w podatku należnym,

● prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę.

Podatek od składników użytkowanych na podstawie umowy leasingu finansowego należy wykazać w poz. 40 deklaracji VAT-7(14) lub VAT-7K(8), VAT-7D(5) tj. w grupie nabyć towarów i usług zaliczanych u podatnika do środków trwałych. Zgodnie z objaśnieniami do deklaracji VAT pozycja ta obejmuje podatek od wartości netto nabytych przez podatnika towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, oraz gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeśli są zaliczane do środków trwałych nabywcy. Podkreślenia jednak wymaga, że dotyczy to wyłącznie VAT skalkulowanego od części stanowiącej u podatnika środek trwały. Nie należy zatem wykazywać w tej pozycji podatku od części odsetkowej, bowiem ta - co do zasady - nie wpływa na wartość początkową środka trwałego.

UWAGA

Od rozliczenia za lipiec (lub III kwartał) będą obowiązywać nowe wzory deklaracji.

UWAGA

W deklaracji VAT w grupie nabyć towarów i usług zaliczanych u podatnika do środków trwałych należy wykazać wyłącznie VAT od części kapitałowej przedmiotu leasingu finansowego, z pominięciem VAT od części odsetkowej.

1.2. Leasing operacyjny jako usługa

Umowę leasingu inną niż opisana w art. 7 ust. 9 ustawy o VAT należy traktować jako świadczenie usług. Ponieważ umowy leasingu operacyjnego są tożsame z umowami najmu i dzierżawy, rozliczamy je na zasadach właściwych dla tych umów.

1.2.1. Termin rozliczenia VAT przez leasingodawcę

Dla świadczeń usług leasingu operacyjnego obowiązuje szczególny moment podatkowy w podatku należnym. Zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4 ustawy o VAT obowiązek podatkowy w leasingu operacyjnym powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż z upływem terminu płatności. W praktyce oznacza to, że w razie niewystawienia faktury przez leasingodawcę obowiązek wykazania VAT należnego powstanie z upływem terminu płatności, który wynika z zawartej umowy. Jeżeli jednak faktura zostanie wystawiona przed upływem terminu płatności, to obowiązek podatkowy powstanie w dacie wystawienia faktury.

1.2.2. VAT naliczony u leasingobiorcy

Podobnie jak ma to miejsce w leasingu finansowym, tak i w leasingu operacyjnym, co do zasady, prawo do odliczenia powstaje za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy w podatku należnym. Również i w tym przypadku warunkiem koniecznym uprawniającym do odliczenia VAT jest posiadanie faktury. Nie ma przy tym znaczenia, czy usługa w danym okresie faktycznie została wykonana. Istotne jest, aby powstał już obowiązek podatkowy w podatku należnym i podatnik posiadał fakturę. Ustalenie momentu, w którym podatnik ma prawo do odliczenia VAT naliczonego, nie powinno budzić wątpliwości. Jeżeli bowiem leasingobiorca posiada fakturę wystawioną przez leasingodawcę, to ma pewność, że u leasingodawcy już powstał obowiązek podatkowy w podatku należnym. Tym samym leasingobiorca posiadający wystawioną fakturę nabywa prawo do odliczenia VAT.

PRZYKŁAD 3

2 marca 2015 r. strony zawarły umowę leasingu operacyjnego na okres 24 miesięcy. Zgodnie z harmonogramem płatności leasingobiorca jest obowiązany dokonywać płatności do 10 dnia każdego miesiąca funkcjonowania umowy. 5 marca 2015 r. leasingobiorca otrzymał fakturę za czynsz nr 1. Czynsz dotyczył usługi leasingu świadczonej w marcu. 31 marca 2015 r. leasingobiorca otrzymał fakturę za czynsz nr 2. Czynsz dotyczył usługi leasingu świadczonej w kwietniu, co wynika z treści faktury. Uwzględniając szczególny moment podatkowy przewidziany dla usługi leasingu operacyjnego, leasingodawca jest obowiązany wykazać VAT należny w marcu zarówno od czynszu nr 1, jak i od czynszu nr 2. Leasingobiorca posiadający wystawione faktury nabył prawo do odliczenia VAT już w marcu. W tym okresie zostały bowiem spełnione dwa warunki uprawniające do odliczenia VAT:

● prawo do odliczenia powstaje za okres, w którym (z danej czynności) powstał obowiązek podatkowy w podatku należnym, tj. w dacie wystawienia faktury, nie później jednak niż z upływem terminu płatności,

● prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę.

VAT od nabycia usługi leasingu operacyjnego podlega wykazaniu w poz. 42 deklaracji VAT-7(14) lub VAT-7K(8), VAT-7D, tj. w grupie nabyć towarów i usług pozostałych.

UWAGA

Od rozliczenia za lipiec (lub III kwartał) będą obowiązywać nowe wzory deklaracji.

UWAGA

W przypadku leasingu operacyjnego posiadanie przez leasingobiorcę faktury daje 100% pewności nabycia prawa od odliczenia podatku naliczonego. Podatek naliczony należy wykazać w deklaracji VAT w grupie nabyć towarów i usług pozostałych.

