Artykuł
Praca w szczególnych warunkach i charakterze
Jednym z warunków uzyskania prawa do wcześniejszych świadczeń emerytalnych jest wykonywanie pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Oczywiście to uprawnienie jest ściśle związane z planami pracownika, jednak dla pracodawcy jest ono istotne z co najmniej dwóch powodów. Po pierwsze pracownik zatrudniony na określonych stanowiskach może wcześniej opuścić zakład pracy, a po drugie to pracodawca stwierdza w specjalnym zaświadczeniu okres pracy w szczególnych warunkach i charakterze. W "Temacie na zamówienie" wskazujemy, jak tego dokonać i jakie kategorie pracowników są szczególnie uprzywilejowane.
Stan prawny na 23 czerwca 2009 r.
ADAM MALINOWSKI - radca prawny
Praca na pełnym etacie
Okresami pracy uzasadniającymi prawo do wcześniejszych świadczeń są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy (§ 2 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. nr 8, poz. 43 z późn. zm.). Okresy pracy stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej Obowiązek wydania zaświadczenia zależy od obiektywnego stanu rzeczy - nie może być tylko swobodnym uznaniem pracodawcy. Co istotne w przypadku zmiany pracodawcy lub przeobrażenia firmy w inną formę prawną (co miało bardzo często miejsce po 1989 r.), obowiązek wydania zaświadczenia ciąży na następcach prawnych pracodawcy. W analizowanym zakresie dochodzi bowiem do sukcesji generalnej związanej ze spadkobraniem i do przejścia obowiązku wydania zaświadczenia na spadkobiercę. Na gruncie prawa pracy obowiązek ten wynika z art. 23 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.). Zgodnie z jego brzmieniem w razie przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę staje się on z mocy prawa stroną w dotychczasowych stosunkach pracy. Podkreślenia wymaga fakt, że skutki przejścia zakładu pracy nie wymagając żadnej aktywności stron stosunku pracy. W wyroku SN z 28 września 1990 r. (sygn. akt I PR 251/90, OSNC z 1991 r. nr 10-12, poz. 130) wprost stwierdzono, że:
