Świadczenia finansowane z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych
Obowiązek tworzenia zakładowego funduszu świadczeń socjalnych (dalej: ZFŚS) wynika z przepisów Kodeksu pracy. Środki ZFŚS służą do zaspokajania bytowych, socjalnych i kulturalnych potrzeb osób uprawnionych do korzystania z funduszu, w związku z tym mogą być przeznaczone na finansowanie działalności socjalnej, na dofinansowanie zakładowych obiektów socjalnych, a także na tworzenie zakładowych żłobków, przedszkoli oraz innych form wychowania przedszkolnego.
1. Obowiązek tworzenia ZFŚS
Zasady tworzenia i gospodarowania środkami funduszu określa ustawa o ZFŚS. Dla niektórych podmiotów tworzenie ZFŚS jest więc obowiązkiem ustawowym. Inni pracodawcy mogą go utworzyć dobrowolnie. Przy określaniu obowiązku tworzenia ZFŚS decydujące znaczenie ma liczba pełnych etatów na pierwszy dzień danego roku (tu: 1 stycznia 2015 r.).
W 2015 r. obowiązek tworzenia ZFŚS dotyczy:
● pracodawców zatrudniających według stanu na dzień 1 stycznia 2015 r. co najmniej 20 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty,
● pracodawców prowadzących działalność w formie jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych - bez względu na liczbę zatrudnianych pracowników.
Zmiana zatrudnienia w ciągu roku kalendarzowego pozostaje bez wpływu na ten obowiązek.
Nie oznacza to jednak, że inni pracodawcy nie mogą tworzyć takiego funduszu. Pracodawcy zatrudniający według stanu na dzień 1 stycznia 2015 r. mniej niż 20 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty też mogą utworzyć ZFŚS. Tworzenie funduszu następuje tu także na zasadach określonych w ustawie o ZFŚS. Mogą też decydować się na wypłatę raz w roku świadczenia urlopowego pracownikom korzystającym z wypoczynku urlopowego w wymiarze co najmniej 14 kolejnych dni kalendarzowych.
Jeżeli 1 stycznia pracodawca nie był obowiązany tworzyć funduszu, to mimo zatrudnienia w ciągu roku nowych pracowników nadal nie będzie miał takiego obowiązku. Podobnie będzie w przypadku zmniejszenia zatrudnienia. Taka zmiana stanu zatrudnienia nie upoważnia pracodawcy do rezygnacji z tworzenia funduszu. Mimo zaistniałej sytuacji fundusz nadal musi funkcjonować, przynajmniej do końca danego roku.