1.3. Obciążenie leasingobiorcy kosztami ubezpieczenia

Usługa ubezpieczenia przedmiotu leasingu i usługa leasingu co do zasady stanowią usługi odrębne i niezależne od celów podatku od wartości dodanej. Jeżeli leasingodawca ubezpiecza przedmiot leasingu, obciążając dokładnym kosztem tego ubezpieczenia leasingobiorcę, taka czynność stanowi transakcję ubezpieczeniową w rozumieniu art. 135 ust. 1 lit. a) dyrektywy Rady 2006/112/WE z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej. Tak rozstrzygnął Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej 17 stycznia 2013 r. w sprawie C-224/11. Uznał on, że refakturowana usługa ubezpieczenia nie może być objęta VAT ze względu na zwykłe przeniesienie związanych z nią kosztów, zgodnie z regulacją umowną zawartą między stronami umowy leasingu. Okoliczność, że leasingodawca zawiera ubezpieczenie na wniosek swoich klientów z podmiotem trzecim, a następnie przenosi na nich dokładny koszt zafakturowany przez podmiot trzeci, nie może podważyć powyższego wniosku. Jeżeli zatem usługa ubezpieczenia pozostaje niezmieniona, wówczas refakturowana kwota nie może być objęta VAT. Usługa taka jest bowiem zwolniona na podstawie art. 135 ust. 1 lit. a) dyrektywy Rady 2006/112/WE.

UWAGA

Usługa ubezpieczenia przedmiotu leasingu refakturowana na leasingobiorcę podlega zwolnieniu z VAT, gdyż nie stanowi łącznie z leasingiem świadczenia kompleksowego, ale odrębne świadczenie dostarczane za pośrednictwem leasingodawcy.

2. Leasing samochodu - rozliczenie VAT przez leasingobiorcę

Zasady odliczania podatku naliczonego od samochodów wykorzystywanych w działalności gospodarczej zawsze były skomplikowane. Problematyczne jest zwłaszcza odliczanie podatku od wydatków związanych z samochodami osobowymi, które mogą być wykorzystywane przez podatników zarówno do celów związanych z działalnością gospodarczą, jak i do celów prywatnych. Nowelizacja przepisów ustawy o VAT w 2014 r. zmieniła w niektórych przypadkach zasady odliczania VAT od paliwa leasingowanych pojazdów samochodowych.

Obecnie nie ma znaczenia, czy dany pojazd samochodowy o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 tony jest faktycznie wykorzystywany w działalności gospodarczej w 20% czy w 80%. Już sam fakt jednoczesnego wykorzystywania go do celów firmowo-prywatnych ("mieszanych") powoduje, że podatnik musi przyjąć, iż wykorzystuje auto tylko w 50% dla celów związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą. W rezultacie przysługuje mu wówczas ograniczone prawo do odliczenia 50% kwoty podatku naliczonego od wydatków związanych z tym samochodem (art. 86a ust. 1 ustawy o VAT).

Jeżeli natomiast pojazd samochodowy o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 tony jest wykorzystywany wyłącznie do celów związanych z działalnością gospodarczą i sposób wykorzystania tego auta przez podatnika wyklucza jego użycie do celów prywatnych, to podatnik może odliczać całą kwotę podatku naliczonego od wydatków związanych z pojazdem (art. 86a ust. 3 pkt 1 lit. a) i ust. 4 pkt 1 ustawy o VAT). Jednak pełne odliczanie VAT wymaga dodatkowo:

● prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu dla celów VAT (obowiązek ten nie dotyczy pojazdów samochodowych, o których mowa w art. 86a ust. 5 i 9 ustawy o VAT) oraz

● złożenia naczelnikowi urzędu skarbowego na druku VAT-26 "Informacji o pojazdach samochodowych wykorzystywanych wyłącznie do działalności gospodarczej" w terminie siedmiu dni od dnia poniesienia pierwszego wydatku związanego z pojazdem.

Zasadą jest więc ograniczone prawo do odliczania VAT w wysokości 50% kwoty podatku naliczonego od wydatków związanych z samochodem o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony. Odliczanie przez podatnika podatku w tej wysokości nie wymaga ani prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu, ani złożenia informacji o pojeździe na druku VAT-26. Te ogólne zasady odliczania VAT od wydatków związanych z pojazdami samochodowymi dotyczą również aut użytkowanych przez podatnika na podstawie umowy leasingu operacyjnego.

2.1. Częściowe odliczenie VAT

Leasingobiorca, który wykorzystuje samochód osobowy na potrzeby zarówno firmowe, jak i prywatne, ma prawo odliczyć z faktury otrzymanej od leasingodawcy (np. za czynsz inicjalny, opłatę administracyjną, raty leasingowe lub inne płatności wynikające z umowy leasingu) 50% kwoty podatku naliczonego (art. 86a ust. 1 pkt 1 i ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT).

