Poręczenie i zastaw jako zabezpieczenie kontraktu

Adam Malinowski - radca prawny

Stan prawny na 17 marca 2009 r.

Rodzaje poręczeń

Poręczenie występuje w polskim prawie w dwu podstawowych odmianach. Po pierwsze, może być poręczeniem cywilnoprawnym, a po drugie - mocniejszym poręczeniem wekslowym. Wskazane instytucje niekiedy się zazębiają i jest możliwa konwersja poręczenia wekslowego (awalu) na cywilnoprawne. Z drugiej strony, jak wskazał SN w wyroku z 24 października 2003 r. (sygn. akt III CK 35/02, niepublikowany): poręczenie wekslowe jest instytucją całkowicie odrębną od poręczenia cywilnego i stosuje się do niego wyłącznie przepisy prawa wekslowego. Przepisy kodeksu cywilnego o poręczeniu nie mają zastosowania do poręczenia wekslowego nawet w drodze analogii. Nie ma zatem także zastosowania do poręczenia wekslowego przepis art. 887 k.c.¹przewidujący odpowiedzialność odszkodowawczą wierzyciela wobec poręczyciela za szkodę wyrządzoną w wyniku wyzbycia się zabezpieczenia wierzytelności albo środków dowodowych. Co z tego wynika dla wierzyciela? Otóż jest on stroną uprzywilejowaną i może pociągnąć poręczyciela do odpowiedzialności, nawet w sytuacji gdy zobowiązanie dłużnika głównego jest nieważne. Oczywiście inaczej będzie w razie nieważności całego weksla na skutek wady formalnej (np. zeskanowanego podpisu).

Poręczenie cywilne może dać każdy

Najpierw zajmiemy się jednak poręczeniem cywilnym. Jest to po prostu umowa, na mocy której poręczyciel zobowiązuje się względem wierzyciela wykonać zobowiązanie na wypadek, gdyby dłużnik tego nie uczynił.