Wykorzystywanie samochodu osobowego w sposób "mieszany" daje więc podatnikowi prawo do odliczania VAT od opłat leasingowych w wysokości 50% podatku naliczonego. To limitowane odliczenie nie dotyczy jednak wszystkich wydatków. W przypadku faktur dokumentujących zakup paliwa do samochodów osobowych wykorzystywanych zarówno do celów służbowych, jak i prywatnych ustawodawca do końca czerwca 2015 r. całkowicie wyłączył prawo do odliczenia podatku naliczonego. Od 1 lipca 2015 r. będzie jednak można odliczyć 50% VAT od paliwa.

UWAGA

Od lipca 2015 r. będzie można odliczać 50% VAT od paliwa nabytego do samochodu wykorzystywanego zarówno na potrzeby służbowe, jak i prywatne.

PRZYKŁAD 4

Podatnik na podstawie umowy leasingu operacyjnego użytkuje samochód osobowy, który głównie jest wykorzystywany w działalności gospodarczej. Podatnik nie prowadzi ewidencji przebiegu pojazdu dla celów VAT. Z faktur otrzymywanych od leasingodawcy za raty leasingowe odlicza 50% kwoty podatku naliczonego. Od 1 lipca 2015 r. odliczy również 50% VAT od zakupu paliwa do tego auta.

PRZYKŁAD 5

Leasingobiorca użytkuje samochód osobowy na podstawie umowy leasingu operacyjnego. Suma opłat leasingowych określonych umową z tytułu czynszu inicjalnego i rat leasingowych wynosi 60 000 zł + 13 800 zł (wartość netto + VAT).

Auto jest wykorzystywane do celów zarówno firmowych, jak i prywatnych. W związku z tym podatnik ma prawo do odliczenia 50% kwoty podatku naliczonego od opłat leasingowych.

Może on odliczyć podatek naliczony od opłat leasingowych w łącznej kwocie 6900 zł (13 800 zł × 50%).

2.2. Pełne odliczenie VAT

Jeżeli samochód jest wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej, to podatnikowi przysługuje pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego od opłat leasingowych. Tak wynika z art. 86a ust. 1 i ust. 3 pkt 1 lit. a) ustawy o VAT. Na okoliczności, w których uznaje się, że pojazdy samochodowe są wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika, wskazuje art. 86a ust. 4 pkt 1 ustawy o VAT. Do pełnego odliczenia VAT od opłat leasingowych (tj. od czynszu inicjalnego, rat leasingowych i innych należności wynikających z umowy leasingu) uprawniają samochody, których sposób wykorzystywania przez podatnika, zwłaszcza określony w ustalonych przez niego zasadach ich używania, dodatkowo potwierdzony prowadzoną przez podatnika dla tych pojazdów ewidencją przebiegu pojazdu, wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą.

W wyjaśnieniach zawartych w broszurze MF w sprawie samochodów można przeczytać, że:

(...) fakt wykorzystywania pojazdu wyłącznie do działalności gospodarczej rozpatrywany będzie co do zasady wyłącznie w kategoriach obiektywnych, tj. badana będzie możliwość użytku danego pojazdu do celów niezwiązanych z prowadzoną działalnością gospodarczą (przede wszystkim prywatnych) - jeżeli taka możliwość istnieje, pojazd co do zasady nie będzie mógł być uznany za wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej.

PRZYKŁAD 6

Anna Malinowska prowadzi biuro rachunkowe w centrum Łodzi. Zatrudnia w nim kilku pracowników. Na podstawie umowy leasingu operacyjnego w jej firmie użytkowane są dwa samochody osobowe. Pierwsze auto użytkuje właścicielka biura, natomiast drugie - jeden z pracowników. Zarówno właścicielka biura, jak i pracownik mają możliwość wykorzystania samochodów po godzinach pracy, np. w celu dojazdu do domu i z domu do pracy, w tym także w weekendy. Takie okoliczności wykluczają pełne odliczenie VAT od opłat leasingowych. Podatnik może jednak odliczać VAT częściowo, tj. w wysokości 50% podatku naliczonego od opłat leasingowych.

Podatnik, który ze względu na wyłączne wykorzystywanie auta do celów firmowych chce odliczać cały VAT od opłat leasingowych, musi w tym celu zaprowadzić ewidencję przebiegu pojazdu oraz złożyć w urzędzie skarbowym informację VAT-26. Mimo że właścicielem samochodu jest leasingodawca, jednak zawiadomienie do urzędu składa podatnik użytkujący samochód, czyli leasingobiorca.

W tym przypadku w poz. "f" deklaracji zamiast daty nabycia pojazdu wpisujemy datę przyjęcia samochodu do używania. Zazwyczaj będzie to data odbioru samochodu od leasingodawcy.

PRZYKŁAD 7

Spółka świadczy usługi projektowe. Jej pracownicy, podczas pracy polegającej m.in. na wizytowaniu placów budowy, załatwianiu formalności urzędowych itp., wykorzystują samochody osobowe użytkowane na podstawie umowy leasingu operacyjnego. Każdy z pracowników, któremu powierzono firmowe auto, jest obowiązany prowadzić ewidencję przebiegu pojazdu dla celów VAT. Dodatkowo w każdym aucie jest zainstalowany system GPS, który zapewnia kontrolę sposobu wykorzystania samochodu. Po pracy samochody pozostają na służbowym parkingu, bez możliwości ich pobrania poza godzinami pracy. W odniesieniu do użytkowanych samochodów spółka złożyła w urzędzie skarbowym informację VAT-26. Ze względu na to, że samochody osobowe są wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej, firma od wydatków związanych z tymi samochodami odlicza cały VAT.

Wzór 1. Fragment wypełnionej deklaracji VAT-26 leasingowanego samochodu

Obowiązki te nie dotyczą leasingowanych samochodów wymienionych w art. 86a ust. 9 ustawy. W przepisie tym są wymienione pojazdy, w przypadku użytkowania których odliczamy pełny VAT, bez obowiązku prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu i składania VAT-26. Wykaz tych samochodów poszerzają dwa rozporządzenia wykonawcze MF.

Tabela 1. Wykaz pojazdów, które uprawniają do 100% odliczenia VAT od wydatków samochodowych bez prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu

2.3. VAT od leasingu zawartego przed 1 kwietnia 2014 r.

W przypadku samochodów użytkowanych na podstawie umowy zawartej przed 1 kwietnia 2014 r., wykorzystywanych wyłącznie do działalności, gdy nie są to pojazdy wymienione w art. 86a ust. 9 ustawy o VAT (patrz: tabela 1), aby odliczać pełny VAT należy również złożyć VAT-26 i prowadzić ewidencję przebiegu pojazdu.

Brak ewidencji przebiegu oraz niezłożenie informacji VAT-26 może wykluczyć prawo do pełnego odliczenia VAT od opłat leasingowych (co nie dotyczy samochodów, o których mowa w art. 13 ustawy zmieniającej) i skutkować prawem do odliczenia VAT w wysokości 50% kwoty podatku naliczonego od opłat leasingowych.

Wyjątkiem są pojazdy samochodowe, gdy na dzień 31 marca 2014 r. podatnikowi przysługiwało prawo do pełnego (100%) odliczenia podatku od czynszu i rat wynikających z umowy, pod warunkiem że:

● w umowie zawartej przed 1 kwietnia 2014 r. nie dokonano zmian po 31 marca 2014 r.,

● pojazd samochodowy będący przedmiotem tej umowy został wydany podatnikowi przed 1 kwietnia 2014 r. oraz

● umowa została zarejestrowana przez podatnika dokonującego odliczenia u właściwego dla niego naczelnika urzędu skarbowego do 2 maja 2014 r. (włącznie).

Łączne spełnienie wymienionych warunków daje podatnikowi prawo do kontynuowania pełnego odliczania podatku od czynszu (rat) wynikającego z takiej umowy.

Jednym z warunków jest to, aby w umowie leasingu nie dokonywano zmian po 1 kwietnia 2014 r. Podkreślić jednak należy, że aneksy do umów leasingowych mogą mieć różnorodny charakter, tj. mogą:

1) wprowadzać zmiany w zakresie przedmiotu lub stron umowy,

2) zmieniać kwestie związane z płatnościami, np. wysokość czy termin płatności rat.

Wprowadzenie do umowy zmian wymienionych w pkt 2 nie spowoduje utraty prawa do odliczenia na dotychczas stosowanych przez podatnika zasadach.

W piśmie Izby Skarbowej w Warszawie z 9 lutego 2006 r. (1401/HTI/4407/14-101/05/EN) czytamy:

Skoro więc w przedmiotowym stanie faktycznym strony umowy leasingu umówiły się, że wysokość opłaty leasingowej (czynszu) może być rekalkulowana (indeksowana) w zależności od zmieniającego się elementu kosztów składających się na ww. ratę i umowa w tym kształcie została przez Stronę zarejestrowana w Urzędzie Skarbowym w terminie, o którym mowa w art. 154 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług [obecnie art. 13 ustawy zmieniającej - przyp. red.], to zmiana wysokości czynszu leasingowego spowodowana zmianą ponoszonych przez leasingodawcę kosztów nie może być uznana za zmianę tej umowy.

Ponadto, gdy umowa została zarejestrowana do 2 maja 2014 r., ale podatnik nie złożył VAT-26, to może odliczać 100% VAT tylko od wydatków związanych z używaniem tych pojazdów na podstawie umowy leasingu, innych niż wydatki z tytułu nabycia lub importu paliw silnikowych, oleju napędowego i gazu, usług naprawy lub konserwacji oraz innych towarów i usług związanych z eksploatacją lub używaniem pojazdów. To oznacza, że VAT od tych wydatków odliczamy, stosując ograniczenia.

Często jednak leasingodawca oprócz klasycznej usługi leasingu proponuje również inne usługi, np. serwis. Gdy świadczenie to wynika z umowy leasingu, leasingobiorca odlicza pełny VAT od tych wydatków, jeśli zarejestrował umowę, a nie złożył VAT-26. Jeżeli świadczenie to wynika z odrębnej umowy, a VAT-26 nie został złożony, to podatnik odliczy 50% VAT od tych wydatków. Potwierdzenie tego stanowiska znajdziemy w piśmie z 14 listopada 2013 r. Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie (IPPP1/443-870/13-2/JL).

Jeżeli przed 1 kwietnia 2014 r. podatnikowi z tytułu używania samochodu na podstawie umowy leasingu przysługiwało prawo do częściowego odliczenia podatku naliczonego (odpowiednio 50% i 60%, ale nie więcej niż 5000 zł i 6000 zł), to od 1 kwietnia 2014 r. podatnikowi temu może przysługiwać pełne lub częściowe (w wysokości 50% kwoty podatku) prawo do tego odliczenia. Od 1 kwietnia 2014 r. zakres prawa do odliczenia podatku od wydatków związanych z leasingowanym autem zależy przede wszystkim od tego, czy auto służy wyłącznie do działalności gospodarczej, czy także jest (lub może być) wykorzystywane poza nią.

PRZYKŁAD 8

Podatnik zawarł umowę leasingu 12 marca 2014 r. na pojazd samochodowy o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony o dopuszczalnej ładowności powyżej 500 kg, od którego przysługiwało 100% odliczenie podatku (samochód z tzw. kratką). Podatnik nie zarejestrował umowy i nie złożył po wejściu w życie ustawy nowelizującej informacji o wykorzystywaniu pojazdu wyłącznie do działalności gospodarczej - podatnik od 1 kwietnia 2014 r. ma prawo do odliczenia podatku w wysokości 50% od rat leasingowych i od pozostałych wydatków (np. zakup paliwa, części zamiennych itd.). Również od 1 lipca 2015 r. będzie mógł odliczyć 50% VAT od zakupu paliwa.

PRZYKŁAD 9

Podatnik zawarł umowę leasingu 12 marca 2014 r. na pojazd samochodowy o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony o dopuszczalnej ładowności powyżej 500 kg, od którego przysługiwało 100% odliczenie podatku (samochód z tzw. kratką). Umowa została zarejestrowana w urzędzie skarbowym w terminie, ale podatnik po wejściu w życie ustawy nowelizującej nie złożył informacji o wykorzystywaniu pojazdu wyłącznie do działalności gospodarczej - podatnik od 1 kwietnia 2014 r. ma prawo do odliczenia podatku w wysokości 100% od rat leasingowych oraz 50% od pozostałych wydatków (np. zakup paliwa, części zamiennych). Również od 1 lipca 2015 r. będzie mógł odliczyć 50% VAT od zakupu paliwa.

PRZYKŁAD 10

Podatnik zawarł umowę leasingu przed 1 kwietnia 2014 r. na pojazd samochodowy, od którego przysługiwało ograniczone odliczenie podatku w wysokości 60%, nie więcej niż 6000 zł. Łączna kwota dokonanych odliczeń podatku z rat leasingowych dokonana do 31 marca 2014 r. wyniosła 4200 zł. Podatnik nie złożył informacji o wykorzystywaniu pojazdu wyłącznie do działalności gospodarczej. Od 1 kwietnia 2014 r. ma zatem prawo do odliczenia 50% podatku od rat leasingowych i pozostałych wydatków ponoszonych do dnia 1 kwietnia 2014 r. Do 30 czerwca 2015 r. nie odliczy VAT od zakupu paliwa. Od 1 lipca 2015 r. będzie mógł odliczyć 50% VAT od zakupu paliwa.

PRZYKŁAD 11

Podatnik zawarł umowę leasingu przed 1 kwietnia 2014 r. na pojazd samochodowy, od którego przysługiwało ograniczone odliczenie podatku w wysokości 60%, nie więcej niż 6000 zł. Łączna kwota dokonanych odliczeń podatku z rat leasingowych do 31 marca 2014 r. wyniosła 6000 zł. Podatnik po wejściu w życie ustawy nowelizującej nie złożył informacji o wykorzystywaniu pojazdu wyłącznie do działalności gospodarczej. Od 1 kwietnia 2014 r. ma on zatem prawo do odliczania podatku w 50% zarówno od rat leasingowych (pomimo wykorzystania do 31 marca 2014 r. limitu tych odliczeń), jak i od pozostałych wydatków ponoszonych od 1 kwietnia 2014 r. Do 30 czerwca 2015 r. nie odliczy VAT od zakupu paliwa. Od 1 lipca 2015 r. będzie mógł odliczyć 50% VAT od zakupu paliwa.

PRZYKŁAD 12

Podatnik zawarł umowę leasingu przed 1 kwietnia 2014 r. na pojazd samochodowy, od którego przysługiwało ograniczone odliczenie podatku w wysokości 60%, nie więcej niż 6000 zł. Łączna kwota dokonanych odliczeń podatku z rat leasingowych do 31 marca 2014 r. wyniosła 6000 zł. Podatnik zdecydował, że od 1 kwietnia 2014 r. samochód ten będzie wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej (sposób wykorzystywania oraz prowadzona ewidencja przebiegu pojazdu potwierdzają wyłącznie biznesowe wykorzystywanie pojazdu). Podatnik złożył w terminie informację do urzędu skarbowego. W opisanej sytuacji od 1 kwietnia 2014 r. podatnik ma prawo do odliczenia podatku w 100%, zarówno wynikającego z rat leasingowych, jak i pozostałych wydatków. Nie zmieni się to od 1 lipca 2015 r.

2.4. VAT od wyposażenia

W przypadku zakupu towarów i usług związanych z eksploatacją lub używaniem pojazdu samochodowego o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony, który służy do celów firmowo-prywatnych, podatnik ma prawo do odliczenia 50% kwoty podatku naliczonego (art. 86a ust. 2 pkt 3 ustawy o VAT). Jeżeli więc samochód osobowy używany przez podatnika na podstawie umowy leasingu operacyjnego jest wykorzystywany do celów mieszanych, to od wydatków na wyposażenie tego samochodu podatnik odlicza 50% podatku naliczonego. Od tej zasady jest jednak wyjątek. Z art. 86a ust. 3 pkt 2 ustawy o VAT wynika, że można odliczyć 100% VAT od zakupu towarów montowanych w pojazdach samochodowych i od związanych z tymi towarami usług montażu, naprawy i konserwacji, jeżeli przeznaczenie tych towarów wskazuje obiektywnie na możliwość ich wykorzystywania wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika.

PRZYKŁAD 13

Podatnik w ramach prowadzonej działalności gospodarczej rozpoczął świadczenie usług przewozu taksówką. Będzie wykorzystywał do tego samochód osobowy użytkowany na podstawie umowy leasingu operacyjnego. Auto będzie służyło zarówno do celów związanych z działalnością gospodarczą, jak i do celów prywatnych. Podatnik będzie odliczał od opłat leasingowych 50% podatku naliczonego. W przypadku zakupu taksometru i lampy dachowej "TAXI" może on odliczyć 100% podatku naliczonego. Charakter tych towarów wyklucza ich użytek prywatny. Natomiast w przypadku zakupu urządzenia nawigacyjnego GPS, które może być wykorzystywane przez podatnika nie tylko do celów biznesowych, podatnik ten może odliczyć tylko 50% kwoty podatku naliczonego.

2.5. Paliwo

Zasady odliczania VAT od zakupu paliwa przeznaczonego do napędu pojazdów samochodowych, w tym leasingowanych, wynikają z art. 86 ust. 1 i ust. 2 pkt 3 ustawy o VAT.

Przy zakupie paliwa do pojazdów samochodowych użytkowanych w firmie na podstawie umowy leasingu operacyjnego od lipca 2015 r. mogą wystąpić dwa warianty odliczenia, a mianowicie:

● prawo do odliczenia 50% kwoty podatku naliczonego oraz

● pełne prawo do tego odliczenia.

Tabela 2. Zasady odliczenia VAT od paliwa do leasingowanych samochodów od lipca 2015 r.

2.6. Zmiana przeznaczenia samochodu a VAT naliczony

W przypadku wydatków związanych z samochodami użytkowanymi na podstawie umowy leasingu nie do rzadkości należy sytuacja, w której zakup towaru lub usługi jest fakturowany w innym dniu niż zakup.

Podatnik może odliczyć VAT w rozliczeniu za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy, nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym otrzymał fakturę. Ponieważ dla usług leasingu obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później niż z upływem terminu płatności, więc leasingobiorca, który otrzyma fakturę, może odliczyć VAT w rozliczeniu za okres, kiedy otrzymał fakturę.

Leasingobiorca, który złożył VAT-26, że będzie odliczał pełny VAT, lub nie złożył go, ale zmienił zdanie, musi wiedzieć w takiej sytuacji, od kiedy może odliczać VAT. Zdaniem MF decyduje o tym data powstania obowiązku podatkowego u sprzedawcy. W przypadku faktur za leasing będzie to data wystawienia faktury.

MF potwierdziło jednocześnie, że jeśli zmiana przeznaczenia nastąpi w trakcie miesiąca lub kwartału, to odliczeń dokonujemy proporcjonalnie.

PRZYKŁAD 14

Podatnik posiada w leasingu operacyjnym samochód osobowy, który wykorzystuje wyłącznie do działalności gospodarczej. 15 czerwca 2015 r. składa aktualizację złożonej informacji, wskazując, że zmiana sposobu wykorzystania samochodu do celów "mieszanych" następuje z dniem 16 czerwca 2015 r. Podatnik za leasing tego samochodu w czerwcu otrzymał fakturę wystawioną przez leasingodawcę 10 czerwca 2015 r. dopiero 29 czerwca 2015 r. Podatnik w tej szczególnej sytuacji (nabycie usługi "ciągłej") dokonuje odliczenia z tej faktury w sposób proporcjonalny - za okres do 15 czerwca 2015 r. odlicza 100% podatku, za pozostały okres odpowiednio 50% podatku.

2.7. VAT naliczony przy wykupie i późniejszej sprzedaży samochodu

Na podstawie umowy leasingu operacyjnego leasingobiorca nabywa jedynie prawo do korzystania z przedmiotu leasingu. Z tego tytułu jest obciążany fakturami za świadczenie usług leasingu operacyjnego samochodu. W zależności od tego, czy leasingobiorca wykorzystuje pojazd w sposób "mieszany" (na potrzeby firmowe i prywatne), czy wyłącznie firmowe - ma prawo do częściowego lub pełnego odliczenia VAT od opłat leasingowych i innych wydatków związanych z tym pojazdem. Po zakończeniu podstawowego okresu trwania umowy leasingu operacyjnego podatnik może skorzystać z prawa do nabycia przedmiotu leasingu. Faktura dokumentująca wykup pojazdu stwierdza dostawę samochodu. W rozliczeniu podatkowym wykup auta z leasingu jest tym samym co "zwykłe" nabycie samochodu.

Podatnik, który wykupił samochód z leasingu operacyjnego, ma prawo do odliczenia VAT w wysokości 50% kwoty podatku naliczonego, która wynika z otrzymanej faktury. Jeżeli natomiast w okresie między wykupem auta a jego sprzedażą podatnik wykorzystuje samochód wyłącznie na potrzeby działalności gospodarczej w sposób wykluczający użycie auta do innych celów (np. prywatnych), co potwierdza m.in. ewidencja przebiegu pojazdu prowadzona dla celów VAT, to ma prawo do pełnego odliczenia podatku naliczonego od wykupionego auta. Jednak podatnik, który nabył samochód z ograniczonym prawem do odliczenia (w wysokości 50% podatku naliczonego), a następnie sprzedał auto, niekoniecznie musi być stratny na tej transakcji, z punktu widzenia odliczonego VAT, w porównaniu z podatnikiem, który przy wykupie auta odliczył pełną kwotę podatku naliczonego.

Obecnie sprzedaż samochodu osobowego, przy którego zakupie podatnik częściowo odliczył podatek naliczony, podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych, tj. według stawki 23%. Zlikwidowane zwolnienie ustawodawca zastąpił systemem korekt podatku naliczonego, o którym mowa w art. 90b ustawy o VAT. Umożliwia on podatnikowi "odzyskanie" części nieodliczonego VAT. Co istotne, korekcie tej podlegają tylko wydatki z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia pojazdu, do których można zaliczyć wydatki na wykup samochodu z leasingu. Natomiast pozostałe wydatki, w tym związane z używaniem pojazdu na podstawie umowy leasingu operacyjnego, nie podlegają korekcie. Korektą podatku naliczonego nie będą więc objęte wydatki na raty leasingowe, od których podatnikowi przysługiwało prawo jedynie do częściowego odliczenia VAT.

Korekta nieodliczonego podatku naliczonego następuje wtedy, gdy od miesiąca, w którym nabyto pojazd samochodowy, do miesiąca, w którym nastąpiła jego sprzedaż, nie minęło (art. 90b ust. 1 pkt 2, ust. 2 i 6 ustawy o VAT):

● 60 miesięcy - w przypadku pojazdów samochodowych o wartości początkowej przekraczającej 15 000 zł,

● 12 miesięcy - w przypadku pojazdów samochodowych o wartości początkowej nieprzekraczającej 15 000 zł,

przy czym wartość początkową pojazdu ustala się zgodnie z przepisami o podatku dochodowym.

Jeżeli sprzedaż pojazdu samochodowego, przy nabyciu którego przysługiwało ograniczone odliczenie, nastąpi w okresie korekty, jest to równoznaczne ze zmianą jego wykorzystywania z "mieszanego" na wykorzystywanie wyłącznie do działalności gospodarczej. Przy sprzedaży takiego pojazdu podatnik ma prawo do dokonania korekty nieodliczonego przy nabyciu tego pojazdu podatku naliczonego. Korekty tej dokonuje się w deklaracji za okres rozliczeniowy, w którym nastąpiła sprzedaż samochodu, w kwocie proporcjonalnej do pozostałego okresu korekty. Na potrzeby tej korekty uznaje się, że pojazd samochodowy jest wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej począwszy od miesiąca, w którym nastąpiła sprzedaż (art. 90b ust. 4 ustawy o VAT).

PRZYKŁAD 15

Podatnik rozliczający VAT za okresy miesięczne prowadzi działalność wyłącznie opodatkowaną VAT. Na początku czerwca 2015 r. wykupił on samochód z leasingu operacyjnego za kwotę 1968 zł (wartość netto + VAT: 1600 zł + 368 zł). Podatnik nie zaliczył samochodu do środków trwałych.

Na podstawie otrzymanej faktury za wykup auta podatnik w deklaracji VAT-7 za czerwiec 2015 r. odliczył podatek naliczony w kwocie 184 zł (368 zł × 50%).

Załóżmy, że we wrześniu 2015 r. podatnik sprzeda samochód za kwotę 12 300 zł (wartość netto + VAT: 10 000 zł + 2300 zł). Wówczas w deklaracji VAT-7 za wrzesień podatnik ma prawo (ale nie obowiązek) dokonać korekty podatku naliczonego nieodliczonego przy wykupie auta. Może on zwiększyć kwotę podatku naliczonego o kwotę 138 zł, co wynika z następujących obliczeń:

Tabela 3. Zestawienie danych do korekty VAT

W miesięcznej deklaracji podatkowej za wrzesień 2015 r. podatnik wykaże:

● sprzedaż samochodu, jako dostawę towaru opodatkowaną według stawki 23%, na kwotę netto 10 000 zł plus podatek należny w kwocie 2300 zł,

● korektę (zwiększającą) podatku naliczonego w kwocie 138 zł.

PRZYKŁAD 16

Podatnik, o którym mowa w przykładzie 15, sprzedał samochód w tym samym miesiącu, w którym nastąpił wykup auta z leasingu.

W deklaracji VAT-7 za czerwiec dokonał on korekty podatku naliczonego, którą wyliczył następująco:

Tabela 4. Zestawienie danych do korekty VAT

W miesięcznej deklaracji podatkowej za czerwiec 2015 r. podatnik wykazał:

● częściowe odliczenie podatku naliczonego od wykupu auta w kwocie 184 zł,

● sprzedaż samochodu, jako dostawę towaru opodatkowaną według stawki 23%, za kwotę netto 10 000 zł plus podatek należny w kwocie 2300 zł,

● korektę (zwiększającą) podatku naliczonego w kwocie 184 zł.

UWAGA

Podatnik, który leasinguje samochód i zmienił jego przeznaczenie (na wyłącznie do działalności), nie może korygować VAT odliczanego od rat leasingowych.

2.8. Używanie firmowego samochodu do celów prywatnych

Opodatkowaniu może podlegać nieodpłatne używanie firmowych samochodów do celów innych niż działalność gospodarcza, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu, wytworzenia tych samochodów lub ich części składowych (art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT). Zasada ta nie ma jednak zastosowania w przypadku użycia pojazdów samochodowych do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do odliczenia 50% kwoty podatku naliczonego z tytułu przyjęcia samochodu w używanie na podstawie umowy leasingu. Regulacja ta, wyłączająca opodatkowanie podatkiem użytku prywatnego leasingowanego samochodu, stanowi "rekompensatę" za ograniczenie prawa do odliczenia podatku naliczonego do wysokości 50% kwoty podatku od opłat leasingowych. W rezultacie podatnik, który wykorzystuje leasingowany pojazd samochodowy zarówno do działalności gospodarczej, jak i do celów prywatnych:

● odlicza podatek naliczony od opłat leasingowych w wysokości 50% kwoty podatku naliczonego,

● nie prowadzi czasochłonnej ewidencji przebiegu pojazdu,

● nie nalicza podatku należnego od używania pojazdu do celów prywatnych.

PRZYKŁAD 17

Monika Kwiatkowska od maja 2015 r. wykorzystuje dla celów prowadzonej działalności gospodarczej samochód osobowy użytkowany na podstawie umowy leasingu operacyjnego. Podatniczka nie prowadzi ewidencji przebiegu pojazdu i z faktur za opłaty leasingowe odlicza 50% podatku naliczonego. Samochód ten podatniczka wykorzystuje także do celów prywatnych. Nie ma ona obowiązku naliczenia podatku należnego z tytułu nieodpłatnego używania auta do celów osobistych.

Na podstawie przepisu przejściowego (art. 7 ustawy zmieniającej z 2014 r.) leasingobiorcy nie naliczają VAT należnego od wykorzystania samochodu na cele inne niż działalność gospodarcza (np. na cele osobiste podatnika lub jego pracowników) w przypadku pojazdów:

● przyjętych przed 1 kwietnia 2014 r. w używanie na podstawie umowy leasingu operacyjnego,

● od których z tytułu opłat leasingowych podatnikowi przysługiwało częściowe prawo do odliczenia podatku naliczonego (50% lub 60% kwoty podatku, nie więcej jednak niż odpowiednio 5000 zł lub 6000 zł).

Oznacza to, że bez względu na to, czy pojazd samochodowy został wyleasingowany przez podatnika przed 1 kwietnia czy po 1 kwietnia 2014 r., nie musi on rozliczać podatku należnego od wykorzystania samochodu do celów prywatnych (np. od wykorzystania auta na dojazd swój i pracowników do pracy lub na wyjazdy urlopowe), jeżeli od opłat leasingowych dotyczących tego pojazdu przysługiwało mu prawo do częściowego odliczenia podatku naliczonego (50%/60% kwoty podatku naliczonego, lecz nie więcej niż 5000/6000 zł lub 50% kwoty podatku naliczonego).

Natomiast prywatne wykorzystanie leasingowanego pojazdu samochodowego, w związku z którym podatnikowi przysługuje pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu opłat leasingowych, podlega opodatkowaniu VAT.

PODSTAWA PRAWNA

● art. 7, 8, 11, 12, 13 i 16 ustawy z 7 lutego 2014 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw - Dz.U. z 2014 r. poz. 312,

● art. 2 pkt 34, art. 7 ust. 1 pkt 2, art. 7 ust. 9, art. 8 ust. 5 i 6, art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. b) i ust. 7, art. 29a, art. 86 ust. 10b, art. 86 ust. 11, art. 86a, art. 88 ust. 3a pkt 2, art. 90b ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - j.t. Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054; ost.zm. Dz.U. z 2015 r. poz. 605.